Biologia Kod programu: 01-S1BI12.2019

Kierunek studiów: biologia
Kod programu: 01-S1BI12.2019
Kod programu (USOS): W2-S1BI19
Jednostka prowadząca studia: Wydział Nauk Przyrodniczych
Język studiów: polski
Semestr rozpoczęcia studiów: semestr zimowy 2019/2020
Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia
Forma prowadzenia studiów: studia stacjonarne
Profil kształcenia: ogólnoakademicki
Liczba semestrów: 6
Tytuł zawodowy: licencjat
Dalsze studia: możliwość ubiegania się o przyjęcie na studia drugiego stopnia i studia podyplomowe
Dyscypliny naukowe lub artystyczne do których odnoszą się efekty uczenia się oraz ich procentowy udział w kształceniu: nauki biologiczne (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych) [dyscyplina wiodąca]: 100%
Kod ISCED: 0511
Numer i data uchwały Senatu UŚ z programem studiów: 395 (25.06.2019)
Ogólna charakterystyka kierunku:
Celem studiów pierwszego stopnia (licencjat) na kierunku Biologia jest przygotowanie absolwentów do posługiwania się szeroką wiedzą biologiczną, a także samodzielnego pogłębiania tej wiedzy, jej publicznego prezentowania oraz stosowania w działalności zawodowej. Student zdobywa wiedzę i umiejętności właściwe dla poszczególnych dyscyplin biologii, a w szczególności w zakresie: budowy, funkcji i rozwoju organizmów; różnorodności i ewolucji organizmów; biologii molekularnej i podstaw biotechnologii, biologii środowiskowej w aspekcie idei zrównoważonego rozwoju oraz etyki ochrony przyrody. Wiedza ta odwołuje się do wiadomości uzyskiwanych w trakcie kursów matematyki, fizyki oraz chemii, w tym chemii ogólnej i organicznej. Oprócz przedmiotów stanowiących podstawę kształcenia, oferowane są także liczne przedmioty do wyboru, umożliwiające indywidualizację studiów zgodnie z własnymi zainteresowaniami. Program nauczania uwzględnia ponadto kształcenie w zakresie języków obcych, technologii informacyjnych oraz wychowania fizycznego. Ważnym elementem studiów jest nabycie umiejętności korzystania z baz danych, środków audiowizualnych, programów komputerowych i innych narzędzi, będących postawą pracy współczesnego biologa oraz dalszego samokształcenia i komunikacji społecznej. Proponowane formy kształcenia obejmują wykłady, seminaria, pracownie licencjackie, laboratoria, ćwiczenia audytoryjne, a także zajęcia terenowe. Program studiów, zgodny z założeniami Krajowych Ram Kwalifikacji, realizowany jest w systemie punktowym ECTS, co – jeszcze w trakcie trwania studiów - umożliwia studentom uczestnictwo w wymianie międzynarodowej, a w konsekwencji także poszukiwanie pracy za granicą. Studentom szczególnie uzdolnionym umożliwia się studia według indywidualnego toku kształcenia pod kierunkiem opiekuna wyznaczonego przez dziekana. Studenci mogą również pogłębiać swoją wiedzę poprzez uczestnictwo w pracach kół naukowych. W trakcie studiów przewidziana jest praktyka zawodowa w wybranych indywidualnie zakładach pracy. Na trzecim roku studiów I stopnia studenci mają możliwość wyboru promotora, pod którego kierunkiem wykonują pracę licencjacką. Absolwent jest przygotowany do wykonywania podstawowej analityki i prac badawczych z użyciem materiału biologicznego, obsługi aparatury badawczej i/lub urządzeń technologicznych, jak również samodzielnego rozwijania własnych umiejętności zawodowych z zachowaniem zasad prawnych i etycznych oraz aktywnego uczestnictwa w pracy zespołowej. Licencjat jest pierwszym etapem uzyskiwania kwalifikacji do pracy w laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych, instytucjach opieki zdrowotnej, w przemyśle, administracji oraz instytucjach ochrony przyrody. Jednocześnie studia I stopnia przygotowują absolwentów do podjęcia studiów II stopnia na kierunku biologia, a także na kierunkach pokrewnych.
Organizacja procesu uzyskania dyplomu:
Pod koniec 4 semestru Studenci dokonują wyboru Promotora pracy, u którego w kolejnym roku studiów realizują seminarium licencjackie oraz wykonują pracę dyplomową. Ustalenie tematu pracy dyplomowej ma miejsce w pierwszym miesiącu 5 semestru studiów. Praca dyplomowa ma charakter teoretyczny lub praktyczny i dotyczy przedstawienia najnowszych problemów naukowych z obszaru studiowanego kierunku oraz zainteresowań badawczych Promotora. Student składa pracę dyplomową w wersji elektronicznej w Archiwum Prac Dyplomowych oraz w wersji papierowej w dziekanacie. Jeżeli promotorem był pracownik ze stopniem doktora, na recenzenta pracy dyplomowej zostaje wyznaczony pracownik samodzielny. Egzamin dyplomowy składany jest przed trzy osobową komisją egzaminacyjną, w skład której wchodzi co najmniej jeden pracownik samodzielny. Na egzaminie co najmniej trzy pytania z obszaru studiowanego kierunku studiów zadają recenzent i promotor. Ocena końcowa do wpisania na dyplomie obliczana jest wg zasad przyjętych w Regulaminie Studiów w Uniwersytecie Śląskim (załącznik nr 3 do uchwały nr 91 Senatu UŚ z dnia 25 kwietnia 2017 roku).
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk:
1. Praktyka zawodowa jest obowiązkowym elementem włączonym w okres studiów pierwszego stopnia (Ust. z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1668) oraz rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów (Dz. U. z 2018 r. poz. 1861) na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy z w związku z art. 2 ust. 1 pkt 7 i art. 12 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. poz. 737). 2. Na Uniwersytecie Śląskim zasady praktyk regulują Zarządzenia Rektora: nr 68/2017 oraz 175/2018. Wzory dokumentów wymaganych do odbycia praktyki dostępne są jako załączniki do zarządzenia 175/2018 [http://bip.us.edu.pl/zarzadzenie-nr-1752018] (aktualny wzór porozumienia) oraz 68/2017 [http://bip.us.edu.pl/zarzadzenie-nr-682017]. 3. Praktyki trwają 4 tygodnie (co stanowi 20 dni roboczych, w trakcie których student ma obowiązek przepracować 120 godzin lekcyjnych). Można je realizować w jednej lub dwóch instytucjach, tak aby ich łączny czas wyniósł 4 tygodnie. 4. Zasadniczym terminem odbywania praktyk są miesiące wakacyjne po zakończeniu II roku studiów (IV semestr). W uzasadnionych przypadkach student może, po uzyskaniu pisemnej zgody Dziekana Wydziału, odbywać praktykę w innych terminach pod warunkiem, że nie będzie ona kolidowała z zajęciami dydaktycznymi. 5. Głównym celem praktyki zawodowej jest zapoznanie studentów z funkcjonowaniem instytucji, w których wykonywane są prace zgodne z wykształceniem absolwenta kierunku biologia oraz praktyczne przygotowanie do poszukiwania i wykonywania zawodu po ukończeniu studiów. Praktyki zawodowe, mają nie tylko umożliwić studentom uzupełnienie ich wiedzy teoretycznej, ale także pokazać, w jaki sposób tę wiedzę wykorzystać w praktyce. W okresie praktyki student ma obowiązek brać czynny udział w zadaniach wykonywanych w miejscu odbywania praktyki oraz zapoznać się z zagadnieniami dotyczącymi organizacji i funkcjonowania zakładu, w którym praktykę odbywa. 6. Studenci mogą odbywać praktykę zawodową w instytucjach państwowych i prywatnych, których działalność związana jest z szeroko pojętymi zagadnieniami biologicznymi. 7. Zaleca się, aby praktyki zawodowe były realizowane w takich jednostkach, jak: - różnego szczebla urzędy administracji państwowej i samorządowej, np. odpowiednie jednostki w urzędach miast, gmin, powiatów, urzędach marszałkowskich, sejmikach samorządowych, dyrekcji ochrony środowiska - placówki naukowe i badawcze, w tym instytuty i szkoły wyższe - herbaria, muzea przyrodnicze, ogrody botaniczne i zoologiczne - palmiarnie, egzotaria, instytucje zajmujące się urządzaniem zieleni - parki narodowe, krajobrazowe, leśnictwa - laboratoria biologiczne działające przy jednostkach służby zdrowia, wodociągach, zakładach przemysłowych - ośrodki edukacji ekologicznej, organizacje pozarządowe i fundacje działające na rzecz ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego. 8. Student samodzielnie poszukuje instytucji, w której będzie odbywać praktyki i samodzielnie je organizuje, tj. uzgadnia indywidualny zakres obowiązków i zadań w danej instytucji. 9. Studenci, którzy mogą udokumentować pracę zawodową lub działalność zgodną z profilem kształcenia dla kierunku biologia, mogą uzyskać zaliczenie swojej pracy zawodowej jako praktyki zawodowej. 10. Przed rozpoczęciem praktyki student zobowiązany jest przedstawić informację o miejscu planowanej praktyki w celu jego akceptacji oraz złożyć u opiekuna praktyk podpisane oświadczenie o zobowiązaniu się do przestrzegania obowiązujących w zakładzie pracy przepisów wynikających z regulaminu pracy, przepisów bhp, ochronie informacji niejawnych i danych osobowych oraz należytej staranności przy wykonywaniu powierzanych mu czynności. 11. Bezpośrednim zwierzchnikiem studenta w czasie praktyki jest: - ze strony Uczelni – Opiekun Praktyk, - ze strony Zakładu Pracy – zakładowy opiekun praktyk lub osoba przez niego wskazana. 12. Na terenie Zakładu Pracy student podlega przepisom obowiązującym w tym zakładzie. 13. Po zakończeniu praktyki student ma obowiązek dostarczyć Opiekunowi Praktyk pełną dokumentację praktyk (raport z przebiegu praktyki zawodowej, wypełnione ankiety ewaluacyjne). 14. Opiekun Praktyk zalicza praktykę wpisując zaliczenie do indeksu. Terminem zaliczenia praktyki jest termin zakończenia semestru letniego w danym roku akademickim. Brak uzyskania zaliczenia praktyki zawodowej jest jednoznaczny z koniecznością jej powtórzenia.
Warunki wymagane do ukończenia studiów:
jak w statucie UŚ
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: 180
Uprawnienia zawodowe po ukończeniu studiów:
Zdobyta wiedza, umiejętności i kompetencje pozwalają absolwentowi Biologii na podejmowanie pracy min. w.: • laboratoriach badawczych, kontrolnych i diagnostycznych • jednostkach naukowo-badawczych • instytucjach opieki zdrowotnej • przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, rolniczym (dystrybucja, kontrola) • instytucjach związanych z hodowlą zwierząt • stacjach hodowli i ochrony roślin • organach administracji państwowej, których działalność związana jest ze środowiskiem przyrodniczym • instytucjach ochrony przyrody • jednostkach projektowych zajmujących się gospodarowaniem zasobami przyrody • placówkach oświatowych
Związek kierunku studiów ze strategią rozwoju, w tym misją uczelni:
Zakres i założenia kształcenia na kierunku Biologia wpisują się w cele przyjęte w „Strategii rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2012-2020”, w tym szczególnie w zadania wyznaczone w ramach celu operacyjnego Innowacyjne kształcenie i nowoczesna oferta dydaktyczna poprzez: - opracowanie zasad organizacyjnych i programowych dla I poziomu studiów; - rozszerzenie oferty programów kształcenia w językach obcych, w szczególności w języku angielskim; - umożliwianie realizacji części programów studiów w uczelniach zagranicznych, głównie w ramach programu LLP Erasmus / Erasmus + od roku akademickiego 2014/15; - dostosowanie programu kształcenia do potrzeb rynku pracy; - wprowadzenie do programu studiów większej liczby zajęć praktycznych, praktyk i wolontariatów, a także staży w instytucjach i organizacjach; - tworzenie bazy zagadnień do realizacji w pracach dyplomowych przez otoczenie społeczno-gospodarcze; - wprowadzenie do programu studiów treści związanych z innowacyjnością i przedsiębiorczością, własnością intelektualną oraz rynkiem pracy; - wykorzystywanie w procesie kształcenia kursów e-learningowych; - organizację i wspieranie olimpiady biologicznej oraz konkursów ekologicznych; - wdrożenie wewnętrznych systemów jakości kształcenia; - rozwijanie kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich. Kierunek posiada pozytywną ocenę Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Oferta kształcenia jest systematycznie modyfikowana i rozwijana w odpowiedzi na zapotrzebowanie rynku pracy, które precyzuje aktywne współdziałanie Wydziału i Uczelni z regionem. Podstawę do dalszego doskonalenia procesu kształcenia stanowi rozwój badań naukowych w poszczególnych zespołach badawczych, w tym zespołach interdyscyplinarnych. W powiązaniu z misją Uniwersytetu Śląskiego kształcenie na kierunku Biologia zakłada wszechstronny rozwój studenta, stwarzający solidną podstawę teoretyczną i praktyczną, zarówno do podjęcia aktywności zawodowej jak i kontynuacji kształcenia.
Dyscypliny naukowe lub artystyczne i ich procentowy udział liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS: nauki biologiczne (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych): 100%
WIEDZA
Po ukończeniu studiów absolwent:
Zna i rozumie podstawy matematyczne, statystyczne, numeryczne, narzędzia informatyczne niezbędne do interpretowania podstawowych zjawisk przyrodniczych i procesów biologicznych oraz do analizy danych z badań eksperymentalnych i terenowych [1BL_W01_P]
Ma wiedzę dotyczącą podstawowych praw fizyki i chemii niezbędnych dla zrozumienia procesów i zjawisk przyrodniczych [1BL_W02_P]
Zna i rozumie budowę i funkcjonowanie organizmów na każdym poziomie organizacji życia oraz rozumie zależności między organizmem a środowiskiem [1BL_W03_P]
Zna i rozumie mechanizmy przepływu informacji genetycznej, regulacji ekspresji genów, dziedziczenia oraz inżynierii genetycznej i biotechnologii [1BL_W04_P]
Ma wiedzę z zakresu budowy, funkcji i czynności życiowych człowieka oraz organizmów zwierzęcych i roślinnych, ich pozycji systematycznej, wyjaśnia funkcjonowanie organizmu jako całości i mechanizmy ewolucji [1BL_W05_P]
Zna i rozumie metodologię badań biologicznych doświadczalnych i terenowych oraz podstawowe teorie w zakresie biologii i innych pokrewnych nauk przyrodniczych właściwych dla kierunku studiów [1BL_W06_P]
Rozumie związki między osiągnięciami nauk przyrodniczych a możliwościami ich wykorzystania w życiu społeczno-gospodarczym z zachowaniem różnorodności biologicznej w aspekcie idei zrównoważonego rozwoju [1BL_W07_P]
Zna zasady dotyczące tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości i rozumie zasady finansowania badań naukowych [1BL_W08_P]
Zna i rozumie podstawowe uwarunkowania organizacyjne, etyczne, BHP, ekonomiczne i prawne, związane z działalnością naukową, dydaktyczną i wdrożeniową oraz wykonywaniem działalności zawodowej związanej z programem studiów [1BL_W09_P]

UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu studiów absolwent:
Potrafi stosować podstawowe techniki i narzędzia badawcze biologii doświadczalnej i środowiskowej oraz metody matematyczne i statystyczne do opisu oraz analizy danych [1BL_U01_P]
Potrafi wyselekcjonować i wykorzystać dostępne źródła informacji, dokonywać syntezy i oceny uzyskanych danych, formułować wnioski i uczestniczyć w dyskusji naukowej [1BL_U02_P]
Potrafi planować i wykonywać w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne oraz dokonywać odpowiednich obserwacji [1BL_U03_P]
Potrafi pracować samodzielnej oraz komunikować się z grupą podczas pracy zespołowej [1BL_U04_P]
Potrafi właściwie posługiwać się językiem obcym zgodnie z wymogami określonymi dla poziomu B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego oraz potrafi stosować podstawowe słownictwo specjalistyczne umożliwiające korzystanie obcojęzycznych tekstów biologicznych [1BL_U05_P]
Potrafi określić poziom swojej wiedzy i umiejętności, racjonalnie planować i realizować proces samokształcenia oraz poprawnie wyciągać wnioski na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł [1BL_U06_P]

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Po ukończeniu studiów absolwent:
Rozumie znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów, potrafi krytycznie ocenić posiadaną wiedzę i jest gotów do zasięgnięcia opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu [1BL_K01_P]
Jest gotów do działania w sposób przedsiębiorczy i kreatywny oraz do dostrzegania problemów społecznych i środowiskowych i właściwego na nie reagowania [1BL_K02_P]
Jest gotów do podjęcia aktywności zawodowej, przestrzegania zasad etyki zawodowej i bezpieczeństwa pracy oraz do podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych [1BL_K03_P]
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Bioinformatyka z elementami biostatystyki [1BL_03] polski zaliczenie konwersatorium: 40
laboratorium: 10
3
Botanika ogólna [1BL_17] polski egzamin wykład: 5
konwersatorium: 15
laboratorium: 40
4
Chemia ogólna i nieorganiczna [1BL_05] polski egzamin wykład: 20
laboratorium: 40
4
Histologia zwierząt [1BL_23] polski zaliczenie wykład: 10
konwersatorium: 10
laboratorium: 40
4
Przedmioty do wyboru na 1 semestrze wykład: 10
w zależności od wyboru: 20
3
Różnorodność grzybów, glonów i mszaków [1BL_68] polski zaliczenie wykład: 5
laboratorium: 25
2
Zoologia – pierwotniaki i bezkręgowce [1BL_33] polski egzamin wykład: 5
konwersatorium: 10
laboratorium: 75
7
C - INNE WYMAGANIA
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia [1BL_07] polski zaliczenie wykład: 5
ćwiczenia: 10
1
Techniki informatyczne [1BL_06] polski zaliczenie laboratorium: 30 2
Wychowanie fizyczne [1BL_01] polski zaliczenie ćwiczenia: 30 0
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Biologia komórki [1BL_14] polski egzamin wykład: 10
konwersatorium: 20
laboratorium: 60
6
Chemia organiczna [1BL_18] polski egzamin wykład: 20
laboratorium: 40
4
Hydrobiologia [1BL_24] polski zaliczenie konwersatorium: 10
laboratorium: 35
3
Podstawy biofizyki dla biologów [1BL_04] polski zaliczenie wykład: 10
laboratorium: 35
3
Przedmioty do wyboru na 2 semestrze wykład: 10
w zależności od wyboru: 20
3
Różnorodność roślin naczyniowych [1BL_29] polski egzamin wykład: 10
laboratorium: 50
4
Zoologia – strunowce [1BL_34] polski egzamin wykład: 15
laboratorium: 30
3
B - PRAKTYKI I ZAJĘCIA TERENOWE
Zajęcia terenowe z botaniki i zoologii [1BL_31] polski zaliczenie ćwiczenia terenowe: 75 4
C - INNE WYMAGANIA
Wychowanie fizyczne [1BL_01] polski zaliczenie ćwiczenia: 30 0
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Biochemia dla biologów [1BL_13] polski egzamin wykład: 15
konwersatorium: 15
laboratorium: 60
7
Ekologia [1BL_19] polski egzamin wykład: 15
laboratorium: 45
5
Fizjologia roślin [1BL_20] polski egzamin wykład: 20
konwersatorium: 10
laboratorium: 60
7
Moduł humanistyczny [1BL_64] polski zaliczenie wykład: 30 3
Moduł społeczny [1BL_66] polski zaliczenie wykład: 30 3
Zróżnicowanie szaty roślinnej [1BL_30] polski zaliczenie wykład: 10
laboratorium: 20
3
C - INNE WYMAGANIA
Język obcy (na semestry 3-5) [1BL_02] polski zaliczenie ćwiczenia: 30 2
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Fizjologia zwierząt [1BL_21] polski egzamin wykład: 30
konwersatorium: 15
laboratorium: 45
6
Genetyka [1BL_22] polski egzamin wykład: 20
laboratorium: 40
4
Mikrobiologia [1BL_25] polski egzamin wykład: 10
konwersatorium: 10
laboratorium: 40
4
Ochrona przyrody [1BL_26] polski zaliczenie wykład: 10
laboratorium: 20
2
Przedmioty do wyboru na 4 semetrze wykład: 10
w zależności od wyboru: 45
4
B - PRAKTYKI I ZAJĘCIA TERENOWE
Praktyka zawodowa [1BL_08] polski zaliczenie praktyka: 0 4
Zajęcia terenowe z ekologii i ochrony przyrody [1BL_32] polski zaliczenie ćwiczenia terenowe: 75 4
C - INNE WYMAGANIA
Język obcy (na semestry 3-5) [1BL_02] polski zaliczenie ćwiczenia: 30 2
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Biotechnologia dla biologów [1BL_16] polski zaliczenie wykład: 15
laboratorium: 30
4
Podstawy biologii molekularnej [1BL_27] polski egzamin wykład: 30
laboratorium: 60
7
Pracownia licencjacka I [1BL_09] polski zaliczenie laboratorium: 60 6
Przedmioty do wyboru na 5 semestrze wykład: 30
w zależności od wyboru: 90
8
Seminarium licencjackie I [1BL_11] polski zaliczenie seminarium: 30 3
C - INNE WYMAGANIA
Język obcy (na semestry 3-5) [1BL_02] polski zaliczenie ćwiczenia: 30 2
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
A
Biologia rozwoju roślin i zwierząt [1BL_15] polski egzamin wykład: 20
laboratorium: 70
7
Pracownia licencjacka II [1BL_10] polski zaliczenie laboratorium: 60 6
Przedmioty do wyboru na 6 semestrze wykład: 65
w zależności od wyboru: 120
12
Seminarium licencjackie II [1BL_12] polski zaliczenie seminarium: 30 3
C - INNE WYMAGANIA
Język obcy (na semestr 6) [1BL_02-4E] polski egzamin ćwiczenia: 30 2