Socjologia Kod programu: W3-N1SO19.2023

Kierunek studiów: | socjologia |
---|---|
Kod programu: | W3-N1SO19.2023 |
Kod programu (USOS): | W3-N1SO19 |
Jednostka prowadząca studia: | Wydział Nauk Społecznych |
Język studiów: | polski |
Semestr rozpoczęcia studiów: |
|
Poziom kształcenia: | studia pierwszego stopnia |
Forma prowadzenia studiów: | studia niestacjonarne |
Profil kształcenia: | ogólnoakademicki |
Liczba semestrów: | 6 |
Tytuł zawodowy: | licencjat |
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: | 180 |
Dyscyplina wiodąca: | nauki socjologiczne (dziedzina nauk społecznych) |
Kod ISCED: | 0314 |
Numer i data uchwały Senatu UŚ z programem studiów: | 431/2023 (27.06.2023) |
Ogólna charakterystyka kierunku i założonej koncepcji kształcenia: | Program studiów na kierunku socjologia jest realizowany w profilu ogólnoakademickim, przy założeniu silnego powiązania wiedzy akademickiej z jej praktycznym zastosowaniem. Jego kształt odpowiada założeniom nowej koncepcji studiów pierwszego stopnia w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, tj. uwzględnia odpowiednią proporcję zajęć ogólnodostępnych oraz zajęć przewidzianych w ramach tzw. kształcenia obszarowego, wspierającego kształcenie kierunkowe.
Treści programowe przewidziane programem studiów na kierunku socjologia zostały sformułowane w sposób szczegółowy i są dostosowane do koncepcji oraz celów kształcenia. Wykazują zgodność z misją Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zapewniają efektywność przekazywania wiedzy oraz kształtowania umiejętności i kompetencji społecznych. Specyfika i zgodność treści programowych oraz przypisanych im efektów uczenia się uwzględnia, po pierwsze, aktualnie prowadzone badania na Wydziale Nauk Społecznych oraz działalność naukową całej Uczelni, a po drugie potrzeby otoczenia społeczno-gospodarczego. Konstrukcja programu oraz wprowadzone rozwiązania organizacyjne umożliwiają realizację efektów uczenia się założonych dla kierunku. Przyjęte rozwiązanie podnosi zarówno kompetencje miękkie (współpraca, wykonywanie poleceń, obowiązkowość), jak i umożliwia indywidualizację rozwoju i wyboru własnej ścieżki przez studenta.
W programie studiów uwzględniono grupy modułów wyposażających studentów w wiedzę kierunkową, zorientowaną na poznanie genezy, podstaw teoretycznych, przedmiotu, zakresu i metodologii socjologii, jej miejsca w systemie nauk i związkach z innymi dyscyplinami naukowymi. Studenci poznają klasyczne i współczesne nurty socjologiczne oraz uczą się wykorzystania terminologii w opisie zjawisk i procesów społecznych. Pozyskują wiedzę na temat istotnych elementów tworzących struktury i instytucje społeczne, jak również na temat zbiorowości, struktur i instytucji życia społecznego oraz uczą się o występujących między nimi relacjach. Program studiów obejmuje także moduły, których treści odpowiadają konkretnym subdyscyplinom socjologii, ukazujące różne wymiary powiązań jednostki ze społeczeństwem, w tym również wymiar instytucjonalny. W koncepcji kształcenia uwzględniono również treści, które są ukierunkowane na rozumienie procesów społecznych, które generują zmianę społeczną.
Ważnym elementem programu studiów jest jego ukierunkowanie na kształtowanie praktycznych umiejętności w zakresie projektowania i prowadzenia badań empirycznych. W programie studiów pierwszego stopnia przewidziano rozbudowany cykl zajęć, obejmujących moduły kształtujące kompetencje badawcze studentów. Zaplanowano zarówno zajęcia wyposażające studentów w wiedzę i umiejętności służące projektowaniu badań społecznych, jak i takie, które pozwalają im samodzielnie prowadzić badania, wykorzystując różne metody i techniki badawcze oraz opracowywać i prezentować ich wyniki. Program studiów obejmuje zajęcia laboratoryjne i warsztatowe, podczas których doskonalone są kompetencje badawcze studentów, jak również zajęcia terenowe, w ramach których studenci samodzielnie prowadzą badania empiryczne, zyskując praktyczne doświadczenie w tym zakresie. Dodatkowo prace dyplomowe powstają w oparciu o własne projekty badawcze, przygotowane i realizowane przez studentów. Odpowiednio zaprojektowana sekwencja modułów, dobrze przemyślany podział treści zapewnia przyrost kompetencji w zakresie projektowania i realizacji badań empirycznych oraz możliwość ich doskonalenia.
Studenci realizują również obowiązkowo blok zajęć dyplomowych, w skład których wchodzi proseminarium dyplomowe oraz seminarium dyplomowe, w ramach którego studenci przygotowują prace licencjackie pod kierunkiem promotora – opiekuna naukowego.
Studenci kierunku socjologia odbywają również obowiązkowe praktyki zawodowe, których celem jest poznanie przez studentów specyfiki środowiska zawodowego i kształtowanie ich umiejętności zawodowych związanych bezpośrednio z miejscem odbywania praktyki. Dzięki praktykom zawodowym studenci nabywają ponadto umiejętności skutecznego komunikowana się w organizacji, współpracy z innymi specjalistami i pracy w zespole interdyscyplinarnym. Doskonalą organizację pracy własnej i zespołowej, uczą się efektywnego zarządzania czasem, sumienności i odpowiedzialności za powierzone zadania. Praktyki zawodowe są realizowane w firmach i instytucjach, reprezentujących branże, w których mogą znaleźć zatrudnienie absolwenci kierunku socjologia (tj. ośrodki badań społecznych, przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, agencje reklamowe, firmy konsultingowe, agencje PR, instytucje związane z rynkiem pracy, instytucje pomocowe i in.).
Koncepcja kształcenia na kierunku socjologia przewiduje, że wybór przez studenta dwóch spośród sześciu ścieżek specjalnościowych po trzecim semestrze studiów. W ramach każdej ze ścieżek przewidziany jest blok zajęć o charakterze teoretycznym, a także praktycznym, obejmujących takie formy zajęć, jak konwersatoria i warsztaty, których tematyka jest ściśle powiązana z obszarem specjalistycznych zainteresowań studenta.
• Ścieżka specjalnościowa "komunikowanie społeczne, marketing i reklama" skupia się na procesach rozumienia, analizowania i interpretowania wymiarów komunikowania społecznego, takich jak: komunikacja interpersonalna, komunikacja medialna, komunikacja w organizacji oraz komunikacja polityczna. Podstawowym celem kształcenia jest przygotowanie do profesjonalnego wykonywania zawodu socjologa w zakresie komunikowania społecznego. Akcent jest położony na zdobycie wiedzy, umiejętności i kompetencji pozwalających studentom na rozumienie i interpretowanie procesów komunikowania, skuteczne rozwiązywanie problemów związanych z komunikacją interpersonalna, medialną, polityczną i organizacyjną oraz wyjaśnianie zjawisk społecznych.
• Ścieżka specjalnościowa "socjologia organizacji i zarządzania" jest ofertą przygotowaną dla studentów zainteresowanych problematyką funkcjonowania nowoczesnych organizacji i kierowania nimi. Profil proponowanych modułów zorientowany jest na zdobycie niezbędnych kompetencji, pozwalających na zrozumienie zachodzących w organizacjach procesów i umiejętne zarządzanie nimi. Umożliwia poznanie panujących w organizacjach stosunków społecznych, także w kontekście szerszych reguł funkcjonowania gospodarki rynkowej. Wybierający ścieżkę student będzie miał także okazję zdobycia wiedzy na temat społecznych kontekstów i psychologicznych uwarunkowań funkcjonowania w organizacjach czy prowadzenia działalności gospodarczej. Kompleksowo prezentowane socjologiczne teorie organizacji i zarządzania zostaną w ramach ścieżki uzupełnione o wiedzę z zakresu dziedzin pokrewnych, takich jak ekonomia, psychologia czy marketing.
• Ścieżka specjalnościowa "socjologia w działaniu" jest zbudowana w oparciu o szeroko rozumianą koncepcję społeczeństwa obywatelskiego. Profil zajęć jest z jednej strony ukierunkowany na przybliżenie studentom socjologicznej wiedzy dotyczącej teorii społeczeństwa obywatelskiego: jego historii, wymiarów (politycznego i społecznego), wartości, postaw obywatelskich. Z drugiej strony program studiów zakłada poznanie i implementowanie praktycznych przejawów aktywności obywatelskiej, związanych z reagowaniem na pojawiające się we współczesnych społeczeństwach problemy społeczne. Studenci zapoznają się ze specyfiką funkcjonowania trzeciego sektora, działalności wolontaryjnej i interwencji podejmowanych w ramach inicjatyw oddolnych, w tym ruchów społecznych. Zdobywają również wiedzę na temat funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w wymiarze zinstytucjonalizowanym, a także umiejętności pozwalające im na podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych w ramach sektora publicznego. Szczególny nacisk położony zostanie na wykształcenie umiejętności w zakresie profesjonalnego diagnozowania problemów społecznych ujawniających się w społecznościach lokalnych, tworzenia konkretnych programów i strategii przeciwdziałania nim oraz planowania i realizacji inicjatyw na rzecz ich rozwiązywania.
• Ścieżka specjalnościowa "społeczeństwo cyfrowe" jest zorientowana na kształcenie krytycznego myślenia o problemach społeczeństwa oraz umiejętności i kompetencji pozwalających na realizację badań ukierunkowanych na diagnozę struktur, zjawisk i procesów zachodzących w przestrzeni internetu. Jest to propozycja skierowana do osób zainteresowanych problematyką współczesnych tendencji w zaawansowanych technologicznie społeczeństwach. Mogą zainteresować się nią studenci, którzy chcą podejmować w swoich pracach zagadnienia dotyczące związków wzajemnych nowoczesnych technologii i społeczeństwa we wszystkich jego aspektach. W szczególności jest to ścieżka skierowana do osób chcących podejmować pracę w obszarach wymagających znajomości nowych technologii w aspektach związanych z funkcjonowaniem instytucji społecznych. W ramach zajęć studenci zapoznają się ze specyfiką rzeczywistości społecznej warunkowanej technologią internetu. Uczą się analizować zjawiska możliwe do obserwacji w przestrzeni sieciowej poprzez wykorzystanie socjologicznego warsztatu metodologicznego. Zaznajamiają się ze specyfiką kultury internetu, rozpoznają kierunki i tendencje zmian społecznych warunkowanych technologią sieciową oraz poznają nowoczesne metody i techniki badań społecznych. Zajęcia w ramach ścieżki ukierunkowane są na badanie internetu oraz na wykorzystanie narzędzi cyfrowych do badań społecznych.
• Ścieżka specjalnościowa "współczesne miasto" skierowana jest do studentów zainteresowanych problematyką społeczności miejskich, miast, metropolii i szeroko rozumianej miejskości. Dzisiejszym świat jest światem miejskim, zatem znajomość jego funkcjonowania, idei, jakie stoją za zmianami zachodzącymi w miastach, ale też wpływanie na procesy miejskie zachodzące w różnych skalach w przestrzeni miejskiej staje się ważną kompetencją, która może wyróżniać studenta socjologii i absolwenta tego kierunku. Profil ścieżki zawiera propozycje zajęć o charakterze teoretycznym, praktycznym oraz warsztatowym. Taki program pozwala na zapoznanie się z niezbędnym aparatem pojęciowym zarówno socjologii miasta, jak i innych subdyscyplin socjologii związanych z miastem, takich jak: socjologia kultury, przestrzeni, polityki, a także podstaw pokrewnych dziedzin nauki, np. urbanistyki, antropologii, politologii. Proponowany program zajęć umożliwi spojrzenie z różnych perspektywy na takie procesy jak: metropolizacja, globalizacja, ale także na zjawiska związane z miejskością: styl życia, kulturę, tożsamość, obywatelskość, partycypację. Ścieżka socjologii miasta pozwoli również na zdobycie kompetencji i umiejętności prowadzenia badań w mieście, a także tworzenia projektów partycypacyjnych. Zdobycie umiejętności praktycznych w tym zakresie umożliwią zajęcia o charakterze projektowym i warsztatowym.
• Ścieżka specjalnościowa "wyzwania społeczeństwa wielokulturowego" skierowana jest do studentów zainteresowanych obserwacją i badaniem przemian kulturowych w zmieniającym się globalnym i lokalnym świecie. Profil ścieżki zawiera zarówno propozycje modułów o charakterze teoretycznym, jak i praktycznym, warsztatowym. Taki układ zajęć pozwoli na zapoznanie się z niezbędnym aparatem pojęciowym wielu subdyscyplin socjologii takich jak – między innymi – socjologia kultury, religii, etniczności, płci, migracji, poznanie takich pojęć, jak wielokulturowość, międzykulturowość, transkulturowość, tożsamość, etniczność, kontakt i konflikt kulturowy, adaptacja, akulturacja, asymilacja, tożsamość kulturowa, rasa, etniczność, naród, relacje międzykulturowe, swojskość, obcość. Wszystko to posłuży studentom do teoretycznego opisu i empirycznego uchwycenia zmian kulturowych dokonujących się współcześnie. Podnoszeniu kompetencji międzykulturowych będą służyły warsztaty komunikowania międzykulturowego oraz spotkania z przedstawicielami grup etnicznych, narodowych, religijnych, kulturowych, subkulturowych, zamieszkujących na stałe lub aktualnie przebywających na terenie Śląska.
Uruchomienie poszczególnych ścieżek jest uzależnione od liczby osób zainteresowanych ich wyborem.
Zgodnie z założeniami nowej koncepcji studiów pierwszego stopnia w Uniwersytecie Śląskim studenci socjologii realizują obowiązkowo blok zajęć ogólnodostępnych oraz blok zajęć przewidzianych w ramach tzw. kształcenia obszarowego, wspierającego kształcenie kierunkowe. W ramach bloku zajęć ogólnodostępnych przewidziane są zajęcia z wychowania fizycznego (dwa semestry) oraz lektorat z języka obcego (cztery semestry). Dodatkowo studenci wybierają zajęcia z oferty otwartych modułów uniwersyteckich. W ramach zajęć wspierających kształcenie kierunkowe studenci wybierają zajęcia z grupy modułów obszarowych (do wyboru mają zajęcia organizowane w ramach obszarów „Cyfrowy Świat”, „Ekspresja Twórcza i Krytyczne Myślenie”, „Granice Nauki”, „Społeczeństwo Obywatelskie i Przedsiębiorczość”, „ Środowisko Naturalne i Technologie” oraz „Zdrowie i Rozwój Osobisty”).
Absolwent kierunku socjologia posiada kompetencje będące pochodną aktualnego stanu wiedzy w obrębie tej dyscypliny oraz pokrewnych dyscyplin z obszaru nauk społecznych, adekwatne względem wyzwań związanych z funkcjonowaniem we współczesnym społeczeństwie, w tym na rynku pracy. Jest wyposażony w wiedzę o uznawanych za paradygmatyczne współczesnych teoriach społecznych, pozwalających na pogłębiona analizę zachodzących procesów i zjawisk. Posiada wysoki poziom znajomości problemów specyficznych dla współczesnego społeczeństwa. Cechuje się znajomością teorii nie tylko z zakresu socjologii, lecz i pokrewnych nauk społecznych, takich jak psychologia, filozofia, antropologia, nauki polityczne czy nauki o komunikowaniu.
Jest osobą świadomą dynamicznie zmieniających się kontekstów społeczno-kulturowych, wpływających na funkcjonowanie społeczeństwa i jednostek. Przyjmuje postawę otwartą na wiedzę, ma poczucie koniecznej gotowości do jej pogłębiania przez okres całego swojego życia. Wykazuje się niepospolitą ciekawością świata i zachodzących w nim przemian, cechuje się ponadprzeciętną dociekliwością oraz zainteresowaniami dotyczącymi rozległego spektrum społecznych zjawisk. Jest osobą obdarzoną wysokim poziomem empatii, umożliwiającym rozumienie kontekstów i uwarunkowań pełnienia różnych ról społecznych. Docenia znaczenie komunikacji w społecznych relacjach i budowaniu więzi. Jest świadoma znaczenia wielowymiarowych uwarunkowań ludzkich zachowań, dzięki znajomości podstaw komunikacji międzykulturowej jest przygotowany do funkcjonowania w zróżnicowanym kulturowo środowisku pracy oraz międzynarodowej kooperacji.
Absolwent kierunku socjologia jest osobą potrafiącą reagować na zmieniające się konteksty życia społecznego – w tym przeobrażenia zachodzące na rynku pracy. Cechuje się wysokim stopniem przedsiębiorczości i proaktywności. Ma świadomość własnych kompetencji i potrafi nimi w efektywny, kreatywny sposób zarządzać. Posiada umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu podstawowych mechanizmy procesów poznawczych do krytycznej analizy i oceny zjawisk społecznych. Zna reguły współczesnych obiegów wiedzy oraz potrafi dokonać prawidłowej selekcji oraz hierarchizacji komunikatów. Potrafi identyfikować rzetelne źródła informacji i w oparciu o nie dokonywać pogłębionych interpretacji życia społecznego w różnych jego aspektach.
Absolwent kierunku socjologia umie samodzielnie zaprojektować oraz zrealizować – również w środowisku cyfrowym – ilościowe i jakościowe projekty badawcze, jest w stanie efektywnie wykorzystać do analiz dane zastane. Prowadząc w profesjonalny sposób społeczne analizy posiada etyczną wrażliwość, pozwalającą realizować badania z poszanowaniem godności i wszelkich praw interesariuszy. Jest w stanie dokonać aplikacji nabytej wiedzy teoretycznej do praktycznego rozwiązywania konkretnych problemów społecznych. Potrafi wykorzystać zdobytą podczas edukacji wiedzę do świadomego funkcjonowania w różnych układach społecznych, pogłębionej interpretacji zjawisk i budowania społecznych więzi. Jest osobą otwartą na dialog i wieloznaczność społecznych zjawisk, wyposażoną nie tylko w zdolność właściwej identyfikacji społecznych problemów i adekwatnej na nie reakcji, lecz także gotowość do inicjowania społecznej zmiany. |
---|---|
Wymogi związane z ukończeniem studiów: | Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia.
Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania. |
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk: | Praktyki zawodowe są integralną częścią programu studiów, realizowanego przez studentów na poszczególnych kierunkach, poziomach, profilach i formach studiów. Praktyki mają pomóc w skonfrontowaniu wiedzy zdobytej w trakcie studiów z wymaganiami rynku pracy, zdobyciu umiejętności przydatnych w zawodzie, poznaniu praktycznych zagadnień związanych z pracą na stanowiskach, do których student jest przygotowywany w trakcie trwania studiów. Praktyki mają oswoić studenta z profesjolektami właściwymi dla konkretnej branży oraz kulturą pracy.
Zasady organizacji praktyk określa zarządzenie Rektora. Szczegółowe zasady odbywania praktyk z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków określa kierunkowy regulamin praktyk zawodowych, w szczególności: efekty uczenia się założone do osiągnięcia przez studenta podczas realizacji praktyki zawodowej, ramowy program praktyk zawierający opis zagadnień, wymiar praktyki (liczba tygodni godzin); formę praktyki (ciągła, śródroczna), kryteria wyboru miejsca odbywania praktyki, obowiązki studenta przebywającego na praktyce, obowiązki opiekuna akademickiego praktyki, warunki zaliczenia praktyki zawodowej przez studenta oraz warunki zwolnienia w całości lub części z obowiązku odbycia praktyk.
Liczbę ECTS i liczbę godzin określa plan studiów. |
Informacje o związku studiów ze strategią uczelni oraz o potrzebach społeczno-gospodarczych warunkujących prowadzenie studiów i zgodności efektów uczenia się z tymi potrzebami: | Studia pierwszego stopnia na kierunku socjologia są realizowane w profilu ogólnoakademickim, co stanowi potencjał dla rozwoju naukowego w obszarze socjologii, a także wpisuje się w aktualne założenia Strategii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w szczególności w odniesieniu do obszaru badania naukowe (zwiększenie wpływu na rozwój nauki poprzez poprawę jakości badań ukierunkowanych na rozwiązanie istotnych problemów). W szerokim spektrum zagadnień i problemów badawczych, jakimi zajmuje się socjologia znajdują się aktualne i istotne problemy społeczne. Powiązanie kształcenia z prowadzonymi badaniami oraz działalnością naukową, a także łączenie ich z praktyką to podstawowy atut tych studiów. Instytut Socjologii w Uniwersytecie Śląskim, którego pracownicy są włączeni w pracę dydaktyczną na kierunku socjologia, jest nie tylko liczącym się ośrodkiem naukowym, skupiającym uznanych w kraju i zagranicą badaczy, ale także instytucją działającą na rzecz i we współpracy z otoczeniem zewnętrznym, występując w roli eksperta i doradcy oraz moderatora procesów zmian dokonujących się w różnych obszarach życia społecznego. Studenci mogą czerpać wiedzę oraz nabywać kompetencje badawcze od doświadczonych uczonych, wyspecjalizowanych w prowadzeniu badań naukowych w różnych obszarach. Możliwość uczestniczenia studentów w prowadzonych przez nich zajęciach, podczas których dzielą się swoją wiedzą, a także ich udział w badaniach zespołów badawczych i realizacja badań własnych w ramach prac dyplomowych umożliwia poznanie specyfiki badań empirycznych i inspiruje do pogłębiania własnych zainteresowań naukowych. Współpraca z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami akademickimi, kołami eksperckimi, jednostkami sektora publicznego, biznesem i organizacjami non-profit, polegająca – między innymi – na włączaniu interesariuszy zewnętrznych w proces opiniowania programów studiów i jego realizację (n.in. poprzez prowadzenie zajęć przez specjalistów reprezentujących świat biznesu) przygotowuje absolwentów kierunku socjologia do przyjmowania różnych ról zawodowych. Realizowanie kierunku w profilu ogólnoakademickim wpisuje się również w pełni w aktualne założenia Strategii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, którego celem strategicznym jest jego przekształcenie w uczelnię badawczą o międzynarodowym znaczeniu i prestiżu.
Innym obszarem Strategii Uniwersytetu, do którego odnosi się program studiów jest obszar kształcenie i studenci. Znajduje to wyraz w konstrukcji programu studiów, uwzględniającej przyjęte w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach założenia nowej koncepcji kształcenia. Koncepcja ta jest ukierunkowana na zwiększenie atrakcyjności oferty dydaktycznej kierunku, zgodnie z modelem kształcenia licencjackiego, który składa się z dwóch obszarów: modułów kierunkowych, prowadzących do dyplomu z danego kierunku oraz grupy modułów otwartych, na który składają się moduły ogólnodostępne oraz zajęcia przewidziane w ramach tzw. kształcenia obszarowego, wspierającego kształcenie kierunkowe, które mają wzbogacać kształcenie kierunkowe i wiązać je z wiedzą z innych dyscyplin, obecnych w Uniwersytecie. W założeniu ma to dać studentowi możliwość rozszerzania programu kształcenia oraz rozwijania indywidualnych zainteresowań i ambicji przyszłych absolwentów Uniwersytetu.
Koncepcja studiów na kierunku socjologia stanowi odpowiedź na potrzeby rynku pracy związane z oczekiwaniami, jakie stawia się absolwentom tego kierunku. Barometr zawodów, skupiający się na potrzebach pracodawców i zmianach w zapotrzebowaniu na pracowników w Polsce, wskazuje na równowagę popytu i podaży poszukujących pracy socjologa w większości powiatów w Polsce. Sytuacja ta znajduje odbicie w województwie śląskim, gdzie zauważa się stały poziom zapotrzebowania na zawody z grupy: socjolodzy i specjaliści ds. badań społeczno-ekonomicznych, w skład w której wchodzą następujące zawody z Klasyfikacji Zawodów i Specjalności: specjalista ds. badań społeczno-ekonomicznych; socjolog; specjalista analizy i rozwoju rynku. Na obszarach, gdzie wskazywana jest nadwyżka poszukujących pracy, jako przyczynę tego zjawiska wskazuje się między innymi na brak specjalistycznych kompetencji w ramach zawodu socjologa. Raport The Future of Skills: Employment in 2030 ukazuje trendy kształtujące obecny i przyszły rynek pracy, które powodują rozwój zapotrzebowania na wiedzę, umiejętności i kompetencje potrzebne w wykonywaniu zawodów znajdujących się w obszarze wpływów tych trendów, do których należą: dbałość o zrównoważone środowisko, ciągły rozwój urbanizacji, wzrastające nierówności i nowe ich typy, niepewność polityczna, dynamiczne zmiany technologiczne, globalizacja rynku pracy oraz zmiany demograficzne, np. starzenie się społeczeństw. Umiejętności, które wymieniane są jako kluczowe na kształtującym się obecnie rynku pracy to: umiejętność uczenie siebie i innych, aktywna nauka i słuchanie, współdziałanie, kompleksowe rozwiązywanie problemów, myślenie logiczne i krytyczne, ocena i podejmowanie decyzji, negocjowanie i perswazja, jasne komunikowanie się, percepcja społeczna, ocena systemów i procesów, zarządzanie czasem, wizualizowanie oraz instruowanie. Z kolei w raporcie Infuture Institute (Hatelskiej) Praca: scenariusze przyszłości wymieniono następujące umiejętności, które są obecnie doceniane na rynku pracy: kompleksowe rozwiązywanie problemów, krytyczne myślenie, kreatywność, zarządzanie ludźmi, współpraca z innymi, inteligencja emocjonalna, wnioskowanie i podejmowanie decyzji, zorientowanie na usługi, negocjacje, elastyczność poznawcza.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rynku pracy w programie kształcenia na kierunku socjologia znajduje się szereg zajęć, pozwalających na osiągnięcie efektów uczenia się, które pozwolą absolwentom na dostosowanie się do wymagań, jakie będą im stawiane w przyszłej pracy zawodowej. Są to – między innymi – zajęcia o charakterze praktycznym, takie jak warsztaty czy laboratoria ukierunkowane na kształtowanie kompetencji miękkich, a także na nabywanie kompetencji specjalistycznych, związanych z przyszłą pracą zawodową. Kształcenie umiejętności praktycznych jest oparte na podstawie gruntownej wiedzy socjologicznej, uwzględniającej teorię socjologiczną oraz wiedzę z zakresu projektowania i prowadzenia badań społecznych |
Dyscypliny naukowe lub artystyczne i ich procentowy udział liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS: | nauki socjologiczne (dziedzina nauk społecznych): 100% |
WIEDZA Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
zna w stopniu zaawansowanym terminologię stosowaną w socjologii oraz rozumie jej źródła i zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych [W01] |
zna w zaawansowanym stopniu genezę i założenia najważniejszych klasycznych i współczesnych teorii socjologicznych oraz ich zastosowanie w analizie wybranych zbiorowości i struktur społecznych [W02] |
ma zaawansowaną wiedzę o miejscu socjologii w systemie nauk oraz jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi dyscyplinami naukowymi [W03] |
ma zaawansowaną wiedzę na temat struktur, wybranych instytucji i zbiorowości społecznych, zna i rozumie wzajemne relacje występujące między nimi [W04] |
ma zaawansowaną wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań empirycznych, zna metody i techniki badań społecznych, a także procedury badawcze stosowane w socjologii, pozwalające na dokonywanie opisów struktur i instytucji społecznych; zna tradycje paradygmatyczne, z których wywodzą się poszczególne metody [W05] |
ma uporządkowaną i zaawansowaną wiedzę o różnych subdyscyplinach socjologii w zakresie pojęć, ujęć teoretycznych oraz metod badawczych stosowanych w ich obrębie [W06] |
ma uporządkowaną i zaawansowaną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach i ich historycznych przeobrażeniach [W07] |
zna w stopniu zaawansowanym systemy aksjonormatywne organizujące podstawowe struktury i instytucje społeczne; zna źródła norm i reguł, które nimi kierują [W08] |
ma zaawansowaną wiedzę na temat tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości [W09] |
zna w stopniu zaawansowanym zasady ochrony własności intelektualnej i prawa autorskiego [W10] |
ma uporządkowaną, zaawansowaną wiedzę w zakresie norm i zasady etycznych obowiązujących w pracy socjologa; rozumie dylematy etyczne związane z prowadzeniem badań społecznych [W11] |
ma zaawansowaną wiedzę na temat przyczyn, przebiegu, skali i konsekwencjach zmian zachodzących w obrębie struktur i instytucji społecznych w społeczeństwie polskim i w wymiarze globalnym [W12] |
ma zaawansowaną wiedzę na temat wybranych teorii i metod naukowych, zna zagadnienia charakterystyczne dla wybranej dyscypliny nauki oraz rozumie jej związek z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [MOB.2023_W01] |
rozumie związek zagadnień dotyczących przedsiębiorczości z wiodącą dyscypliną kierunku studiów, myśli w sposób przedsiębiorczy [MOB.2023_W02_P] |
rozumie związek zagadnień prawnych, szczególnie w zakresie praw i obowiązków obywatelskich oraz ich realizacji, z wiodącą dyscypliną kierunku studiów w szczególności podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego [MOB.2023_W03_VP] |
ma zaawansowaną wiedzę na temat wybranych teorii i metod naukowych oraz zna zagadnienia charakterystyczne dla wybranej dyscypliny nauki w kontekście innych dyscyplin [OMU.2023_W01] |
UMIEJĘTNOŚCI Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
komunikuje się z otoczeniem jasno i zrozumiale w języku obcym na poziomie B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego wykorzystując posiadaną wiedzę oraz terminologię [KJ.2023_U] |
posiada zaawansowane umiejętności w zakresie obserwowania i interpretowania problemów, zjawisk i procesów społecznych, potrafi analizować je w odniesieniu do paradygmatu socjologicznego [U01] |
posługuje się kategoriami teoretycznymi i pojęciami właściwymi socjologii do opisu i analizy procesów występujących we współczesnych społeczeństwach [U02] |
potrafi sformułować prognozy dotyczące przebiegu procesów i zjawisk społecznych, wykorzystując podstawowe teorie socjologiczne oraz dostępne metody i techniki badawcze [U03] |
posiada zaawansowane umiejętności badawcze, pozwalające na zaprojektowanie i przeprowadzenie badań socjologicznych; potrafi opracować, zaprezentować i zinterpretować wyniki, wykorzystując nowoczesne technologie; potrafi dokonać oceny przydatności i skuteczności różnych podejść badawczych [U04] |
potrafi przygotować wypowiedź ustną i pracę pisemną w języku polskim dotyczącą zagadnień społecznych z zastosowaniem różnych ujęć teoretycznych oraz różnych źródeł, przy wykorzystaniu dorobku socjologii, jak i innych dyscyplin [U05] |
potrafi czynnie uczestniczyć w debacie społecznej – przedstawiać i oceniać różne opinie oraz stanowiska, jak również dyskutować o nich [U06] |
posiada zaawansowane umiejętność planowania i organizowania pracy indywidualnej oraz zespołowej [U07] |
potrafi pracować w zespołach składających się z socjologów oraz innych specjalistów, przyjmując w nich różne role [U08] |
potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę, identyfikować obszary wymagające doskonalenia oraz rozwijać swoje profesjonalne umiejętności korzystając z różnych źródeł [U09] |
potrafi dokonać krytycznej analizy własnych działań i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłej aktywności; planuje własny rozwój i doskonali swoje kompetencje socjologiczne [U10] |
potrafi posługiwać się normami etycznymi w działalności zawodowej, w tym badawczej, dostrzegać i analizować dylematy etyczne, przewidywać skutki konkretnych decyzji [U11] |
stawia pytania i analizuje problemy badawcze oraz znajduje ich rozwiązania, wykorzystując wiedzę, umiejętności i zdobyte doświadczenia z zakresu wybranej dyscypliny nauki w powiązaniu z wiodącą dyscypliną studiowanego kierunku. Komunikuje rezultaty swojej pracy w sposób jasny i zrozumiały nie tylko dla specjalistów [MOB.2023_U01] |
ma zaawansowane umiejętności stawiania pytań badawczych i analizowania problemów lub ich praktycznego rozwiązywania na podstawie pozyskanej wiedzy oraz zdobytych doświadczeń i umiejętności z zakresu wybranej dyscypliny nauki w kontekście innych dyscyplin [OMU.2023_U01] |
KOMPETENCJE SPOŁECZNE Po ukończeniu studiów absolwent: |
---|
ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, zdaje sobie sprawę z konieczności ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego [K01] |
jest gotów do realnej oceny trudności zadań zawodowych i określania potrzeb związanych z ich wykonywaniem; uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu zadań zawodowych oraz zasadność konsultowania się z ekspertami zewnętrznymi w przypadku trudności z samodzielny rozwiązywaniem problemu [K02] |
ma kompetencje służące pobudzaniu kreatywności i przedsiębiorczości, inspirowaniu zmian społecznych, budowaniu postaw prospołecznych i etycznych [K03] |
jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach społecznych; posiada kompetencje pozwalające na efektywne komunikowanie się w ich obrębie [K04] |
dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki; jest świadomy istnienia etycznego wymiaru prowadzenie badań naukowych [K05] |
odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, określa priorytety służące realizacji zadań indywidualnych i grupowych [K06] |
jest gotów do wypełniania zobowiązań społecznych, współorganizowania działalności na rzecz środowiska społecznego oraz wykazuje się otwartością na pochodzące z nauki rozwiązania problemów poznawczych i praktycznych [MOB.2023_K01] |
uznaje i wykorzystuje wiedzę z różnych dziedzin oraz jest gotów do zmiany opinii w świetle naukowo potwierdzonych argumentów [OMU.2023_K01] |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Antropologia społeczna [W3-SO-N1-AS] | polski | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
4 |
Historia społeczna XIX i XX wieku [W3-SO-N1-HS] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 14 | 2 |
Klasyczne teorie socjologiczne [W3-SO-N1-KTS] | polski | egzamin |
wykład: 20
ćwiczenia: 20 |
5 |
Komunikacja interpersonalna [W3-SO-N1-KI] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 14 | 2 |
Podstawy ekonomii [W3-SO-N1-PE] | polski | zaliczenie | wykład: 10 | 1 |
Podstawy filozofii z elementami logiki [W3-SO-N1-PFZEL] | polski | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
4 |
Procesy ludnościowe [W3-SO-N1-PL] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 16 | 2 |
Trening wyobraźni socjologicznej A [W3-SO-N1-TWSA] | polski | zaliczenie | warsztat: 10 | 1 |
Wprowadzenie do socjologii A [W3-SO-N1-WDSA] | polski | egzamin |
wykład: 20
ćwiczenia: 20 |
5 |
Wstęp do psychologii [W3-SO-N1-WDP] | polski | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
4 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Socjologia mikrostruktur społecznych [W3-SO-N1-SMIS] | polski | egzamin |
wykład: 16
ćwiczenia: 16 |
4 |
Statystyka dla socjologów [W3-SO-N1-SDS] | polski | egzamin |
wykład: 18
warsztat: 18 |
5 |
Trening wyobraźni socjologicznej B [W3-SO-N1-TWSB] | polski | zaliczenie | warsztat: 10 | 1 |
Wprowadzenie do badań społecznych [W3-SO-N1-WDBS] | polski | egzamin |
wykład: 16
ćwiczenia: 16 |
4 |
Wprowadzenie do socjologii B [W3-SO-N1-WDSB] | polski | egzamin |
wykład: 20
ćwiczenia: 20 |
5 |
Współczesne społeczeństwo polskie [W3-SO-N1-WSP] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 20 | 2 |
Moduły obszarowe wspierające kształcenie kierunkowe | ||||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 1 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 2 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Moduły ogólnodostępne | ||||
Lektorat języka obcego 1 [LJO-2023-01] | zaliczenie | lektorat: 14 | 3 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Etyczne aspekty pracy socjologa [W3-SO-N1-EAPS] | polski | egzamin |
wykład: 10
ćwiczenia: 10 |
3 |
Metody ilościowe w badaniach społecznych [W3-SO-N1-MIWBS] | polski | zaliczenie | ćwiczenia: 20 | 2 |
Metody jakościowe w badaniach społecznych [W3-SO-N1-MJWBS] | polski | zaliczenie | ćwiczenia: 20 | 2 |
Perspektywy socjologii - wprowadzenie [W3-SO-N1-PS] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 36 | 4 |
Socjologia makrostruktur społecznych [W3-SO-N1-SMAS] | polski | egzamin |
wykład: 16
ćwiczenia: 16 |
4 |
Współczesne teorie socjologiczne [W3-SO-N1-WTS] | polski | egzamin |
wykład: 20
ćwiczenia: 20 |
5 |
Moduły obszarowe wspierające kształcenie kierunkowe | ||||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 3 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Obszar Społeczeństwo Obywatelskie i Przedsiębiorczość: Vademecum prawa [MO-2023-NS-SOP-VP] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 18 | 3 | |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Lektorat języka obcego 2 [LJO-2023-02] | zaliczenie | lektorat: 14 | 3 | |
Praktyki | ||||
Przygotowanie do praktyki terenowej [W3-SO-N1-PDPT] | polski | zaliczenie | warsztat: 10 | 1 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Moduł specjalnościowy IV-A [W3-SO-N1-MS-IV-A] | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
3 | |
Moduł specjalnościowy IV-B [W3-SO-N1-MS-IV-B] | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
3 | |
Projekt ilościowy [W3-SO-N1-PI] | polski | zaliczenie | warsztat: 14 | 2 |
Projekt jakościowy [W3-SO-N1-PJ] | polski | zaliczenie | warsztat: 14 | 2 |
Proseminarium dyplomowe [W3-SO-N1-PD] | polski | zaliczenie | proseminarium: 10 | 2 |
Socjologia polityki [W3-SO-N1-SP] | polski | zaliczenie | konwersatorium: 16 | 2 |
Warsztat specjalnościowy IV-A [W3-SO-N1-WS-IV-A] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Warsztat specjalnościowy IV-B [W3-SO-N1-WS-IV-B] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Moduły obszarowe wspierające kształcenie kierunkowe | ||||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 4 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 5 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Moduły ogólnodostępne | ||||
Lektorat języka obcego 3 [LJO-2023-03] | zaliczenie | lektorat: 14 | 3 | |
Otwarty Moduł Uniwersytecki [OMU-2023-NS-01-OG] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 14 | 3 | |
Praktyki | ||||
Praktyka terenowa/obóz naukowo-badawczcy [W3-SO-N1-PT] | polski | zaliczenie | praktyka: 40 | 2 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Analiza danych ilościowych [W3-SO-N1-ADI] | polski | zaliczenie | warsztat: 10 | 2 |
Analiza danych jakościowych [W3-SO-N1-ADJ] | polski | zaliczenie | warsztat: 14 | 2 |
Moduł specjalnościowy V-A [W3-SO-N1-MS-V-A] | egzamin |
wykład: 10
ćwiczenia: 10 |
2 | |
Moduł specjalnościowy V-B [W3-SO-N1-MS-V-B] | egzamin |
wykład: 10
ćwiczenia: 10 |
2 | |
Prezentacja danych ilościowych [W3-SO-N1-PDI] | polski | zaliczenie | warsztat: 8 | 1 |
Prezentacja danych jakościowych [W3-SO-N1-PDJ] | polski | zaliczenie | warsztat: 8 | 1 |
Seminarium dyplomowe A [W3-SO-N1-SDA] | polski | zaliczenie | seminarium: 20 | 3 |
Warsztat specjalnościowy V-A [W3-SO-N1-WS-V-A] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Warsztat specjalnościowy V-B [W3-SO-N1-WS-V-B] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Warsztat statystyczny [W3-SO-N1-WS] | polski | zaliczenie | warsztat: 14 | 2 |
Moduły obszarowe wspierające kształcenie kierunkowe | ||||
Grupa modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe 6 |
wykład: 0
w zależności od wyboru: 18 |
3 | ||
Obszar Społeczeństwo Obywatelskie i Przedsiębiorczość: Przedsiębiorczość [MO-2023-NS-SOP-P] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 18 | 3 | |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Lektorat języka obcego 4 [LJO-2023-04] | zaliczenie | lektorat: 14 | 3 | |
Otwarty Moduł Uniwersytecki [OMU-2023-NS-01-OG] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 14 | 3 | |
Praktyki | ||||
Opracowanie praktyk terenowych [W3-SO-N1-OPT] | polski | zaliczenie | warsztat: 10 | 1 |
Moduł | Język wykładowy | Forma zaliczenia | Liczba godzin | Punkty ECTS |
---|---|---|---|---|
Moduły kierunkowe | ||||
Analiza danych zastanych [W3-SO-N1-ADZ] | polski | zaliczenie | warsztat: 14 | 2 |
Applied sociology in English [W3-SO-N1-ASIE] | angielski | zaliczenie | konwersatorium: 14 | 2 |
Konwersatorium specjalnościowe VI-A [W3-SO-N1-KS-VI-A] | zaliczenie | konwersatorium: 14 | 2 | |
Konwersatorium specjalnościowe VI-B [W3-SO-N1-KS-VI-B] | zaliczenie | konwersatorium: 14 | 2 | |
Seminarium dyplomowe B [W3-SO-N1-SDB] | polski | egzamin | seminarium: 20 | 6 |
Teorie zmiany społecznej [W3-SO-N1-TZS] | polski | egzamin |
wykład: 14
ćwiczenia: 14 |
4 |
Warsztat specjalnościowy VI-A [W3-SO-N1-WS-VI-A] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Warsztat specjalnościowy VI-B [W3-SO-N1-WS-VI-B] | zaliczenie | warsztat: 14 | 1 | |
Moduły ogólnodostępne | ||||
Otwarty Moduł Uniwersytecki [OMU-2023-NS-01-OG] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 14 | 3 | |
Otwarty Moduł Uniwersytecki [OMU-2023-NS-01-OG] | zaliczenie | w zależności od wyboru: 14 | 3 | |
Praktyki | ||||
Praktyka zawodowa [W3-SO-N1-PZ] | polski | zaliczenie | praktyka: 80 | 4 |