Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo Kod programu: W1-N2BN19.2025

Kierunek studiów: informacja naukowa i bibliotekoznawstwo
Kod programu: W1-N2BN19.2025
Kod programu (USOS): W1-N2BN19
Jednostka prowadząca studia: Wydział Humanistyczny
Język studiów: polski
Semestr rozpoczęcia studiów: semestr zimowy 2025/2026
Poziom kształcenia: studia drugiego stopnia
Forma prowadzenia studiów: studia niestacjonarne
Profil kształcenia: ogólnoakademicki
Liczba semestrów: 4
Tytuł zawodowy: magister
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: 120
Dyscyplina wiodąca: nauki o kulturze i religii (dziedzina nauk humanistycznych)
Kod ISCED: 0322
Numer i data uchwały Senatu UŚ z programem studiów: 131/2025 (24.06.2025)
Ogólna charakterystyka kierunku i założonej koncepcji kształcenia:
Studia drugiego stopnia na kierunku Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo to program kształcenia, który łączy tradycyjne wartości bibliotekoznawstwa i bibliologii z wyzwaniami współczesnego świata cyfrowego. Program studiów został zaprojektowany tak, by przygotować specjalistów, którzy swobodnie poruszają się zarówno w świecie tradycyjnych zbiorów, jak i nowoczesnych zasobów i usług, z wykorzystaniem technologii informacyjnych. W toku studiów studenci poznają współczesny rynek książki, nowe formy publikacji czy zasady ochrony dóbr kultury. Szczególną uwagę poświęca się wykorzystaniu najnowszych technologii - od digitalizacji zbiorów, przez świadczenie usług informacyjnych po zastosowanie sztucznej inteligencji w instytucjach kultury. W zależności od swoich zainteresowań, studenci mogą wybrać blok tematyczny w zakresie designu i dziedzictwa książki lub nowoczesnej biblioteki. Pierwsza opcja dedykowana jest osobom zainteresowanym historycznym i artystycznym wymiarem książki, rynkiem wydawniczym. Druga natomiast tym, którzy chcą skupić się na współczesnych aspektach funkcjonowania bibliotek. Istotnym elementem kształcenia jest rozwój kompetencji badawczych, rozwijanych w trakcie seminariów magisterskich, opanowanie metodologii badań humanistycznych oraz warsztaty redagowania tekstu naukowego. Studenci poznają aktualne kierunki badawcze w zakresie nauk o kulturze, bibliotekoznawstwa, bibliologii i informatologii, co pozwala im planować własne projekty badawcze. Program uwzględnia również aspekty etyczne i prawne, takie jak ochrona własności intelektualnej czy etyka w działalności bibliotecznej i informacyjnej. Studia kształcą specjalistów przygotowanych do podejmowania wyzwań współczesnego społeczeństwa informacyjnego, łączących szacunek dla kultury i tradycji z otwartością na innowacje technologiczne i społeczne. Absolwenci są przygotowani do pełnienia różnych ról w instytucjach kultury, prowadzenia działalności badawczej oraz realizacji zaawansowanych zadań z zakresu organizacji pracy bibliotek, wydawnictw i innych instytucji związanych z książką, informacją i wiedzą.
Wymogi związane z ukończeniem studiów:
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk:
Praktyki zawodowe są integralną częścią programu studiów, realizowanego przez studentów na poszczególnych kierunkach, poziomach, profilach i formach studiów. Praktyki mają pomóc w skonfrontowaniu wiedzy zdobytej w trakcie studiów z wymaganiami rynku pracy, zdobyciu umiejętności przydatnych w zawodzie, poznaniu praktycznych zagadnień związanych z pracą na stanowiskach, do których student jest przygotowywany w trakcie trwania studiów. Praktyki mają oswoić studenta z profesjolektami właściwymi dla konkretnej branży oraz kulturą pracy. Zasady organizacji praktyk określa zarządzenie Rektora. Szczegółowe zasady odbywania praktyk z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków określa kierunkowy regulamin praktyk zawodowych, w szczególności: efekty uczenia się założone do osiągnięcia przez studenta podczas realizacji praktyki zawodowej, ramowy program praktyk zawierający opis zagadnień, wymiar praktyki (liczba tygodni godzin); formę praktyki (ciągła, śródroczna), kryteria wyboru miejsca odbywania praktyki, obowiązki studenta przebywającego na praktyce, obowiązki opiekuna akademickiego praktyki, warunki zaliczenia praktyki zawodowej przez studenta oraz warunki zwolnienia w całości lub części z obowiązku odbycia praktyk. Liczbę ECTS i liczbę godzin określa plan studiów.
Informacje o związku studiów ze strategią uczelni oraz o potrzebach społeczno-gospodarczych warunkujących prowadzenie studiów i zgodności efektów uczenia się z tymi potrzebami:
Program studiów drugiego stopnia na kierunku Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo jest ściśle powiązany ze strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz odpowiada na aktualne potrzeby społeczno-gospodarcze otoczenia uczelni. Kształcenie na kierunku wpisuje się w misję uczelni poprzez łączenie tradycji z nowoczesnością oraz przygotowanie specjalistów zdolnych sprostać wyzwaniom współczesnego społeczeństwa informacyjnego. Program studiów jest systematycznie dostosowywany do zmieniających się standardów i potrzeb, co znajduje odzwierciedlenie w oferowanych modułach kształcenia obejmujących zarówno tradycyjne aspekty bibliotekarstwa, dokonujące się w nim zmiany, szczególnie za sprawą nowoczesnych technologii, w tym narzędzi sztucznej inteligencji. Kadra Instytutu, współpracując z organizacjami międzynarodowymi (ISKO, OPERAS), krajowymi oraz regionalnymi (Zarządem Głównym oraz regionalnymi kołami SBP, PTB, PTIN, PTCz, ZNP Sekcją Bibliotekarską, radami programowymi bibliotek), bibliotekami naukowymi, muzeami, wydawnictwami, archiwami, zapewnia zgodność programu z aktualnymi trendami rozwoju dyscypliny i potrzebami rynku pracy. Studia odpowiadają na potrzeby społeczno-gospodarcze m.in. przez: - rozwijanie kompetencji w zakresie ochrony i digitalizacji dziedzictwa kulturowego - przygotowanie do projektowania nowoczesnych usług informacyjnych i bibliotecznych - budowanie kompetencji w zakresie etycznego, prawnego i społecznego wymiaru działalności instytucji kultury Program studiów jest zgodny z najnowszymi standardami kompetencji bibliotekarskich określonymi przez polskie i światowe stowarzyszenia bibliotekarskie, obejmując kluczowe obszary takie jak etyka zawodowa, zarządzanie zasobami informacji, organizacja wiedzy i zbiorów, technologie informacyjne oraz usługi biblioteczne i informacyjne.
Dyscypliny naukowe lub artystyczne i ich procentowy udział liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS:
  • nauki o kulturze i religii (dziedzina nauk humanistycznych): 53%
  • nauki o komunikacji społecznej i mediach (dziedzina nauk społecznych): 47%
WIEDZA
Po ukończeniu studiów absolwent:
ma poszerzoną wiedzę na temat specyfiki nauk humanistycznych i społecznych i miejsca, jakie w tym obszarze zajmują zagadnienia bibliologiczne i informatologiczne [K_W01]
ma poszerzoną wiedzę na temat metodologii stosowanych w naukach humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru badań bibliologicznych i informatologicznych, nauk o kulturze oraz społecznych [K_W02]
ma pogłębioną wiedzę na temat współczesnych kierunków rozwoju dyskusji naukowej w zakresie bibliologii i informatologii, jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi naukami humanistycznymi i społecznymi [K_W03]
ma szczegółową wiedzę o działalności zawodowej związanej z funkcjonowaniem instytucji kultury książki i informacji, a także ochrony zasobów kultury [K_W04]
zna i rozumie zależności między badaniami bibliologicznymi i informatologicznymi i innymi naukami pozwalające na współpracę interdyscyplinarną ze specjalistami z innych dziedzin nauki [K_W05]
zna metod analizy i interpretacji różnego typu wytworów kultury właściwych nauce o kulturze oraz badaniom bibliologicznym i informatologicznym [K_W06]
ma szczegółową wiedzę o normach regulujących funkcjonowanie instytucji kultury (biblioteki, domy kultury, muzea, archiwa), instytucji rynku książki i instytucji nauki oraz o procesach komunikacji w nich zachodzących [K_W07]
zna i rozumie przepisy, regulacje prawne (w tym z zakresu ochrony własności intelektualnej i działalności normalizacyjnej) stosowane w pracy instytucji kultury książki i informacji oraz podstawowe zasady tworzenia i rozwijania przedsiębiorczości [K_W08]
ma pogłębioną wiedzę o kierunkach badań w dyskursie na temat bibliotek w sieciach instytucji kultury i nauki w perspektywie synchronicznej i diachronicznej [K_W09]
ma pogłębioną wiedzę o potrzebach różnych grup uczestników życia społecznego: edukacyjnych, informacyjnych, estetycznych, ludycznych, w tym wynikających z dylematów współczesnej cywilizacji, i właściwej organizacji usług wspomagających rozwój kultury [K_W10]
ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych metod naukowych oraz zna zagadnienia charakterystyczne dla wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_W01]

UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu studiów absolwent:
komunikuje się z otoczeniem jasno i zrozumiale w języku obcym na poziomie B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego wykorzystując posiadaną wiedzę oraz terminologię specjalistyczną [KJ.2023_U]
posiada pogłębione umiejętności obserwowania, wyszukiwania i przetwarzania informacji z wybranych obszarów nauk humanistycznych i społecznych ze szczególnym uwzględnieniem zakresu badań bibliologicznych i informatologicznych [K_U01]
potrafi integrować wiedzę z różnych dziedzin w organizowaniu pracy zgodnie z normami etycznymi i zasadami profesjonalnego postępowania w typowej i nietypowej działalności pracownika instytucji kultury książki i nauki. Potrafi promować i utrwalać dobre wzory zachowania [K_U010]
potrafi przeprowadzać krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów wytworów kultury z zastosowaniem metod właściwych dla obszaru badań bibliologicznych i informatologicznych i pokrewnych dyscyplin [K_U011]
potrafi zastosować specjalistyczną wiedzę z zakresu badań właściwych bibliologii i informatologii oraz innych dyscyplin do podnoszenia jakości pracy instytucji kultury, nauki i informacji [K_U02]
potrafi samodzielnie rozpoznawać problemy badawcze z zakresu bibliologii informatologii, korzystając z różnych typów źródeł i prac w językach polskim i angielskim [K_U03]
posiada umiejętność właściwego komponowania wypowiedzi naukowej (różnych gatunków) z zastosowaniem terminologii oraz aparatu naukowego nauk humanistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk o kulturze, i społecznych [K_U04]
posiada umiejętności komunikowania przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych, w tym prowadzenia debaty, ze specjalistami z obszaru badań bibliologicznych i informatologicznych oraz z reprezentantami innych środowisk [K_U05]
posiada umiejętność samodzielnego planowania pracy w instytucjach kultury książki i informacji [K_U06]
posiada umiejętność inicjowania animacji życia kulturalnego instytucji kultury książki [K_U07]
potrafi organizować prace zespołowe i kierować nimi, wskazywać cele, wyznaczać zadania i wdrażać procedury ewaluacyjne [K_U08]
potrafi wyszukiwać, interpretować i stosować przepisy i regulacje prawne w działalności bibliotecznej, informacyjnej i innej z zakresu działalności kulturalnej [K_U09]
ma zaawansowane umiejętności stawiania pytań badawczych i analizowania problemów lub ich praktycznego rozwiązywania na podstawie pozyskanych treści oraz zdobytych doświadczeń praktycznych i umiejętności z zakresu wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_U01]

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Po ukończeniu studiów absolwent:
ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności z obszaru badań bibliologicznych i informatologicznych, rozumie potrzebę ciągłego rozwoju osobistego i zawodowego oraz potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób [K_K01]
potrafi określić priorytety i rozwiązywać dostrzeżone problemy zawodowe w pracy bibliotecznej, informacyjnej i wydawniczej [K_K02]
potrafi dostrzegać problemy i potrzeby społeczności lokalnej w zakresie kultury książki i wspomagać ich rozwiązywanie [K_K03]
jest przekonany o konieczności przestrzegania zasad etycznych w pracy zawodowej w instytucjach kultury książki [K_K04]
aktywnie i w sposób przedsiębiorczy uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego miejscowości, regionu, kraju, Europy [K_K05]
odpowiedzialnie pełni role zawodowe, dbając o własne przygotowanie do zawodu i kreowanie opinii o nim [K_K06]
uznaje za priorytetowe zadanie kreowanie wizerunku nowoczesnej biblioteki, ośrodka informacji i wydawnictwa jako instytucji kultury [K_K07]
respektując zasady prawa i korzystając z wiedzy fachowej, dba i chroni powierzone mu dobra kultury [K_K08]
rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów, integrowania wiedzy lub wykorzystywania umiejętności z różnych dyscyplin oraz praktykowania samokształcenia służącego pogłębianiu zdobytej wiedzy [OOD.2024_KS01]
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Moduły kierunkowe
Cyfrowe narzędzia w indywidualnym zarządzaniu informacją (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-CNIZI01] polski zaliczenie laboratorium: 10 2
Etyka w działalności bibliotecznej i informacyjnej (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-ET01] polski egzamin wykład: 10 3
Kierunki badawcze w kulturoznawstwie, bibliologii i informatologii (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-KBBI01] polski egzamin wykład: 15 4
Marketing w instytucjach kultury/ Bibliotekarstwo praktyczne wykład: 15
w zależności od wyboru: 15
6
Ochrona dóbr kultury [W1-BN-N2-ODK01] polski zaliczenie ćwiczenia: 15 3
Ochrona własności intelektualnej [W1-BN-N2-OWI01] polski egzamin wykład: 10 3
Seminarium magisterskie 1 (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-SMMO01] polski zaliczenie seminarium: 15 3
Warsztaty redagowania tekstu naukowego (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-WRTN01] polski zaliczenie warsztat: 15 4
Współczesny rynek książki [W1-BN-N2-WRK01] polski zaliczenie wykład: 10 2
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Moduły kierunkowe
Analiza lingwistyczna tekstów specjalistycznych [W1-BN-N2-ALTS02] angielski zaliczenie ćwiczenia: 15 4
Design i dziedzictwo książki 1 / Nowoczesna biblioteka 1 wykład: 0
w zależności od wyboru: 40
11
Metodologia nauk humanistycznych (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-MNH02] polski zaliczenie warsztat: 15 3
Nowe formy publikacji [W1-BN-N2-NFP02] polski zaliczenie laboratorium: 15 3
Projektowanie graficzne [W1-BN-N2-PG02] polski zaliczenie laboratorium: 15 3
Projektowanie i tworzenie serwisów internetowych [W1-BN-N2-PTSI02] polski zaliczenie warsztat: 15 3
Seminarium magisterskie 2 (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-SMMO02] polski zaliczenie seminarium: 15 3
Praktyki
Praktyka zawodowa wykład: 0
w zależności od wyboru: 40
2
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Moduły kierunkowe
Antropologia współczesnych przemian cywilizacyjnych [W1-BN-N2-AWPC03] polski zaliczenie wykład: 10 3
Design i dziedzictwo książki 2 / Nowoczesna biblioteka 2 wykład: 0
w zależności od wyboru: 65
17
Digitalizacja zbiorów instytucji kultury [W1-BN-N2-DZIK03] polski zaliczenie laboratorium: 15 3
Seminarium magisterskie 3 (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-SMMO03] polski zaliczenie seminarium: 15 4
Moduły ogólnodostępne
Moduł ogólnoakademicki (społeczny) [OOD_2024_NS_MOS] zaliczenie w zależności od wyboru: 14 3
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Moduły kierunkowe
Design i dziedzictwo książki 3 / Nowoczesna biblioteka 3 wykład: 0
w zależności od wyboru: 10
4
Narzędzia AI w instytucjach kultury [W1-BN-N2-NAIIK04] polski zaliczenie ćwiczenia: 15 4
Seminarium magisterskie 4 (moduł obowiązkowy dyplomowy) [W1-BN-N2-SMMO04] polski zaliczenie seminarium: 15 22