Psychologia Kod programu: W3-SMPS19.2023

Psychologia to dyscyplina należąca do nauk społecznych czerpiąca zarówno z dorobku filozofii, znajdując w niej inspiracje do swoich teorii i badań, jak i z metodologii i perspektyw nauk przyrodniczych. Głównym przedmiotem zainteresowania psychologii są ludzkie zachowania, wywoływane (bezpośrednio lub pośrednio) obecnością i działaniami innych ludzi oraz czynnikami szeroko rozumianego środowiska pozaspołecznego. Wiedza z zakresu psychologii ma powiązania z dorobkiem innych nauk, takich jak socjologia, antropologia kulturowa, politologia, pedagogika, fizjologia, medycyna (w szczególności psychiatria) i nauki o zdrowiu. Sprawia to, że studiowanie i uprawianie psychologii, będącej z całą pewnością dyscypliną odrębną, posiadającą własny obszar badawczy i specyfikę metodologiczną, wymaga otwartości intelektualnej i podejścia interdyscyplinarnego. Psychologia, ze względu na jej specyficzny charakter (związany m.in. z koniecznością wkraczania w prywatną sferę życia człowieka i posiadaniem przez psychologów formalnych uprawnień do podejmowania decyzji ważących często na ludzkich losach) należy do tych dziedzin nauki, w których niezbędne jest głębokie i wszechstronne wykształcenie. Studia psychologiczne w Uniwersytecie Śląskim prowadzone są w formie 5-letnich jednolitych studiów magisterskich, a ich cele i efekty odnoszą się do czterech podstawowych obszarów kształcenia: teoretycznego, metodologicznego, aplikacyjnego i etycznego. Absolwent kierunku psychologia posiada podstawową wiedzę teoretyczną i empiryczną z zakresu psychologii ogólnej, psychologii społecznej, psychologii rozwoju człowieka i psychopatologii. Charakteryzuje go również przygotowanie warsztatowe umożliwiające planowanie własnych badań i procesu diagnostycznego. Absolwent jest ogólnie przygotowany do rozpoznawania indywidualnych i społecznych problemów psychologicznych oraz niesienia pomocy innym i planowania interwencji psychologicznej. Absolwent studiów psychologicznych w Uniwersytecie Śląskim uzyskuje przygotowanie zawodowe w zakresie dwóch ścieżek psychologii stosowanej, wybranych spośród następujących: ▪ psychologia kliniczna i zdrowia (posiada wiedzę na temat przyczyn i obrazu klinicznego wybranych zaburzeń; rozumie zależności między funkcjonowaniem psychicznym a zdrowiem i chorobą; charakteryzują go umiejętności rozpoznawania zwiastunów problemów klinicznych, dokonywania analizy i interpretacji problemu klinicznego, planowania procesu diagnozy oraz pomocy psychologicznej osobie z zaburzeniem psychicznym i/lub chorobą somatyczną, a także identyfikowania oraz wzmacniania zasobów zdrowia w sytuacjach trudnych i kryzysowych) ▪ psychologia śledcza i sądowa (posiada podstawową wiedzę teoretyczną i empiryczną z zakresu psychologii zeznań świadków, opiniodawstwa sądowego, psychologii resocjalizacyjnej i śledczej; charakteryzują go umiejętności niezbędne do pełnienia roli biegłego sądowego i przygotowanie do współpracy z agendami podległymi ministerstwu sprawiedliwości, spraw wewnętrznych oraz ministerstwu obrony narodowej) ▪ psychologia kliniczna dziecka i rodziny (posiada wiedzę na temat normatywnego i zaburzonego rozwoju dziecka i rodziny w takich kontekstach jak: obszar bliskich więzi rodzinnych, choroba somatyczna, zaburzenia rozwoju psychicznego, emocjonalnego oraz społecznego dziecka i adolescenta; charakteryzują go umiejętności w zakresie diagnostyki, interwencji oraz pomocy i poradnictwa psychologicznego dziecku i rodzinie). ▪ psychologia biznesu i kariery (posiada wiedzę, której umiejętne wykorzystanie prowadzi do skutecznego zarządzania organizacją i zespołem, harmonijnej współpracy pomiędzy pracownikami a także do minimalizowania negatywnych aspektów zawodowej aktywności; posiada kluczowe kompetencje z zakresu badania pracy i kształtowania środowiska pracy oraz budowania satysfakcjonującej zawodowej kariery). W efekcie, absolwent studiów psychologicznych w Uniwersytecie Śląskim posiada wstępne przygotowanie merytoryczne i warsztatowe do samodzielnej pracy w zawodzie psychologa w różnych środowiskach i kontekstach instytucjonalnych, w tym – dzięki możliwości uzyskania w trakcie studiów kwalifikacji pedagogicznych – także w placówkach edukacyjnych. Ma pogłębioną wrażliwość na indywidualne i społeczne problemy oraz umiejętność planowania i przeprowadzania działań profilaktycznych, prewencyjnych i interwencji psychologicznej w odniesieniu do tych problemów, a także ogólną wrażliwość etyczną i kulturę intelektualną, pozwalającą mu czynnie uczestniczyć w życiu społecznym i kulturalnym w skali lokalnej i globalnej.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.

Praktyki zawodowe są integralną częścią programu studiów, realizowanego przez studentów na poszczególnych kierunkach, poziomach, profilach i formach studiów. Praktyki mają pomóc w skonfrontowaniu wiedzy zdobytej w trakcie studiów z wymaganiami rynku pracy, zdobyciu umiejętności przydatnych w zawodzie, poznaniu praktycznych zagadnień związanych z pracą na stanowiskach, do których student jest przygotowywany w trakcie trwania studiów. Praktyki mają oswoić studenta z profesjolektami właściwymi dla konkretnej branży oraz kulturą pracy. Zasady organizacji praktyk określa zarządzenie Rektora. Szczegółowe zasady odbywania praktyk z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków określa kierunkowy regulamin praktyk zawodowych, w szczególności: efekty uczenia się założone do osiągnięcia przez studenta podczas realizacji praktyki zawodowej, ramowy program praktyk zawierający opis zagadnień, wymiar praktyki (liczba tygodni godzin); formę praktyki (ciągła, śródroczna), kryteria wyboru miejsca odbywania praktyki, obowiązki studenta przebywającego na praktyce, obowiązki opiekuna akademickiego praktyki, warunki zaliczenia praktyki zawodowej przez studenta oraz warunki zwolnienia w całości lub części z obowiązku odbycia praktyk. Liczbę ECTS i liczbę godzin określa plan studiów.

Celem strategicznym Uniwersytetu Śląskiego jest jego przekształcenie w uczelnię badawczą o międzynarodowym znaczeniu i prestiżu. Uniwersytet akcentuje znaczenie badań naukowych i równie dużą wagę przywiązuje do kształcenia. Dydaktyka stanowi o istocie uniwersytetu jako miejscu przekazywania wiedzy, umiejętności i wartości akademickich kolejnym pokoleniom studentów i doktorantów. Program kształcenia na kierunku psychologia jest zgodny ze Strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020-2025 w której wskazano wartości, jakim hołduje społeczność Uniwersytetu, tj. 1. kształcenie oraz kształtowanie cnót intelektualnych i obywatelskich, w tym rzetelności, krytycyzmu, szacunku dla innych, poszanowania wolności i praw człowieka i obywatela; 2. wpływ na otoczenie Uniwersytetu, krzewienie wiedzy i wartości humanistycznych, przyczynianie się do rozwoju tego otoczenia z wykorzystaniem osiągnięć naukowych, dydaktycznych i artystycznych, a także współpracę z gospodarką, instytucjami publicznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Wartości te na kierunku psychologia przekładają się na następujące działania: • Obszar 1 – Kształcenie: (a) optymalizacja oferty dydaktycznej, w tym oferty skierowanej do studentów zagranicznych; (b) zaangażowanie studentów w projekty badawcze; (c) elastyczne zarzadzanie przydziałem zajęć́ dydaktycznych pracowników badawczo-dydaktycznych; (d) oferta dydaktyczna spójna z priorytetowymi obszarami badawczymi; (e) wprowadzenie narzędzi mających wpływ na innowacyjność́ metod dydaktycznych; (f) tworzenie atrakcyjnej oferty dydaktycznej dla studentów i szkoleniowej dla pracowników; (g) tworzenie bazy instytucji i ekspertów zagranicznych współpracujących z kierunkiem psychologia (h) powiazanie oferty kształcenia z otoczeniem społeczno-gospodarczym, włączanie ekspertów zewnętrznych w realizację kształcenia; (i) wprowadzenie wykładów wybitnych profesorów wizytujących z renomowanych ośrodków naukowych; (j) zwiększenie udziału w programach wymiany studentów i nauczycieli akademickich (Erasmus+ i inne); (k) indywidualizacja kształcenia i kształcenie projektowo-problemowe; (l) zwiększenie liczby zajęć realizowanych z wykorzystaniem materiałów zamieszczanych na uczelnianej platformie kształcenia na odległość lub innych nowoczesnych platformach edukacyjnych. • Obszar 2 – Kadra: (a) stworzenie warunków dla rozwoju zawodowego pracowników, zapewnianie poszerzania kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich; (b) szkolenie pracowników w ramach procedur postepowania w trudnych sytuacjach dydaktycznych; (c) zwiększenie liczby nowych pracowników o najwyższych kwalifikacjach; • Obszar 3 – Nauka: (a) zaangażowanie studentów w projekty badawcze; (b) przygotowanie bazy ogólnodostępnych informacji wspomagających proces kształcenia. • Obszar 4 – Infrastruktura (a) optymalne wykorzystanie posiadanej aparatury i laboratorium; (b) wprowadzanie dodatkowych możliwości sprzętowych i aplikacyjnych ułatwiających osobom z niepełnosprawnościami dostęp do wszystkich obszarów działalności Uczelni; (c) zwiększenie liczby sal dydaktycznych posiadających odpowiednie wyposażenie (rzutnik, dostęp do Wi-Fi, aktualne oprogramowanie, właściwe materiały, odpowiednia infrastruktura itp.). • Obszar 5 – Współpraca z otoczeniem a) stworzenie możliwości wykorzystania potencjału eksperckiego kierunku na potrzeby podmiotów zewnętrznych; (b) utworzenie bazy partnerów biznesowych; (c) utworzenie bazy kontaktów międzynarodowych; (d) utworzenie programu śledzenia losów absolwentów i wykorzystanie go do modyfikacji oferty dydaktycznej. • Obszar 6 – Widzialność: (a) wykorzystanie różnych kanałów komunikacji (przede wszystkim za pośrednictwem Internetu) do popularyzacji kierunku psychologia; (b) rozszerzenie zakresu działań popularyzatorskich jako sposobu poprawy widzialności kierunku.