Etnologia i antropologia kulturowa Kod programu: W6-S2AK19.2025

Kierunek studiów: | etnologia i antropologia kulturowa |
---|---|
Kod programu: | W6-S2AK19.2025 |
Kod programu (USOS): | W6-S2AK19 |
Jednostka prowadząca studia: | Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji |
Język studiów: | polski |
Semestr rozpoczęcia studiów: | semestr zimowy 2025/2026 |
Poziom kształcenia: | studia drugiego stopnia |
Forma prowadzenia studiów: | studia stacjonarne |
Profil kształcenia: | ogólnoakademicki |
Liczba semestrów: | 4 |
Tytuł zawodowy: | magister |
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: | 120 |
Dyscyplina wiodąca: | nauki o kulturze i religii (dziedzina nauk humanistycznych) |
Kod ISCED: | 0220 |
Numer i data uchwały Senatu UŚ z programem studiów: | 165/2025 (24.06.2025) |
Ogólna charakterystyka kierunku i założonej koncepcji kształcenia: | Studia stacjonarne drugiego stopnia na kierunku etnologia i antropologia kulturowa stanowią pogłębienie oraz poszerzenie wiedzy etnologicznej i antropologicznej. Wśród zagadnień znajdują się teoretyczne rozważania dotyczące antropologicznych aspektów kultury (między innymi: Semiotyka kultury, Socjologia kultury, Teoria i filozofia kultury, Teorie krytyczne, Kognitywistyka), a także wiedza dotycząca praktycznych możliwości zastosowania etnologii i antropologii kulturowej w realizacji kariery między innymi w edukacji, dziennikarstwie, biznesie, sektorze kreatywnym (Antropologia stosowana 1-4).
Treści kształcenia obejmują zarówno problemy etnologicznej interpretacji zjawisk społeczno-kulturowych i antropologii kultury współczesnej, jak również zagadnienia z zakresu ekologii kulturowej oraz antropologii stosowanej. Student/studentka uzyskuje pogłębioną wiedzę na temat głównych stanowisk metodologicznych współczesnej antropologii kultury oraz jej praktycznego zastosowania w planowaniu własnej ścieżki kariery zawodowej. W ramach studiów kładzie się nacisk, by słuchacze poznali najważniejsze zagadnienia i problemy, dotyczące uwikłań człowieka we wzory kultury, interakcje społeczne i uwarunkowania przyrodnicze. Założeniem jest wykształcenie u słuchaczy umiejętności rozpatrywania w/w aspektów z zastosowaniem szerokiego wachlarza tradycji naukowo-badawczych i najistotniejszych propozycji metodologicznych. W wymiarze teorii studia pozwalają na zapoznanie się z modelowymi wyjaśnieniami oraz interpretacjami znaczeniowymi kultury. Wiedza teoretyczna będzie miała również bezpośrednie przełożenie na praktykę. W procesie kształcenia duży nacisk zostanie położony na kontakt z różnymi instytucjami, w których niezbędne są kompetencje absolwentów kierunku.
Przedmiot badań etnologii i antropologii kulturowej jest umiejscowiony zarówno w obszarze idei, jak i praktyk społecznych. Etnologia i antropologia kulturowa zajmuje się opisem, historią i teorią kultury i łączy dwie perspektywy: 1. humanistyczną, koncentrującą się zarówno na dokumentowaniu lub rekonstruowaniu czasowego i przestrzennego zróżnicowania kultur, jak i modelowego wyjaśniania i interpretacji znaczeniowych kultury; 2. społeczną, dotyczącą interakcyjnego, komunikacyjnego i instytucjonalnego wymiaru zjawisk kulturowych. Etnologia i antropologia kulturowa obejmuje analizy procesów enkulturacyjnych i akulturacyjnych oraz ich kontekstów
społecznych, historycznych, ekonomicznych i ideologicznych. Program nauczania kładzie nacisk na kształcenie kompetencji społecznych oraz umiejętność działania w wielokulturowym, wielowyznaniowym i wielojęzykowym otoczeniu.
Efekty uczenia się określone dla kierunku „etnologia i antropologia kulturowa” odnoszą się bezpośrednio do badań naukowych prowadzonych w dyscyplinie „nauki o kulturze i religii”. Działania naukowe obejmują badanie, opis i analizę zjawisk społeczno-kulturowych zachodzących w różnych rejonach świata. Badania jakościowe są prowadzone pod okiem pracowników badawczo-dydaktycznych, pozwalając na uzyskanie wiedzy na temat kompleksów cywilizacyjnych oraz kręgów kulturowych w kontekście ich specyfiki pod kątem etnicznym, środowiskowym, gospodarczym i politycznym. Badania te są praktykowane w oparciu o metody i strategie naukowe przyjęte przy realizacji badań społecznych, z uwzględnieniem zasad i norm etycznych. Jednocześnie wiedza ta jest analizowana i poddana opisowi zgodnie ze współczesnymi koncepcjami etnologicznymi i antropologicznymi, na podstawie najnowszej literatury przedmiotu. Wyniki prowadzonych badań naukowych przekładają się na opracowanie szczegółowych koncepcji modułów obligatoryjnych, fakultatywnych i dyplomowych. Powiązanie badań naukowych z realizacją programu studiów wpływa zwłaszcza na opracowanie tematów prac magisterskich, jak również ich rzetelną realizację w ramach seminariów dyplomowych. |
---|---|
Wymogi związane z ukończeniem studiów: | Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia.
Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania. |
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | nie dotyczy |
Informacje o związku studiów ze strategią uczelni oraz o potrzebach społeczno-gospodarczych warunkujących prowadzenie studiów i zgodności efektów uczenia się z tymi potrzebami: | Kierunek studiów zgodny jest z podstawowymi celami strategicznymi Uniwersytetu Śląskiego i uwzględnia:
- kształcenie w zakresie wiedzy o kulturze regionalnej (z naciskiem na istotną w warunkach wspólnoty europejskiej problematykę wielokulturowości oraz tożsamości społecznej na pograniczach kulturowych i etnicznych);
- potrzebę ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy, świata;- zasadę interdyscyplinarności kształcenia (m.in. poprzez odniesienie do innych dziedzin humanistyki);
- zasadę innowacyjności i kreatywności przez wprowadzenie do programu kształcenia wiedzy dotyczącej praktycznych możliwości zastosowania etnologii i antropologii kulturowej w realizacji kariery, zarówno w zawodzie etnologa i antropologa, jak i w innych dziedzinach (np. w edukacji, dziennikarstwie, biznesie, sektorze kreatywnym);
- nabywanie wiedzy fachowej przez ofertę zajęć praktycznych realizowanych we współpracy z instytucjami samorządowymi i
kulturotwórczymi;
- współdziałanie na zasadach partnerstwa i aktywną współpracę pracowników naukowo-dydaktycznych oraz studentów etnologii i antropologii kulturowej zarówno z zagranicznymi ośrodkami etnologicznymi, jak i jednostkami samorządowymi, kulturalnymi i oświatowymi różnego typu w kraju (współpraca z podmiotami zewnętrznymi stanowi płaszczyznę komunikowania się z szeroko
rozumianym środowiskiem oraz społecznością lokalną i regionalną). |
Dyscypliny naukowe lub artystyczne i ich procentowy udział liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS: | nauki o kulturze i religii (dziedzina nauk humanistycznych): 100% |
WIEDZA Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
zna terminologię używaną w etnologii i antropologii kulturowej oraz jej zastosowania w pokrewnych dyscyplinach naukowych na poziomie rozszerzonym [K_W01] |
ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o źródłach i miejscu etnologii i antropologii kulturowej w systemie nauk, zwłaszcza nauk społecznych i humanistycznych oraz o ich przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi [K_W02] |
ma rozszerzoną wiedzę na temat różnych subdyscyplin antropologicznych [K_W03] |
ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat zjawisk kulturowych, organizowania i funkcjonowania kultury, jej znaczenia i historycznej zmienności [K_W04] |
ma szczegółową wiedzę na temat współczesnych koncepcji etnologicznych i antropologicznych, rozumie ich społeczno-kulturowy kontekst [K_W05] |
ma pogłębioną wiedzę o filozoficznych, psychologicznych i społecznych koncepcjach człowieka stanowiących teoretyczne podstawy wiedzy etnologicznej i antropologicznej [K_W06] |
zna i rozumie na poziomie rozszerzonym rolę refleksji antropologicznej w kształtowaniu i interpretowaniu kultury [K_W07] |
ma rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę na temat kompleksów cywilizacyjnych i kręgów kulturowych, ich specyfiki pod kątem środowiskowym, gospodarczym, etnicznym i politycznym [K_W08] |
posiada gruntowną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, w szczególności podmiocie konstytuującym systemy wartości i symboli [K_W09] |
ma rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o mechanizmach nimi rządzących [K_W10] |
ma poszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społeczno-kulturowych i instytucjach życia społecznego oraz zachodzących między nimi relacjach [K_W11] |
ma pogłębioną wiedzę o instytucjach kultury i szerszą orientację we współczesnym życiu kulturalnym [K_W12] |
ma kompleksową wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich uwarunkowań i dynamiki przemian [K_W13] |
ma uporządkowaną i poszerzoną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w etnologii, a w szczególności o problemach, metodach i strategiach badawczych; zna i rozumie paradygmaty badań społecznych [K_W14] |
ma uporządkowaną wiedzę na temat reguł tworzenia i rozwoju form przedsiębiorczości związanej z dystrybucją dóbr kultury [K_W15] |
posiada uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych w praktyce badawczej oraz etyki zawodowej [K_W16] |
ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych metod naukowych oraz zna zagadnienia charakterystyczne dla wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_W01] |
UMIEJĘTNOŚCI Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
komunikuje się z otoczeniem jasno i zrozumiale w języku obcym na poziomie B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego wykorzystując posiadaną wiedzę oraz terminologię [KJ.2023_U] |
potrafi posługiwać się rozszerzoną terminologią oraz ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań w różnych kontekstach kulturowych [K_U01] |
potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę z zakresu etnologii i antropologii kulturowej oraz powiązanych z nią dyscyplin do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych i kulturowych [K_U02] |
potrafi dokonać pogłębionej obserwacji oraz interpretacji zjawisk społecznych i kulturowych w kontekście teorii etnologicznych i antropologicznych [K_U03] |
posiada rozwinięte umiejętności dokumentowania oraz rekonstrukcji czasowego i przestrzennego zróżnicowania kultur tak w skali globalnej jak również regionalnej [K_U04] |
potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii [K_U05] |
ma pogłębione umiejętności dostrzegania i rozumienia w pracy badawczej oraz praktyce podłoża każdej sytuacji społecznej oraz prognozowania jej konsekwencji kulturowej [K_U06] |
potrafi sprawnie przygotować i przeprowadzić zaawansowany proces badawczy w oparciu o samodzielnie skonstruowane narzędzia badawcze; potrafi w sposób efektywny sformułować wnioski, opracować i zaprezentować wyniki oraz wskazać perspektywy badawcze [K_U07] |
ma pogłębioną umiejętność twórczego prezentowania własnych pomysłów, spójnego wypowiadania się w mowie i na piśmie, o złożonej problematyce społeczno-kulturowej z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych z zakresu etnologii i antropologii kulturowej i innych dyscyplin. Porozumiewa się w języku obcym posługując się komunikacyjnymi kompetencjami językowymi w stopniu zaawansowanym. Posiada umiejętność czytania ze zrozumieniem skomplikowanych tekstów naukowych oraz pogłębioną umiejętność przygotowania różnych prac pisemnych (w tym badawczych) oraz wystąpień ustnych dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu etnologii i antropologii kulturowej w języku obcym [K_U08] |
ma szeroko rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej; potrafi posługiwać się kanałami i technikami komunikacyjnymi w sposób precyzyjny i spójny [K_U09] |
potrafi sprawnie posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności badawczej oraz precyzyjnie diagnozować związane z tym kwestie [K_U10] |
posiada zdolność dostrzegania i rozumienia odmiennych form życia społecznego wykazywanych przez przedstawicieli innych środowisk i kultur [K_U11] |
potrafi kreatywnie pracować nad własnym rozwojem [K_U12] |
ma zaawansowane umiejętności stawiania pytań badawczych i analizowania problemów lub ich praktycznego rozwiązywania na podstawie pozyskanych treści oraz zdobytych doświadczeń praktycznych i umiejętności z zakresu wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_U01] |
KOMPETENCJE SPOŁECZNE Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, jest gotowy do ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego [K_K01] |
docenia znaczenie etnologii i antropologii kulturowej dla utrzymania i rozwoju prawidłowych więzi w środowiskach społecznych i kreatywnie projektuje działania zawodowe [K_K02] |
posiada umiejętność pracy w zespole oraz kierowania pracą zespołu multidyscyplinarnego i wielokulturowego [K_K03] |
ma pogłębioną świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy, świata [K_K04] |
świadomie i aktywnie uczestniczy i współtworzy życie kulturalne; jest przygotowany do twórczego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach społeczno-kulturalnych [K_K05] |
jest przygotowany do interakcji społecznych wynikających z różnorodnych kontekstów pracy w terenie [K_K06] |
jest wrażliwy na etyczny wymiar pracy naukowej i działań społecznych [K_K07] |
rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów, integrowania wiedzy lub wykorzystywania umiejętności z różnych dyscyplin oraz praktykowania samokształcenia służącego pogłębianiu zdobytej wiedzy [OOD.2024_KS01] |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Antropologia kultury [W6-AK-S2-AK] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Antropologia stosowana 1 [W6-AK-S2-AS.1] | polski | zaliczenie | warsztat: 30 | 4 |
Dziedzictwo kulturowe a współczesne wyzwania [W6-AK-S2-DKWW] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Metody badań etnograficznych [W6-AK-S2-MBE] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Prawo autorskie [W6-AK-S2-PA] | polski | zaliczenie | wykład: 15 | 2 |
Socjologia kultury [W6-AK-S2-SKu] | polski | egzamin |
wykład: 30
ćwiczenia: 30 |
6 |
Teoria i filozofia kultury [W6-AK-S2-TFK] | polski | egzamin |
wykład: 30
ćwiczenia: 30 |
6 |
Wykład monograficzny 1 [W6-AK-S2-WM.1] | polski | zaliczenie | wykład: 30 | 3 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Antropologia stosowana 2 [W6-AK-S2-AS.2] | polski | zaliczenie | warsztat: 45 | 5 |
Moduły fakultatywne 1 [W6-AK-S2-MF.1] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Moduły fakultatywne 1 [W6-AK-S2-MF.1] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Seminarium dyplomowe 1 [W6-AK-S2-SD.1] | polski | zaliczenie | seminarium: 30 | 4 |
Semiotyka kultury [W6-AK-S2-SK] | polski | egzamin |
wykład: 30
ćwiczenia: 30 |
6 |
Technologia informacyjna [W6-AK-S2-TI] | polski | zaliczenie | ćwiczenia: 15 | 2 |
Teorie krytyczne [W6-AK-S2-TK] | polski | zaliczenie |
wykład: 30
ćwiczenia: 30 |
5 |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Język obcy [W6-AK-S2-JO] | angielski | egzamin | ćwiczenia: 30 | 2 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Antropologia stosowana 3 [W6-AK-S2-AS.3] | polski | zaliczenie | warsztat: 45 | 5 |
Kognitywistyka [W6-AK-S2-Ko] | polski | egzamin |
wykład: 30
ćwiczenia: 30 |
6 |
Moduły fakultatywne 2 [W6-AK-S2-MF.2] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Moduły fakultatywne 2 [W6-AK-S2-MF.2] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Seminarium dyplomowe 2 [W6-AK-S2-SD.2] | polski | zaliczenie | seminarium: 30 | 7 |
Wykład monograficzny 2 [W6-AK-S2-WM.2] | polski | zaliczenie | wykład: 30 | 3 |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Moduł ogólnoakademicki [OOD_2024_SS_MOG] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 30 | 3 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Antropologia stosowana 4 [W6-AK-S2-AS.4] | polski | zaliczenie | warsztat: 60 | 6 |
Moduły fakultatywne 3 [W6-AK-S2-MF.3] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Moduły fakultatywne 3 [W6-AK-S2-MF.3] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 30 | 3 |
Seminarium dyplomowe 3 [W6-AK-S2-SD.3] | polski | egzamin | seminarium: 30 | 8 |
Transdyscyplinarność antropologii kulturowej [W6-AK-S2-TAK] | polski | zaliczenie |
wykład: 30
warsztat: 30 |
7 |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Moduł ogólnoakademicki (społeczny) [OOD_2024_SS_MOS] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 30 | 3 |