Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych Kod programu: W6-S1EP19.2023

Studia Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk Plastycznych gwarantują uzyskanie umiejętności i wiedzy wykwalifikowanego plastyka — twórcy, zdolnego do samodzielnego podejmowania wyzwań artystycznych i kreatywnego rozwiązywania różnorodnych zagadnień plastycznych ze świadomością ich kontekstu artystycznego, kulturowego, cywilizacyjnego i społecznego. Ponadto kształcenie nakierunkowane jest na kształtowanie świadomych odbiorców sztuki i designu potrafiących wyrażać uzasadnione opinie krytyczne oraz edukować innych w tym zakresie. Absolwent jest przygotowany do podjęcia twórczej pracy zawodowej w charakterze animatora działań twórczych w ośrodkach i instytucjach kultury, sztuki i edukacji pozaszkolnej, w mass-mediach, oraz strukturach promocyjnych i reklamowych. Posiada świadomość praktycznych uwarunkowań dyscyplin artystycznych i potrafi kreatywnie stosować je w działaniach edukacyjnych oraz upowszechniających sztukę, jest przygotowany do współpracy edukacyjnej zarówno z dziećmi jak i osobami dorosłymi. Podstawą programu kształcenia jest holistyczne kształtowanie umiejętności, wiedzy i kompetencji studenta w zakresie sztuki. Program wpisuje się w koncepcję kształcenia uniwersalnego, nie ograniczającego się ściśle do wybranej dziedziny — nawiązując tym samym do współczesnych koncepcji dydaktyki sztuki krajów zachodnich, ale również do bliskiej polskiej tradycji koncepcji korespondencji sztuk — „sztuki totalnej”. Pomimo wyodrębnienia konkretnych specjalności student jest gotowy do podejmowania wyzwań w szeroko rozumianym tzw. edu-arcie. Opracowany system edukacyjny pozwala na kształtowanie postaw studenta skupionych na dialogu, życzliwym rozpoznaniu partnerów, współdziałaniu i otwartości na różnice zdań, przekonań, poglądów. Pozwala w sposób pełny zidentyfikować siebie w kontekście sztuki-twórczości i społeczeństwa przy równoczesnym poczuciu wartości jaką stanowią odmienności. Edukacyjność w sztuce musi zakładać kształtowanie w tolerancji i naczelnym przekonaniu o roli wartości etycznych. Powyższe założenia przekładają się wprost na specjalizacje Sztuki Użytkowe oraz Sztuki Piękne. Specjalności uzupełniają wykształcenie uniwersalne o aspekt praktyczny. Podejmowanie wyzwań związanych z opracowywaniem projektów utylitarnych wzbogaca koncepcję rozwoju twórczego o aspekt społeczny. Uczy ponadto dyscypliny formalnej i podejmowania wyzwań plastycznych uwzględniających określony kontekst (kulturowy, cywilizacyjny, itp.). Studia Edukacja Artystyczna w Zakresie Sztuk Plastycznych kształcą i rozwijają samodzielność myślenia twórczego, kształtują postawy innowacyjne, zapewniają rzetelną i wszechstronną znajomość problematyki sztuki, w tym najnowszych osiągnięć i koncepcji artystycznych i wystawienniczych, a także specyfikę warsztatową i technologiczną specjalności. Program kształcenia obejmuje przygotowanie ogólnoplastyczne, graficzne i związane z technologiami informatycznymi. Duże znaczenie przykładane jest do modułów teoretycznych, pozwalających studentom wykraczać poza utarte ścieżki sztuki i poszerzać swoją świadomość, co współgra z sylwetką absolwenta gotowego do podjęcia zadań edukacyjnych. Studia przygotowują do obrony dyplomu licencjackiego i podjęcia studiów magisterskich. Kończą się uzyskaniem tytułu licencjata. Rok I jest rokiem wstępnym o programie tożsamym dla obu specjalności. Obejmuje kształcenie ogólnoplastyczne i kierunkowe w ramach podstaw obu specjalizacji. Prowadzone są zajęcia z historii i teorii sztuki. Na roku drugim student dokonuje wyboru specjalności rozpoczynając zajęcia w wybranych blokach modułów specjalnościowych. Kontynuuje ponadto część modułów z semestrów 1 i 2. Rok III służy przygotowaniu dyplomowego projektu artystycznego w wybranej specjalności. Studenci przygotowują pracę pisemną nawiązującą tematycznie do realizowanego dyplomowego projektu artystycznego i stanowiącą formę pogłębionego autokomentarza. Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji w ramach którego prowadzone są studia dysponuje bardzo dobrze przygotowaną bazą dydaktyczną ze specjalistycznymi pracowniami, w tym rozbudowanym zapleczem technicznym i aparaturowym, pracowniami ceramiki, szkła artystycznego, struktur wizualnych, projektowania, grafiki warsztatowej, grafiki cyfrowej, multimediów i fotografii, rysunku, malarstwa i rzeźby etc. oraz doświadczoną i wykwalifikowaną kadrą pedagogów o uznanym dorobku artystycznym i naukowym. Kwalifikacje absolwenta zbieżne są z potrzebami rynku pracy. Gruntowne przygotowanie ogólnoplastyczne, umiejętności kreatywnego transponowania różnorodnych zagadnień na język plastyki, wysoka świadomość zagadnień artystycznych i użytkowych w zakresie sztuki, wykształcona potrzeba doskonalenia się i dobre przystosowanie do zmieniających się potrzeb zarówno rynku jak i życia społecznego, kulturalnego i wyzwań cywilizacji czynią absolwenta atrakcyjnym dla potencjalnych pracodawców lub zdolnym do podejmowania własnej działalności zawodowej i artystycznej.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.

Kierunek w pełni wpisuje się w Misję Uniwersytetu Śląskiego przyjętą przez Senat UŚ na posiedzeniu w dniu 20 maja 1997 r. oraz nową Strategię rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020–2025, stanowiącą załącznik do uchwały nr 438 Senatu UŚ z 24 września 2019 r. Zgodnie z fundamentalnymi założeniami strategii kierunek jest ściśle powiązany z badaniami — działalnością artystyczną, prowadzoną na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji. Cytując Strategię UŚ: „Dydaktyka stanowi o istocie uniwersytetu jako miejscu przekazywania wiedzy, umiejętności i wartości akademickich kolejnym pokoleniom studentów i doktorantów. W uniwersytecie badawczym kształcenie na najwyższym poziomie jest powiązane z prowadzonymi badaniami.”. W odniesieniu do Strategii UŚ działalność dydaktyczna może zostać zakwalifikowana do Priorytetowych Obszarów Badawczych: POB1 Harmonijny rozwój człowieka — troska o ochronę zdrowia i jakość życia POB4 Humanistyka dla przyszłości — interdyscyplinarne badania kultury i cywilizacji. W nawiązaniu do Agendy ONZ na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 — zadania 4.7 oraz 11.4. Tym samym kierunek wpisuje się do priorytetowych celów operacyjnych w szczególności 1. (zwiększenie wpływu działalności naukowej uczelni na rozwój nauki, w szczególności w priorytetowych obszarach badawczych (POB) o dużym potencjale rozwoju) oraz 3. (podniesienie jakości kształcenia studentów i doktorantów, w szczególności na kierunkach i w dyscyplinach związanych z POB, między innymi poprzez włączenie ich w badania naukowe); W ramach strategicznego obszaru: KSZTAŁCENIE oferta kształcenia ma na celu ściślejsze powiązanie jej z działalnością badawczą oraz działaniami w ramach Celu 1: 1. (Optymalizacja kierunków i programów studiów oraz studiów podyplomowych uwzględniająca kierunki rozwoju szkolnictwa wyższego na świecie oraz potrzeby: edukacyjne kandydatów i studentów, rynku pracy, nowoczesnego kształcenia). 2. (Zasadnicze zróżnicowanie kształcenia na studiach licencjackich i magisterskich przy założeniu, że praca dyplomowa, ukierunkowana na rozwiązanie problemu badawczego, jest centralnym modułem kształcenia na studiach magisterskich). 3. (Opracowanie założeń kształcenia nauczycieli). 4. (Utworzenie interdyscyplinarnych kierunków studiów oraz studiów podyplomowych obejmujących społecznie ważne obszary). 6. (Zwiększenie powiązania programów studiów z badaniami naukowymi stosowanymi poprzez współpracę z pracodawcami, w tym umożliwienie praktyk u tych pracodawców). Celu 3, czyli indywidualizacji kształcenia i kształceniu projektowo-problemowym. Działania: 1. (Objęcie indywidualną opieką badawczą i indywidualnymi programami studiów najzdolniejszych studentów, wzorowane na modelu realizowanym w Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych, w sprzężeniu z celem 1. w obszarze: kształcenie). oraz 2. (Rozwijanie ścieżek kształcenia interdyscyplinarnego i transdyscyplinarnego oraz kształcenia we współpracy z podmiotami zewnętrznymi). Uważna analiza tendencji światowych oraz zapotrzebowanie na nowe sposoby kształcenia sztuki, jak również zapotrzebowanie otoczenia społeczno-gospodarczego skłaniają do rozwijania kierunku Edukacja Artystyczna w celu utworzenia innowacyjnego kierunku, o specjalnościach Sztuki Użytkowe oraz Sztuki Piękne. Jest to koncepcja transformująca dotychczasowe założenia Edukacji Artystycznej jako kierunku kształcącego nauczycieli plastyki w stronę holistycznego kształcenia w zakresie sztuki z uwzględnieniem atrakcyjnych specjalności i unikalnych umiejętności, wiedzy i kompetencji, mogących stanowić podbudowę atrakcyjnego zawodu dla absolwenta. Zgodnie z założeniami Strategii „programy studiów tworzone są z myślą o potrzebach edukacyjnych studentów, odpowiadają na potrzeby rynku pracy, jednocześnie pozwalając studentom posiąść wiedzę i umiejętności uniwersalne, właściwe kształceniu uniwersyteckiemu. (…) Programy są tworzone z uwzględnieniem zagadnień badawczych POB, oczekiwań otoczenia społeczno-gospodarczego i pracodawców, a także uwzględniają wyzwania globalne”. Edukacja Artystyczna to nowoczesna oferta dydaktyczna, współgrająca ze współczesnymi koncepcjami kształcenia sztuki. Przekształca tradycyjne edukowanie adeptów sztuki wyspecjalizowanych w konkretnych, wąskich dyscyplinach, w holistyczny projekt oparty na kreatywnym poszukiwaniu rozwiązań artystycznych i użytkowych. Jest to ścisła realizacja postulatu sformułowanego w Misji UŚ: „programy nauczania służą nie tylko nabywaniu wiedzy fachowej, ale przede wszystkim mają formować twórcze postawy wobec świata”. Tak też widzimy studentów i absolwentów Edukacji Artystycznej — jako twórczych, świadomych, dążących do ciągłego doskonalenia się i dobrze reagujących na zmieniające się potrzeby rynku jak i życia społecznego, kulturalnego oraz wyzwań cywilizacyjnych. A także będących świadomymi odbiorcami sztuki i designu potrafiącymi wyrażać uzasadnione opinie krytyczne oraz edukować innych w tym zakresie. Cytując Misję UŚ: „Zasadą kształtującą działanie Uniwersytetu jest dążenie do ciągłego otwierania nowych horyzontów poznawczych”. Program kształcenia opierający się w znacznej mierze na opracowywaniu projektów uwzględniających aspekt utylitarny pozwala na kształtowanie postaw studenta skupionych na dialogu, życzliwym rozpoznaniu partnerów, współdziałaniu i otwartości na różnice zdań, przekonań, poglądów. Pozwala zidentyfikować siebie w kontekście sztuki-twórczości i społeczeństwa przy równoczesnym poczuciu wartości jaką stanowią odmienności. Edukacyjność w sztuce musi zakładać kształtowanie w tolerancji i naczelnym przekonaniu o roli wartości etycznych. Przywołując raz jeszcze Misję UŚ: „(…) warunkiem dobrej pracy i dobrych efektów dydaktycznych jest wysiłek włożony w formowanie twórczej postawy wobec rzeczywistości. Zadaniem zajęć dydaktycznych jest wyzwolenie umiejętności stawiania pytań i następnie wspólnego poszukiwania odpowiedzi. Im bliżej odpowiedź owa związana jest z samodzielną refleksją studenta, tym bardziej spełniona zostaje misja Uniwersytetu (…). Sprzyja temu powoływanie do istnienia nowych, bardziej elastycznych programów nauczania, a także sposobności łączenia kilku kierunków studiów. Programy studiów powinny obejmować najrozmaitsze i zróżnicowane możliwości zdobywania wiedzy stosownie do zapotrzebowania na rynku pracy, lecz także powinny kształtować poczucie elastyczności intelektualnej i zawodowej w połączeniu z otwartością na konieczność nieustannego kształcenia i gotowość do przekwalifikowywania się lub poszerzania wiedzy w zależności od życiowego lub zawodowego kontekstu”. Obserwacja rynku edukacyjnego pozwala przypuszczać, iż Edukacja Artystyczna wraz z dwiema specjalnościami Sztuki Piękne oraz Sztuki Użytkowe, będą cieszyć się uznaniem kandydatów i studentów, co uczyni kierunek wyróżniającym Uniwersytet na rynku edukacyjnym. Zaś dla absolwentów stanie się szansą na uzyskanie atrakcyjnej pracy. Kształcenie w zakresie dwóch specjalności umożliwia studentom znaczne zindywidualizowanie ścieżki kształcenia i dostosowywanie jej do własnych preferencji naukowych, artystycznych i wymarzonej kariery zawodowej, co wprost odpowiada na postulat zawarty w Strategii UŚ: „Studenci mają możliwość swobodnego wyboru modułów kształcenia w ramach oferty wydziałowej oraz mogą nawiązywać współpracę naukową z mentorami”. Warto wspomnieć, iż koncepcja kierunku bazuje na dorobku pracowników Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji oraz Wydziału Nauk Społecznych i Nauk Humanistycznych od lat prowadzących zajęcia z zakresu rzeźby, malarstwa, rysunku, grafiki, warsztatów artystycznych, ceramiki, szkła artystycznego, fotografii oraz działań interdyscyplinarnych i unikatowych, jak również nauk o sztuce. Kreatywny i wzbogacony w elementy praktyczne charakter kierunku umożliwi w znaczący sposób poszerzenia możliwości współdziałania z interesariuszami zewnętrznymi chcącymi podjąć współpracę w obszarach obu specjalności. Kierunek Edukacja Artystyczna w znaczący sposób wzbogaca ofertę dydaktyczną Wydziału Sztuki i Nauk o Edukacji — będzie integrował środowisko akademickie całego cieszyńskiego Kampusu a także miasta i regionu, co zgodne jest z założeniami Strategii UŚ: „Podejmowana jest współpraca z otoczeniem gospodarczym. (…) Ma miejsce aktywny transfer osiągnięć naukowych do gospodarki. Miasta uniwersyteckie uczestniczą w życiu Uniwersytetu i wspierają go w działaniach strategicznych. (…) Uniwersytet współpracuje ze szkołami. Pełni rolę kulturotwórczą, służącą inspirowaniu krytycznego i twórczego myślenia. Organizuje wydarzenia o charakterze edukacyjnym i kulturalnym adresowane do społeczności lokalnej, które wspierają wszechstronny rozwój jednostki, tworzą więzi społeczne oraz podkreślają znaczenie refleksji nad tożsamością indywidualną i zbiorową”.