Sociology Programme code: 05-S2SO12.2017

Studia drugiego stopnia na kierunku SOCJOLOGIA na Uniwersytecie Śląskim są osadzone w obszarze nauk społecznych i mają profil ogólnoakademicki. Kształcenie jest zorientowane na przekazanie studentom pogłębionej wiedzy na temat współczesnego świata, pozwalającej na diagnozowanie i rozumienie zjawisk, problemów i procesów społecznych oraz nabycie przez nich umiejętności zdobywania, gromadzenia, analizowania tej wiedzy. Szczególny akcent położony jest na wykształcenie wśród studentów umiejętności zastosowania tej wiedzy poprzez rozpatrywanie i interpretowanie zmian, jakim podlega społeczeństwo w kontekście kategorii teoretycznych wchodzących w zakres socjologii, dyscyplin pokrewnych oraz – w zależności od ukończonej specjalności – poszczególnych subdyscyplin socjologii. Absolwent posiada pogłębioną i poszerzoną wiedzę na temat wybranych struktur i instytucji życia społecznego, która pozwala mu na analizowanie zjawisk, jakie zachodzą w ich obrębie, jak również na wskazywanie zależności występujących pomiędzy nimi. Wykazuje się ponadto zdolnością konstruktywnego, krytycznego myślenia oraz rozwiązywania problemów dzięki umiejętności pracy w grupie. Potrafi nie tylko analizować zjawiska i procesy społeczne, przewidywać ich konsekwencje i reagować na nie, ale też stosuje zdobytą wiedzę w działaniach praktycznych, polegających na projektowaniu i prowadzeniu badań socjologicznych, kampanii społecznych, a także w kierowaniu zespołem ludzkim i organizacji pracy w zespole. Program kierunku – oprócz pogłębionej i uporządkowanej w zakresie wybranych subdyscyplin i specjalizacji wiedzy socjologicznej – obejmuje też zasób wiedzy z zakresu innych dyscyplin, który zakłada przygotowanie w zakresie współczesnych kierunków filozoficznych, metodologii nauk społecznych, które można wykorzystać do rozwiązania problemów, z którymi spotka się w przyszłej pracy zawodowej. Kształcenie studentów socjologii jest ponadto zorientowane na wytworzenie i ugruntowanie postaw prospołecznych i gotowości do uczestniczenia w zmianach na poziomie lokalnym, regionalnym i ponadregionalnym, jak również na wykształcenie kompetencji społecznych, oznaczających zdolność do samodzielnego organizowania projektów społecznych, komunikowania się z odbiorcami tych projektów oraz profesjonalnego i etycznego podchodzenia do swoich zadań. Poza wiedzą i kompetencjami wspólnymi dla wszystkich absolwentów studiów socjologicznych pierwszego stopnia na Uniwersytecie Śląskim, absolwent posiada przygotowanie i umiejętności działania odpowiadające wybranej specjalności.

• Za pracę dyplomową może być uznana wyłącznie praca przygotowana samodzielnie przez studenta. Przy ustalaniu tematu pracy dyplomowej brane są pod uwagę zainteresowania naukowe studenta, programy badawcze instytutu oraz możliwości w zakresie opieki naukowej nad daną pracą dyplomową. Student sam dokonuje wyboru tematu, który później konsultuje z wybranym opiekunem w celu ustalenia trafności hipotez, poprawności zamysłu metodologicznego i możliwości realizacji badań lub projektu socjalnego, itp. Wymogi formalne związane ze składaniem pracy dyplomowej regulowane są zarządzeniami Rektora UŚ. • Student dokonuje wyboru promotora pracy dyplomowej z listy dostępnych zajęć seminaryjnych w danym roku akademickim a następnie rejestruje się na wybrane seminarium w systemie USOS. Opiekunowie prac wybierani są przez studentów drogą elektroniczną poprzez zapisy. Liczba miejsc jest dostosowana do liczebności studentów, występują ograniczenia liczbowe w wielkości grup na seminariach dyplomowych i magisterskich, co jest podyktowane dbałością o równomierne obciążenie prowadzących i co za tym idzie zwiększenie jakości przeprowadzanych zajęć. W sytuacji, gdy studentowi bardzo zależy na współpracy z określonym opiekunem, ze względu na zakres tematyczny pracy pokrywający się ze specjalizacją wykładowcy, jest możliwość rozpatrzenia prośby studenta pozytywnie również w przypadku wyczerpania limitu miejsc. • Moduł seminarium dyplomowe A-D dla studentów drugiego stopnia rozpoczyna się w 1 semestrze studiami literaturowymi (część A). • Opiekę nad pracą sprawuje promotor, który odpowiada za merytoryczną i formalną poprawność pracy. Promotorem pracy magisterskiej jest osoba posiadająca co najmniej stopień naukowy doktora habilitowanego. Opiekunowie prac wybierani są przez studentów drogą elektroniczną poprzez zapisy. Liczba miejsc jest dostosowana do liczebności studentów, występują ograniczenia liczbowe w wielkości grup na seminariach dyplomowych i magisterskich, co jest podyktowane dbałością o równomierne obciążenie prowadzących i co za tym idzie zwiększenie jakości przeprowadzanych zajęć. W sytuacji, gdy studentowi bardzo zależy na współpracy z określonym opiekunem, ze względu na zakres tematyczny pracy pokrywający się ze specjalizacją wykładowcy, jest możliwość rozpatrzenia prośby studenta pozytywnie również w przypadku wyczerpania limitu miejsc. • Zarys tematyki pracy dyplomowej ustalany jest z promotorem. • Studenci piszący prace empiryczne, po drugim semestrze, na podstawie przygotowanego projektu badań własnych przeprowadzają badania terenowe, które opracowują z wykorzystaniem pakietu statystycznego SPSS. • Po przyjęciu pracy dyplomowej przez promotora Zastępca Dyrektora ds. Dydaktycznych kieruje pracę do recenzji oraz wspólnie z promotorem ustala termin obrony zgodnie z przyjętym w danym roku akademickim harmonogramem. • Oceny pracy dyplomowej dokonują promotorzy oraz recenzenci. Recenzenci prac są wyznaczani drogą formalną zgodnie z ich kompetencjami odnośnie tematyki prac zaakceptowanych do obrony, posiadający co najmniej stopień naukowy doktora. W przypadku, jeśli recenzent negatywnie ocenił pracę dyplomową, dziekan powołuje drugiego recenzenta. Jeśli drugi recenzent wystawił pracy dyplomowej ocenę pozytywną, dziekan dopuszcza studenta do egzaminu dyplomowego. Jeśli drugi recenzent ocenił pracę negatywnie, nie może ona być podstawą ukończenia studiów. W tym przypadku student musi przygotować nową pracę dyplomową. • Po zrealizowaniu planu studiów i programu nauczania oraz uzyskaniu pozytywnych ocen pracy dyplomowej student przystępuje do ustnego egzaminu dyplomowego przed komisją składająca się z przewodniczącego, promotora i recenzenta. • Egzamin dyplomowy odbywa się przed powołaną przez dziekana komisją, w której skład wchodzą co najmniej trzy osoby, w tym: przewodniczący, promotor i recenzent. Przynajmniej jeden z członków komisji posiada stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora. Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym i składa się z dwóch części: 1. część jawna egzaminu dyplomowego obejmuje: • odpowiedzi dyplomanta na trzy pytania egzaminacyjne, w tym jedno odnoszące się do przedstawionej przez studenta ustnej i/lub elektronicznej prezentacji pracy magisterskiej; • prezentację przez studenta pracy dyplomowej; 2. w części niejawnej komisja uzgadnia i ustala: • ocenę pracy dyplomowej, • ocenę egzaminu dyplomowego, • ostateczny wynik studiów. Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym i składa się z dwóch części: 1. część jawna egzaminu dyplomowego obejmuje: • odpowiedzi dyplomanta na trzy pytania egzaminacyjne, w tym jedno odnoszące się do przedstawionej przez studenta ustnej i/lub elektronicznej prezentacji pracy magisterskiej 2. w części niejawnej komisja uzgadnia i ustala: • ocenę pracy dyplomowej, • ocenę egzaminu dyplomowego, • ostateczny wynik studiów. • Komisja ustala końcową ocenę na dyplomie na podstawie protokołu z egzaminu dyplomowego. Ukończenie studiów następuje z chwilą złożenia egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych odpowiedniego stopnia. • Zgodnie z Zarządzeniem Rektora UŚ student jest zobowiązany do złożenia w jednostce dydaktycznej trzech jednakowych egzemplarzy pracy dyplomowej, podpisanych własnoręcznie przez studenta i kierującego pracą. Jeden egzemplarz pracy przeznaczony jest dla kierującego pracą, drugi dla recenzenta i trzeci do akt studenta. Wszystkie egzemplarze powininny być wydrukowane dwustronnie oraz zbindowane. Egzemplarz pracy przekazywany do akt po pisemnej akceptacji promotora potwierdzonej własnoręcznym podpisem wraz z data przyjęcia pracy powinien także posiadać załączoną płytę CD z elektroniczną wersją pracy z plikiem, z którego dokonano wydruku; strona tytułowa pracy i strona druga pracy zawierająca oświadczenia studenta oraz słowa kluczowe, wykonywane są wg wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenie Rektora UŚ nr 68 /2010 • Dziekanat wystawia dyplom ukończenia studiów. • Pozostałe kwestie reguluje „Regulamin studiów w Uniwersytecie Śląskim”

Program kształcenia kierunku Socjologia realizowany jest w duchu podstawowych zasad funkcjonowania Uniwersytetu Śląskiego, do których należą jedność nauki i dydaktyki oraz wolność nauczania i swoboda głoszenia poglądów. Podstawę programu stanowi proces dydaktyczny na najwyższym poziomie oraz prowadzenie badań naukowych przy współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami akademickimi, kołami eksperckimi, jednostkami sektora publicznego i organizacjami non–profit. Kształcenie studentów na kierunku socjologia w różnych specjalnościach, dzięki współpracy z lokalnymi pracodawcami i społecznościami, elastycznie dopasowywane jest pod względem zapotrzebowania na specjalistów w wybranym zakresie. Wiedza teoretyczna w połączeniu z kompetencjami praktycznymi umożliwia absolwentom socjologii elastyczne przystosowywanie się do wymagań zmieniającego się rynku pracy. W kształceniu socjologów uwzględnia się aspekty związane z potrzebami wynikającymi z mobilności zawodowej absolwentów uczelni. Program kształcenia na kierunku Socjologia odpowiada misji i strategii Uniwersytetu Śląskiego, zgodnie z zapisem w dokumencie Strategia rozwoju Uniwersytetu Śląskiego, w zadania Instytutu Socjologii wpisana jest otwartość, kreatywność i innowacyjność w obszarze badań naukowych oraz kształceniu i wzbogacaniu oferty o oryginalne i innowacyjne programy studiów a także aktywne współdziałanie oraz wzmacnianie kontaktów z otoczeniem mające na celu wypracowanie dobrych praktyk w zakresie współpracy z pracodawcami. Działania Instytutu Socjologii bardzo dobrze korespondują z Misją Uniwersytetu Śląskiego, jaką jest działalność dla dobra powszechnego oraz wszechstronnego rozwoju miasta i regionu, - „Uniwersytet działa w przekonaniu, iż kształci nie tylko fachowców w określonych specjalnościach zawodowych, lecz także przyszłych uczestników życia publicznego i liderów mniejszych lub większych społeczności” - o czym świadczy nie tylko współpraca ze środowiskiem lokalnym (samorządy, instytucje, stowarzyszenia itd.) przy realizacji projektów badań naukowych organizacji konferencji i publikacji ale także dążenie do kształcenia ekspertów na rzecz środowiska lokalnego i ponad lokalnego czego efektem jest uruchomienie specjalności dedykowanej dla wszystkich tych, którzy pragną aktywnie uczestniczyć w życiu swojego miasta i kształtować jego obraz, łącząc doświadczenie akademickie z praktyczną wiedzą i działaniem. Zgodnie ze strategią Uniwersytetu Śląskiego studia na kierunku Socjologia kształcą profesjonalnych praktyków, ludzi mądrych i odpowiedzialnych, przestrzegających uniwersalnych zasad moralnych, dążących do odkrywania i przekazywania prawdy, mających szerokie horyzonty intelektualne, tolerancyjnych i otwartych na odmienne poglądy i idee.