Etnologia Kod programu: 12-S2ET12.2015

Specjalność Ekologia kulturowa na kierunku etnologia Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego prowadzi w ramach kierunku etnologia na studiach drugiego stopnia specjalność Ekologia kulturowa. Przedmiot badań etnologii jest umiejscowiony zarówno w obszarze idei, jak i praktyk społecznych. Etnologia (wymiennie stosowany termin antropologia kulturowa) jako nauka zajmująca się opisem, historią i teorią kultury łączy dwie perspektywy: 1. humanistyczną, koncentrującą się zarówno na dokumentowaniu lub rekonstruowaniu czasowego i przestrzennego zróżnicowania kultur, jak i modelowego wyjaśniania i interpretacji znaczeniowych kultury; 2. społeczną, dotyczącą interakcyjnego, komunikacyjnego i instytucjonalnego wymiaru zjawisk kulturowych. Etnologia obejmuje analizy procesów enkulturacyjnych i akulturacyjnych oraz ich kontekstów społecznych, historycznych, ekonomicznych i ideologicznych. Program nauczania kładzie nacisk na kształcenie kompetencji społecznych oraz umiejętność działania w wielokulturowym, wielowyznaniowym i wielojęzykowym otoczeniu. W trakcie studiów drugiego stopnia na specjalności Ekologia kulturowa student zyskuje poszerzoną perspektywę postrzegania i interpretowania zjawisk społeczno-kulturowych w oparciu o wiedzę z zakresu etnologii/antropologii kulturowej. Pogłębia umiejętności praktycznego wykorzystania metod i technik badawczych podczas eksploracji terenowych niezbędnych do przygotowania pracy magisterskiej. Wśród wielu szczegółowych zagadnień student zdobywa wiedzę na temat kultury, zróżnicowania kulturowego współczesnego świata, stylów życia, ekologii kulturowej, zależności na linii człowiek-środowisko naturalne, historii krajobrazu, zagrożeń cywilizacyjnych. Studia drugiego stopnia kończą się egzaminem dyplomowym (magisterskim). Jednym z podstawowych filarów ludzkiej egzystencji - obok kultury - jest środowisko przyrodnicze. Człowiek od zawsze, zaspokajając swoje potrzeby, wykorzystywał zasoby naturalne. W obecnych czasach czerpanie z tych źródeł zaczęło nabierać na sile i osiągnęło nieznane wcześniej rozmiary. Konsekwencją tego są wyzwania, z którymi prędzej czy później człowiek będzie się musiał zmierzyć: zdewastowany krajobraz, zniszczony ekosystemem, zatrute powietrze czy woda z toksynami. W rzeczywistości, która nadejdzie problemy te będą należały do najważniejszych. Specjalność Ekologia kulturowa wiąże się z problematyką dotyczącą zmian środowiskowych. Podczas zajęć słuchacze poznają wszelkie, możliwe relacje i uwarunkowania człowieka i kultury z otaczającym go środowiskiem przyrodniczym. Dodatkowym atutem jest sytuowanie Uniwersytetu na Śląsku. Daje ono możliwość bezpośredniej obserwacji zależności człowiek-środowisko naturalne i jego wieloaspektowości. Z jednej strony są to ekosystemy oparte na harmonijnym funkcjonowaniu człowieka ze środowiskiem przyrodniczym - górska gospodarka pasterska. Z drugiej natomiast - postindustrialny Górny Śląsk, którego otoczenie przyrodnicze zostało w znacznym stopniu zniszczone przez przemysł, a który obecnie wymaga rewitalizacji i ekologicznego rozwoju jego ekosystemu. Obie przestrzenie stanowią doskonałe laboratorium badawcze. Studenci mają możliwość zdobycia między innymi wiedzy teoretycznej na temat wpływu człowieka na środowisko naturalne i jego konsekwencji (w tym konsekwencji kulturowych). Zyskują również kontakt z instytucjami działającymi na rzecz poprawy jakości środowiska naturalnego lub wykorzystującymi jego potencjał. Kontakt ten daje szeroką wiedzę i umiejętności praktyczne, które w przyszłości przełożą na kompetencje zawodowe: umiejętność tworzenia przyjaznych ekosystemów społeczno-kulturowych w środowisku lokalnym, regionalnym, wykonywanie ekspertyz dotyczących rewitalizacji i modernizacji zabytkowych dzielnic miast m. in. przeprowadzanie konsultacji społecznych w tym zakresie. Zyskują umiejętności umożliwiające założenie własnej działalności w formie stowarzyszenia, fundacji, firmy i in., w których priorytetem będzie projektowania, ukierunkowywanie i wspieranie tych przeobrażeń kultury, które zapewniają ekologiczny rozwój jej ekosystemu. W ramach specjalności Ekologia kulturowa duży nacisk kładzie się na zwiększanie kompetencji językowych studenta. W ofercie dydaktycznej znajdują się lektoraty języków kongresowych, umożliwiające późniejsze podjęcie pracy w środowiskach wielokulturowych zarówno w kraju, jak i za granicą.

(brak informacji)

Warunki wymagane do ukończenia studiów ze specjalnością Ekologia kulturowa 1. Uzyskanie absolutorium poprzez osiągnięcie wymaganych efektów kształcenia, w tym uzyskanie zaliczeń i zdanie egzaminów ze wszystkich przedmiotów (modułów), odbycie wymaganych szkoleń oraz uzyskanie wymaganej liczby punktów ECTS przewidzianych w planie studiów i programie kształcenia w całym toku kształcenia. 2. Złożenie w dziekanacie niezwłocznie po zakończeniu podstawowej sesji egzaminacyjnej, najpóźniej do 5 dnia od jej zakończenia: - indeksu (ze wszystkimi wpisami), - karty egzaminacyjnej (ze wszystkimi wpisami). 3. Złożenie pracy magisterskiej w wymaganym trybie. 4. Pozytywne zaliczenie egzaminu dyplomowego. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest zrealizowanie planu studiów i programu nauczania. Egzamin dyplomowy odbywa się przed komisją, w której skład wchodzą co najmniej trzy osoby, w tym: przewodniczący, promotor, recenzent. Przynajmniej jeden z członków komisji powinien posiadać stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora. Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym. Ukończenie studiów następuje z chwilą złożenia egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Na ocenę końcową składa się średnia ze studiów (50%), ocena z pracy (25%) i wynik egzaminu (25%). Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych odpowiedniego stopnia wraz z suplementem.

(brak informacji)

Specjalność etnologiczno-antropologiczna na kierunku etnologia Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Śląskiego prowadzi w ramach kierunku etnologia na studiach drugiego stopnia specjalność etnologiczno-antropologiczną. Przedmiot badań etnologii jest umiejscowiony zarówno w obszarze idei, jak i praktyk społecznych. Etnologia (wymiennie stosowany termin antropologia kulturowa) jako nauka zajmująca się opisem, historią i teorią kultury łączy dwie perspektywy: 1. humanistyczną, koncentrującą się zarówno na dokumentowaniu lub rekonstruowaniu czasowego i przestrzennego zróżnicowania kultur, jak i modelowego wyjaśniania i interpretacji znaczeniowych kultury; 2. społeczną, dotyczącą interakcyjnego, komunikacyjnego i instytucjonalnego wymiaru zjawisk kulturowych. Etnologia obejmuje analizy procesów enkulturacyjnych i akulturacyjnych oraz ich kontekstów społecznych, historycznych, ekonomicznych i ideologicznych. Program nauczania kładzie nacisk na kształcenie kompetencji społecznych oraz umiejętność działania w wielokulturowym, wielowyznaniowym i wielojęzykowym otoczeniu. W trakcie studiów drugiego stopnia na specjalności etnologiczno-antropologicznej student zyskuje poszerzoną perspektywę postrzegania i interpretowania zjawisk społeczno-kulturowych w oparciu o wiedzę z zakresu etnologii/antropologii kulturowej. Pogłębia umiejętności praktycznego wykorzystania metod i technik badawczych podczas eksploracji terenowych niezbędnych do przygotowania pracy magisterskiej. Wśród wielu szczegółowych zagadnień student zdobywa wiedzę na temat kultury, zróżnicowania kulturowego współczesnego świata, stylów życia, znaczenia antropologii i antropologa w różnych zakresach działania i funkcjonowania człowieka. Studia drugiego stopnia kończą się egzaminem dyplomowym (magisterskim). Procesy, które mają miejsce w obecnej rzeczywistości społeczno-kulturowej, stawiają coraz więcej nowych pytań o charakter i znaczenie zachodzących zjawisk. Ich globalny charakter spowoduje, że zmiany odnoszące się do systemów społecznych, gospodarczych czy codziennej egzystencji ludzi, rozgrywają się zarówno w skali regionalnej jak i w skali globalnej. Procesy te podważają znane i rozpoznawalne składowe umożliwiające człowiekowi zbudowanie własnej tożsamości oraz rozmywają dotychczas czytelne znaczenia otaczających przestrzeni, czyniąc z niej przestrzeń zhomogenizowaną. W takiej sytuacji na znaczeniu zyskują alternatywne modele tworzenia kultury, będące efektem konstytuowania się wokół mniejszościowych paradygmatów (grupy mniejszości seksualnych, sieciowych graczy) czy grup budujących swoją tożsamość wokół kwestii narodowych lub etnicznych, ale z uwzględnieniem zmian zachodzących we współczesnym świecie (nowe nacjonalizmy, etniczności rozumiane jako projekty polityczne, tożsamości pograniczne). Ważnym rysem dzisiejszego świata jest także przenikanie się dziedzin i obszarów, przez co do właściwego przyglądania się zjawiskom kulturowym potrzeba narzędzi interdyscyplinarnych. Wychodząc naprzeciw tym zmianom słusznym wydaje się powołanie specjalności etnologiczno-antropologicznej, w ramach której przekazana zostanie wiedza umożliwiająca dostrzeganie oraz interpretowanie wyżej wymienionych zjawisk w szerokim kulturowym kontekście. Celem specjalności etnologiczno-antropologicznej jest przygotowanie absolwenta charakteryzującego się zdolnością rozumienia, poprawnego interpretowania oraz umiejętnego wykorzystania - między innymi w trakcie działań zawodowych - kulturowego kontekstu ludzkiej egzystencji. W tym celu proponujemy szeroki wachlarz modułów obejmujących problematykę takich zagadnień antropologicznych, jak: różnorodność, tożsamość, konsumpcja, style życia, ekologia kulturowa. Student pogłębi dotychczas uzyskaną wiedzę i jednocześnie zdobędzie umiejętności związane z rozumieniem i interpretowaniem kultury współczesnej. Wiele z oferowanych modułów ma charakter projektowy, dzięki czemu student ma możliwość nawiązania współpracy z różnymi instytucjami kultury i organizacjami społecznymi, co w przyszłości zaowocuje bogatą siecią kontaktów oraz cennym doświadczeniem praktycznym. Specjalność etnologiczno-antropologicznej z założenia ma być interdyscyplinarnym laboratorium kultury współczesności, przez co proponowana ścieżka kształcenia zawiera zarówno moduły przygotowujące studenta od strony teoretycznej, jak i takie, które umożliwiają mu zdobycie konkretnych umiejętności praktycznych oraz nabycie niezbędnych w multikulturowej rzeczywistości kompetencji społecznych. W ramach specjalności etnologiczno-antropologicznej duży nacisk kładzie się na zwiększanie kompetencji językowych studenta. W ofercie dydaktycznej znajdują się lektoraty języków kongresowych, jak również moduły specjalnościowe dające podstawy języków czeskiego i słowackiego (co wynika z usytuowania uczelni na pograniczu czeskim i w pobliżu granicy słowackiej) umożliwiające późniejsze podjęcie pracy w środowiskach wielokulturowych zarówno w kraju, jak i za granicą.

(brak informacji)

Warunki wymagane do ukończenia studiów ze specjalnością Etnologiczno-Antropologiczną 1. Uzyskanie absolutorium poprzez osiągnięcie wymaganych efektów kształcenia, w tym uzyskanie zaliczeń i zdanie egzaminów ze wszystkich przedmiotów (modułów), odbycie wymaganych szkoleń oraz uzyskanie wymaganej liczby punktów ECTS przewidzianych w planie studiów i programie kształcenia w całym toku kształcenia. 2. Złożenie w dziekanacie niezwłocznie po zakończeniu podstawowej sesji egzaminacyjnej, najpóźniej do 5 dnia od jej zakończenia: - indeksu (ze wszystkimi wpisami), - karty egzaminacyjnej (ze wszystkimi wpisami). 3. Złożenie pracy magisterskiej w wymaganym trybie. 4. Pozytywne zaliczenie egzaminu dyplomowego. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest zrealizowanie planu studiów i programu nauczania. Egzamin dyplomowy odbywa się przed komisją, w której skład wchodzą co najmniej trzy osoby, w tym: przewodniczący, promotor, recenzent. Przynajmniej jeden z członków komisji powinien posiadać stopień doktora habilitowanego lub tytuł profesora. Egzamin dyplomowy jest egzaminem ustnym. Ukończenie studiów następuje z chwilą złożenia egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Na ocenę końcową składa się średnia ze studiów (50%), ocena z pracy (25%) i wynik egzaminu (25%). Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych odpowiedniego stopnia wraz z suplementem.

(brak informacji)

Zna terminologię używaną w etnologii i antropologii kulturowej oraz jej zastosowania w pokrewnych dyscyplinach naukowych na poziomie rozszerzonym [K_W01]

Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę o źródłach i miejscu etnologii i antropologii kulturowej w systemie nauk, zwłaszcza nauk społecznych i humanistycznych oraz o ich przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi [K_W02]

Ma rozszerzoną wiedzę na temat różnych subdyscyplin antropologicznych [K_W03]

Ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat zjawisk kulturowych, organizowania i funkcjonowania kultury, jej znaczenia i historycznej zmienności [K_W04]

Ma szczegółową wiedzę na temat współczesnych koncepcji etnologicznych i antropologicznych, rozumie ich społeczno-kulturowy kontekst [K_W05]

Ma pogłębioną wiedzę o filozoficznych, psychologicznych i społecznych koncepcjach człowieka stanowiących teoretyczne podstawy wiedzy etnologicznej i antropologicznej [K_W06]

Zna i rozumie na poziomie rozszerzonym rolę refleksji antropologicznej w kształtowaniu i interpretowaniu kultury [K_W07]

Ma rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę na temat kompleksów cywilizacyjnych i kręgów kulturowych, ich specyfiki pod kątem środowiskowym, gospodarczym, etnicznym i politycznym [K_W08]

Posiada gruntowną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, w szczególności podmiocie konstytuującym systemy wartości i symboli [K_W09]

Ma rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o mechanizmach nimi rządzących [K_W10]

Ma poszerzoną wiedzę o różnych rodzajach struktur społeczno-kulturowych i instytucjach życia społecznego oraz zachodzących między nimi relacjach [K_W11]

Ma pogłębioną wiedzę o instytucjach kultury i szerszą orientację we współczesnym życiu kulturalnym [K_W12]

Ma kompleksową wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich uwarunkowań i dynamiki przemian [K_W13]

Ma uporządkowaną i poszerzoną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w etnologii, a w szczególności o problemach, metodach i strategiach badawczych; zna i rozumie paradygmaty badań społecznych [K_W14]

Ma uporządkowaną wiedzę na temat reguł tworzenia i rozwoju form przedsiębiorczości związanej z dystrybucją dóbr kultury [K_W15]

Posiada uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych w praktyce badawczej oraz etyki zawodowej [K_W16]

Potrafi posługiwać się rozszerzoną terminologią oraz ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań w różnych kontekstach kulturowym [K_U01]

Potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę z zakresu etnologii i antropologii kulturowej oraz powiązanych z nią dyscyplin do analizowania konkretnych procesów i zjawisk społecznych i kulturowych [K_U02]

Potrafi dokonać pogłębionej obserwacji oraz interpretacji zjawisk społecznych i kulturowych w kontekście teorii etnologicznych i antropologicznych [K_U03]

Posiada rozwinięte umiejętności dokumentowania oraz rekonstrukcji czasowego i przestrzennego zróżnicowania kultur tak w skali globalnej jak również regionalnej [K_U04]

Potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne umiejętności, korzystając z różnych źródeł (w języku rodzimym i obcym) i nowoczesnych technologii [K_U05]

Ma pogłębione umiejętności dostrzegania i rozumienia w pracy badawczej oraz praktyce podłoża każdej sytuacji społecznej oraz prognozowania jej konsekwencji kulturowej [K_U06]

Potrafi sprawnie przygotować i przeprowadzić zaawansowany proces badawczy w oparciu o samodzielnie skonstruowane narzędzia badawcze; potrafi w sposób efektywny sformułować wnioski, opracować i zaprezentować wyniki oraz wskazać perspektywy badawcze [K_U07]

Ma pogłębioną umiejętność twórczego prezentowania własnych pomysłów, spójnego wypowiadania się w mowie i na piśmie, o złożonej problematyce społeczno-kulturowej z wykorzystaniem różnych ujęć teoretycznych z zakresu etnologii i antropologii kulturowej i innych dyscyplin [K_U08]

Ma szeroko rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej. Potrafi posługiwać się kanałami i technikami komunikacyjnymi w sposób precyzyjny i spójny [K_U09]

Potrafi sprawnie posługiwać się zasadami i normami etycznymi w podejmowanej działalności badawczej oraz precyzyjnie diagnozować związane z tym kwestie [K_U10]

Posiada zdolność dostrzegania i rozumienia odmiennych form życia społecznego wykazywanych przez przedstawicieli innych środowisk i kultur [K_U11]

Potrafi kreatywnie pracować nad własnym rozwojem [K_U12]

Ma pogłębioną świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, jest gotowy do ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego [K_K01]

Docenia znaczenie etnologii i antropologii kulturowej dla utrzymania i rozwoju prawidłowych więzi w środowiskach społecznych i kreatywnie projektuje działania zawodowe [K_K02]

Posiada umiejętność pracy w zespole oraz kierowania pracą zespołu multidyscyplinarnego i wielokulturowego [K_K03]

Ma pogłębioną świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy, świata [K_K04]

Świadomie i aktywnie uczestniczy i współtworzy życie kulturalne; jest przygotowany do twórczego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach społeczno-kulturalnych [K_K05]

Jest przygotowany do interakcji społecznych wynikających z różnorodnych kontekstów pracy w terenie [K_K06]

Jest wrażliwy na etyczny wymiar pracy naukowej i działań społecznych [K_K07]