Indywidualne studia nauczycielskie Kod programu: 38-S1NI20.2020

Indywidualne Studia Nauczycielskie (ISN) to program kształcenia nauczycieli oferujący możliwość uzyskania uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela i specjalistycznego przygotowania pedagogicznego oraz wykształcenia przedmiotowego. Absolwent ISN ma możliwość realizacji, poza kształceniem w zakresie pedagogiki, dodatkowo wybranego kierunku studiów oferowanego na uniwersytecie, dlatego może uzyskać dwa dyplomy ukończenia studiów równocześnie. W ramach ISN są kształceni nauczyciele wszystkich przedmiotów szkolnych. Elementem centralnym studiów jest uzyskanie uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela oraz nauczyciela pedagoga specjalnego, zgodnych z zapisami Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. 2019 poz. 1450, załączniki 1 i 3)**. Celem studiów jest wielostronny rozwój studenta, obejmujący zarówno zakres dydaktyczny, pedagogiczny, naukowy jak i praktyczny. W ramach oferowanych, w programie zajęć, student zwiększa swój potencjał indywidualny, a także przygotowuje się do szeregu wyzwań współczesnej edukacji, wymagających integrowania wiedzy z różnych dziedzin i pracy w różnych kontekstach edukacyjnych. Studia prowadzone są w trybie indywidualnym przez Kolegium Indywidualnych Studiów Międzyobszarowych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach i nastawione na kształtowanie przyszłych liderów w społecznej przestrzeni edukacji. W ramach studiów wprowadzono kształcenie w zakresie silnych fundamentów etycznych zawodu nauczyciela-pedagoga oraz podstaw do samodzielnego i kreatywnego zarządzania procesem dydaktycznym, przy pełnym wykorzystaniu kompetencji z zakresu terapii pedagogicznej, wspomagającej różnorodne problemy dydaktyczne i wychowawcze. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom pracodawców, absolwenci ISN posiadają zatem z jednej strony, szeroką wiedzę specjalistyczną a z drugiej umiejętności wykorzystania jej w praktyce. Realizacja Indywidualnych Studiów Nauczycielskich umożliwia: 1) realizację programu studiów z zakresu pedagogiki na specjalności opiekuńczo-wychowawczej i terapii pedagogicznej, która uprawnia do pracy w zakresach związanych z opieką i terapią pedagogiczną; 2) uczestnictwo w rozszerzonym zakresie praktyk zawodowych realizowanych w różnych typach szkół i placówek oświatowych, które wyposażają w umiejętności i kompetencje poszukiwane na rynku pracy; 3) nabycie dodatkowych kompetencji prowadzących do świadomego rozwoju indywidualnych zainteresowań badawczych i zawodowych, projektowania ścieżki kariery własnej i innych, umiejętności pracy w zespole i wymiany doświadczeń w gronie pracowników uczelni, szkół i studentów reprezentujących różne dyscypliny wiedzy. Podstawą uzyskania uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela jest uzyskanie efektów uczenia się modułów psychologiczno-pedagogicznych, obejmujących m.in. Psychologię ogólną, Podstawy dydaktyki, Pedagogikę - idee i teorie, czy Pedagogikę społeczną i specjalną. W ramach grupy modułów przygotowania nauczyciela pedagoga specjalnego studenci uzyskują wsparcie dla własnego warsztatu pracy pedagoga specjalnego zarówno w postaci wiedzy merytorycznej jak i praktycznej uzyskując wiedzę, umiejętności i kompetencje w dyscyplinie. Realizując program studiów w środowisku kształcenia międzyobszarowego nabędą umiejętności zastosowania metodologii badań naukowych wykorzystywanych w różnych dyscyplinach. Indywidualne Studia Nauczycielskie, jako element innowacyjnego kształcenia umożliwiają realizację indywidualnego przygotowania do nauczania przedmiotu kierunkowego w pracy z tutorem akademickim oraz odbywanie ciągłych praktyk z tutorem szkolnym. Poza przygotowaniem nauczyciela do pracy zawodowej pod względem merytorycznym i prawnym, kształcenie nastawione jest na pogłębione studium podmiotowości nauczyciela, jego wizerunku oraz wzmocnienia warsztatu komunikacji w środowisku szkolnym i otoczeniem zewnętrznym. Od trzeciego semestru studiów student przygotowuje się do napisania pracy licencjackiej z zakresu pedagogiki lub pracy łączącej zagadnienia pedagogiki i wybranych studiów kierunkowych. W ramach zajęć Proseminarium interdyscyplinarnego poznaje metody i formy pracy wykorzystywane w innych niż kierunkowa, dyscyplinach nauki. Seminarium specjalizacyjne i dyplomowe natomiast umożliwia opracowanie pracy licencjackiej na wybrany temat w ustalonej formie. Ze względu na interdyscyplinarny charakter studiów w skład modułu dyplomowego wchodzą te moduły, które wiążą się z zagadnieniami pedagogicznymi i dydaktycznymi oraz obejmujące zakres łącznie obejmujące 49 ECTS, tj.: Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza Antropologia kulturowa Psychologia ogólna Pedagogika – idee i teorie Podstawy dydaktyki Kultura języka Diagnoza pedagogiczna Nowe technologie w dydaktyce Dydaktyka przedmiotowa I Dydaktyka przedmiotowa II Podmiotowość nauczyciela Proseminarium interdyscyplinarne I Proseminarium interdyscyplinarne II Seminarium specjalistyczne Seminarium dyplomowe Wymagania jakie stawiane są studentom w realizacji programu Indywidualnych Studiów Nauczycielskich są dostosowane do charakteru zajęć i uwzględniają zastosowanie wiedzy i kompetencji w praktyce. **Zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. 2019 poz. 1450) pełne uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela i specjalistycznego przygotowania pedagogicznego oraz wykształcenia przedmiotowego student nabywa po ukończeniu studiów I i II stopnia.

Warunki wymagane do ukończenia studiów z określoną specjalnością Warunkiem ukończenia Indywidualnych Studiów Nauczycielskich jest realizacja programu studiów oraz złożenie pracy dyplomowej i uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu dyplomowego. Student składa pracę dyplomową zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie studiów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, uwzględniającymi termin złożenia pracy i egzaminu dyplomowego, skład komisji egzaminacyjnej oraz obliczania wyniku końcowego widniejącego na dyplomie ukończenia studiów. Jeżeli praca zawiera treści merytoryczne obejmujące inną niż pedagogika dyscypliny, może stać się podstawą uzyskania dyplomu z kierunku wybranego przez studenta o czym decyduje Rada dydaktyczna dyscypliny.

Praktyki organizowane są zgodnie z wymogami określonymi przez załącznik 1 oraz załącznik 3 do Rozporządzenia MNiSW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz.1450). Ze względu na współpracę międzywydziałową, studenci ISN odbywają zarówno praktyki charakterystyczne dla ścieżki pedagoga na specjalności opiekuńczo-wychowawczej i terapii pedagogicznej (180h), jak również ścieżki międzydziedzinowej w ramach poszerzonych praktyk ciągłych (o profilu społeczno-dydaktycznym, 500 h). Rodzaje praktyk zawodowych: 1. Moduł praktyczny asystencki (30h, 1 punkt ECTS), realizowany w 1. semestrze studiów. 30h praktyk obserwacyjnych w placówkach nieoświatowych, tj. domy dziecka (w tym domy dziecka dla małych dzieci, rodzinne domy dziecka), pogotowia opiekuńcze, ośrodki szkolno-wychowawcze, świetlice i kluby środowiskowe (w tym: dworcowe, profilaktyczno-wychowawcze, terapeutyczne), domy wczasów dziecięcych, sanatoria, prewentoria, warsztaty terapii zajęciowej, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze, domy pomocy społecznej, kluby seniora, hospicja, miejskie ośrodki pomocy społecznej, ośrodki interwencji kryzysowej. Student uczestniczy w praktykach wraz z grupą, pod opieką nauczyciela akademickiego (praktyki realizowane są w co najmniej 6 placówkach na zasadzie hospitacji). 2. Praktyki zawodowe pedagoga specjalnego I (30 h, 3 punkty ECTS), realizowane w 4. semestrze studiów 30h praktyk obserwacyjnych w placówkach systemu oświaty, w szczególności: bursach lub innych placówkach oświatowych zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania; poradniach psychologiczno-pedagogicznych, młodzieżowych ośrodkach wychowania, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach wychowawczych lub specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, pałacach młodzieży lub młodzieżowych domach kultury. Studenci ISN korzystają z praktyk na zasadach obowiązujących na Wydziale Nauk Społecznych (przydział grup studentów do konkretnych placówek, powiązanych z opieką nauczyciela akademickiego nad każdą grupą). 3. Praktyki zawodowe pedagoga specjalnego II (120 h, 4 punkty ECTS), realizowane w 4. i 6. semestrze studiów 120 praktyk ciągłych w placówkach systemu oświaty (opis j.w.) na zasadach obowiązujących na Wydziale Nauk Społecznych (indywidualny wybór placówki przez studenta z listy placówek na dany rok akademicki i opieka indywidualna pracownika danej placówki) lub na podstawie zgody udzielonej przez Dyrekcję Kolegium ISM na indywidualny wybór placówki, zgodny z profilem praktyk. 4. Ciągłe praktyki szkolne (500 h, 21 punktów ECTS), realizowane od 1. do 6. semestru studiów Ciągłe praktyki szkolne stanowią podstawowy element programu ISN. Studenci odbywają je w wybranych szkołach podstawowych, kierując się różnorodnością typów kształcenia (szkoły publiczne, prywatne, specjalne i o profilu specjalistycznym). W każdym semestrze mają zapewnioną opiekę pracownika danej szkoły (tutor szkolny), który zapoznaje studenta ze wszystkimi aspektami funkcjonowania szkoły i nadzoruje jego działania, zróżnicowane w poszczególnych semestrach. Celem praktyk jest wszechstronne zapoznanie studenta z życiem szkoły, w szczególności w aspekcie dydaktycznym, pedagogicznym, prawno-organizacyjnym, administracyjnym, a także w kontekście współpracy z innymi nauczycielami, zajęć pozalekcyjnych czy życiem kulturalno-artystycznym szkoły. W toku całych studiów student realizuje praktyki w co najmniej 3 różnych szkołach, różniących się od siebie profilem kształcenia.

Warunkiem ukończenia Indywidualnych Studiów Nauczycielskich jest realizacja programu studiów oraz złożenie pracy dyplomowej i uzyskanie pozytywnego wyniku egzaminu dyplomowego. Student składa pracę dyplomową zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie studiów w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, uwzględniającymi termin złożenia pracy i egzaminu dyplomowego, skład komisji egzaminacyjnej oraz obliczania wyniku końcowego widniejącego na dyplomie ukończenia studiów. Jeżeli praca zawiera treści merytoryczne obejmujące inną niż pedagogika dyscypliny, może stać się podstawą uzyskania dyplomu z kierunku wybranego przez studenta o czym decyduje Rada dydaktyczna dyscypliny.

Program studiów spełnia standardy określone przez załącznik 1 oraz załącznik 3 do Rozporządzenia MNiSW z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. poz.1450).

Studia na kierunku Indywidualne Studia Nauczycielskie wpisują się we wszystkie obszary Strategii rozwoju Uniwersytetu Śląskiego. W ramach obszaru Kształcenie realizują one przyjęte założenia w zakresie indywidualizacji kształcenia z wykorzystaniem nauczania projektowo- problemowego. Odnoszą się także do wyznaczonych w Strategii aspektów rozwojowych, głównie w zakresie podnoszenia standardów i wspierania procesów tworzenia środowiska sprzyjającego zdobywaniu wiedzy i optymalizacji oferty kształcenia. Problematyka studiów jest bezpośrednio powiązana z treściami zawartymi w Agendzie Zrównoważonego Rozwoju ONZ (Transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development), która została przyjęta jako nadrzędna w zakresie rozwoju UŚ. Kierunek ISN pozwala na optymalizację oferty Uniwersytetu Śląskiego w zakresie kształcenia nauczycieli poprzez udostępnienie propozycji studiów w trybie indywidualnym. Studia te odpowiadają na potrzeby edukacyjne najzdolniejszych absolwentów szkół, którzy dzięki zindywidualizowanemu programowi studiów mogą równolegle zrealizować kilka ścieżek rozwojowych, zdobyć doświadczenie na rynku pracy dzięki poszerzonym praktykom, jak również uczestniczyć w działalności o zakresie interdyscyplinarnym, nastawionym na wykorzystanie innowacyjnych metod kształcenia. Ponadto, interdyscyplinarność i międzyobszarowość studiów pozwala też lepiej dostrzegać związki kształcenia z badaniami naukowymi, a przez to równolegle rozwijać warsztat naukowy i dydaktyczny studenta, wspierany przez bezpośredni kontakt ze specjalistyczną kadrą z różnych dyscyplin wiedzy. ISN wpisuje się we wspomniane w Strategii opracowywanie założeń kształcenia nauczycieli i tworzenie interdyscyplinarnych kierunków studiów zorientowanych na obszary ważne społecznie. Ciągły kontakt studenta ze szkołą, w całym cyklu kształcenia, pozwala na lepsze powiązanie oferty kierunku z otoczeniem społeczno-gospodarczym, przyszłymi pracodawcami i podmiotami zewnętrznymi, których udział w procesie kształcenia daje studentowi lepsze rozeznanie w istniejących możliwościach rozwoju. Pośrednio realizacja celów Strategii UŚ w obszarze Kształcenie, wpływa też na realizację celów z innych obszarów. Konstrukcja programu wymusza współpracę wykładowców z różnych kierunków studiów, co zwiększa liczbę nauczycieli akademickich tworzących zespoły interdyscyplinarne i stosujących innowacyjne metody dydaktyczne (obszar Kadra). Dzięki temu możliwe jest wzmocnienie zasobów kadrowych poprzez zatrudnianie wybitnych uczonych na wszystkich etapach rozwoju, mających potencjał do dokonywania znaczących odkryć naukowych. Współpraca specjalistów z różnych obszarów oświaty i edukacji oraz udział zewnętrznych ekspertów daje podstawę do ścisłej wymiany doświadczeń i może zaowocować rozwojem interdyscyplinarnych projektów badawczych, dostosowanych do potrzeb i wyzwań nowoczesnej edukacji. Dzięki temu możliwa jest poprawa jakości badań ukierunkowanych na rozwiązanie istotnych problemów społecznych i zwiększenie wpływu Uniwersytetu Śląskiego na rozwój nauki w obszarze edukacji (obszar Nauka). Założenia studiów wpisują się również w trzy z pięciu Priorytetowych Obszarów Badawczych tj. POB 1, POB 3 i POB 4. Dodatkowo, istotną przesłanką kierunku jest konieczność budowania współpracy z różnymi instytucjami i placówkami edukacyjnymi w ramach poszerzonego zakresu praktyk studenckich. Potencjalny pracodawca musi mieć świadomość, iż zatrudniając absolwenta kierunku ISN uzyska pracownika kompetentnego i zdolnego od razu do podjęcia zadań wymagających wiedzy specjalistycznej i doświadczenia (obszar Współpraca z otoczeniem). W wąskim znaczeniu, studia w ISN wpływają również na kształtowanie wizerunku uczelni, która odważnie odpowiada na potrzeby społeczne i promuje kulturę otwartości na zmiany, a także otwiera się na współpracę z różnorodnymi instytucjami oświaty (obszar Widzialność).