Prawo Kod programu: W5-SMPR19.2025

Studia na kierunku prawo trwają 5 lat (10 semestrów). Absolwent uzyskuje tytuł zawodowy magistra. W ramach studiów można wyróżnić dwa typy modułów. Są to moduły obligatoryjne i moduły fakultatywne. Wśród modułów obligatoryjnych znajdują się te mające charakter ogólny i propedeutyczny, stanowiące fundament dla nauki przedmiotów dogmatycznych, obrazujące społeczeństwo i jego ewolucję (prawo rzymskie, historia prawa, ewolucja ustrojów państwowych, doktryny polityczne i prawne, wstęp do prawoznawstwa, logika dla prawników). Celem tych modułów jest nauczenie studenta, że normy prawne stanowią regulatory życia społecznego i muszą odpowiadać potrzebom społeczeństwa jako całości, jednostek i podmiotów zbiorowych - na określonym etapie rozwoju społecznego. Trzon modułów obligatoryjnych stanowią przedmioty dogmatyczne, dzięki którym student uzyskuje umiejętność rozumienia tekstów prawnych i dokonywania ich wykładni, stosownie do osiągnięć nauki i potrzeb praktyki (m.in. prawo cywilne, prawo karne, prawo handlowe, prawo pracy, prawo administracyjne). Niezwykle istotne są moduły obejmujące materie proceduralną (postępowanie karne, postępowanie cywilne, postępowanie administracyjne, postępowanie sądowoadministracyjne). Dzięki uwzględnieniu w programie studiów specyfiki różnych dziedzin prawa absolwent kierunku jest przygotowany do posługiwania się różnorodnymi normami, należycie posługuje się językiem prawnym i prawniczym. W toku studiów student uzyskuje znajomość podstawowych dziedzin prawa polskiego, prawa stanowionego przez Unię Europejską oraz fundamentalnych aktów prawa międzynarodowego. Obok modułów obligatoryjnych w programie studiów znalazły się moduły obieralne. Wśród modułów obieralnych można wyróżnić stałą listę modułów obieralnych oraz zmienną listą modułów obieralnych. Moduły obieralne oferowane w ramach stałej listy zostały uszeregowane w ramach tzw. koszyków. W ramach każdego z nich, studenci mogą w sposób elastyczny rozszerzać swoje zainteresowania w różnych zakresach. Koszyki zostały skonstruowane w sposób nowatorski, tak aby moduły znajdujące się w nich, obejmowały zupełnie różne zakresy tematyczne (prawo prywatne, prawo publiczne, sektor biznesowy). Oprócz modułów wybieralnych oferowanych w ramach stałej listy student ma możliwość wyboru modułów ze zmiennej listy (m.in. wykładów monograficznych i konwersatoriów). Ich oferta kształtowana jest z myślą o osobach studiujących, stosownie do zmieniających się potrzeb otaczającego świata. Zupełnym novum w ramach programu jest moduł Klinika prawa, prowadzony również jako moduł obieralny. W jego ramach studenci mają możliwość poznania praktycznych aspektów wykonywania zawodu, uczestniczenia w symulacjach rozpraw, czy też doskonalenia technik negocjacyjnych i mediacyjnych. Absolwent studiów na kierunku prawo osiąga zatem efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, będące bez wątpienia reakcją na potrzeby zmieniających się potrzeb otoczenia społeczno-gospodarczego. Zostały one opracowane w porozumieniu i w odpowiedzi na impulsy płynące od interesariuszy zewnętrznych. Kształcenie na kierunku prawo ma na celu wykształcenie profesjonalnego prawnika, efektywnie wykorzystującego nabytą w toku studiów wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne. Absolwent studiów na kierunku prawo dysponuje nie tylko znajomością norm prawnych, ale – dzięki odpowiedniemu wyprofilowaniu procesu dydaktycznego - cechuje go zaawansowana umiejętność ich odnoszenia do stanów faktycznych, budowania argumentacji na rzecz uzasadnienia określonego stanowiska, formułowania ocen dotyczących jakości stanu prawnego. Proces kształcenia jest skonstruowany tak by nauczyć studenta samodzielnego posługiwania się piśmiennictwem i orzecznictwem przy konstruowaniu stanowiska w konkretnej sprawie, a także prowadzić polemikę stosownie do wymogów wynikających z kontradyktoryjności procesu. Absolwent kończy studia ze świadomością złożoności materii normatywnej. Taki rezultat uzyskiwany jest poprzez wprowadzenie w szerokim zakresie zajęć o charakterze autorskim, pokazujących indywidualne podejście do zagadnienia i rezultaty badań jeszcze nie ujętych w treści podręcznikowe. W całokształcie umiejętności istotnych dla dalszego rozwoju zawodowego znaczenie ma także znajomość języków obcych, toteż absolwent kończy studia uzyskując biegłość na poziomie B2 + Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy w zakresie wybranego języka, czemu towarzyszy znajomość terminów prawniczych w tym języku. Poziom wiedzy teoretycznej i umiejętności praktyczne, które student zyskuje podczas studiów mają pozwolić absolwentowi (w zależności od wyboru ścieżki kariery zawodowej) zarówno na kontynuowanie nauki w ramach studiów doktoranckich, jak i pozyskiwanie uprawnień w ramach aplikacji, a także rozpoczynanie samodzielnej pracy zawodowej w instytucjach i organizacjach publicznych oraz niepublicznych.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.

Praktyki zawodowe są integralną częścią programu studiów, realizowanego przez studentów na poszczególnych kierunkach, poziomach, profilach i formach studiów. Praktyki mają pomóc w skonfrontowaniu wiedzy zdobytej w trakcie studiów z wymaganiami rynku pracy, zdobyciu umiejętności przydatnych w zawodzie, poznaniu praktycznych zagadnień związanych z pracą na stanowiskach, do których student jest przygotowywany w trakcie trwania studiów. Praktyki mają oswoić studenta z profesjolektami właściwymi dla konkretnej branży oraz kulturą pracy. Zasady organizacji praktyk określa zarządzenie Rektora. Szczegółowe zasady odbywania praktyk z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków określa kierunkowy regulamin praktyk zawodowych, w szczególności: efekty uczenia się założone do osiągnięcia przez studenta podczas realizacji praktyki zawodowej, ramowy program praktyk zawierający opis zagadnień, wymiar praktyki (liczba tygodni godzin); formę praktyki (ciągła, śródroczna), kryteria wyboru miejsca odbywania praktyki, obowiązki studenta przebywającego na praktyce, obowiązki opiekuna akademickiego praktyki, warunki zaliczenia praktyki zawodowej przez studenta oraz warunki zwolnienia w całości lub części z obowiązku odbycia praktyk. Liczbę ECTS i liczbę godzin określa plan studiów.

Prowadzony w ramach Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach kierunek studiów prawo pozostaje w ścisłym związku z misją Uniwersytetu i strategią jego rozwoju, których głównym celem jest kształcenie studentów na najwyższym poziomie naukowym, merytorycznym, społecznym i etycznym, a także dbałość o zapewnienie wszechstronnego wykształcenia, z uwzględnieniem kompetencji oraz umiejętności specjalistycznych właściwych poszczególnym kierunkom studiów. Pracownicy wydziału realizują zadania dydaktyczne, a jednocześnie prowadzą badania naukowe, a także wypełniają istotną służbę społeczną polegającą na wszechstronnym rozwijaniu osobowości oraz formowaniu twórczych postaw i aspiracji studentów, z uwzględnieniem bieżących i przyszłych potrzeb regionu i kraju, jak również zapewniają wzrost atrakcyjności i konkurencyjności oferty studiów prawniczych. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach ma za zadanie prowadzenie badań naukowych i kształcenie przyszłych prawników, a także upowszechnianie osiągnięć nauki w zakresie dyscypliny nauki prawne. Celem wydziału jest stworzenie najdogodniejszych warunków do zdobywania wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych przy wykonywaniu zawodów prawniczych. Studia na kierunku prawo otwierają możliwości w zakresie poszerzania horyzontów poznawczych z poszanowaniem odrębności postaw ideowych i metodologicznych. Zajęcia dydaktyczne na kierunku prawo pozwalają osobom studiującym nabyć umiejętności stawiania pytań i wspólnego poszukiwania odpowiedzi na nie. Program studiów pozwala na nabycie niezbędnej z perspektywy wykonywania zawodu prawnika wiedzy, stosownie do indywidualnych zainteresowań absolwentów oraz zapotrzebowania na rynku pracy. Ponadto studia na kierunku prawo pozwalają na zdobycie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, zapewniających w możliwie najwyższym stopniu elastyczne kształtowanie swej drogi zawodowej. Jednocześnie umożliwiają kształtowanie otwartości na konieczność nieustannego kształcenia i gotowości do przekwalifikowywania się lub poszerzania wiedzy w zależności od życiowego lub zawodowego kontekstu. Jednym z powołań edukacji uniwersyteckiej, realizowanej na kierunku prawo, jest otwarcie się na wartość każdego poszczególnego człowieka bez rezygnacji z podjęcia wyzwania zwiększonych potrzeb edukacyjnych społeczeństwa, przy zachowaniu najdalej posuniętej troski o jak najlepszej jakości badań i nauczania. Celem strategicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach jest jego przekształcenie w uczelnię badawczą o międzynarodowym znaczeniu i prestiżu. Uniwersytet akcentuje znaczenie badań naukowych i równie dużą wagę przywiązuje do kształcenia. Dydaktyka stanowi o istocie uniwersytetu jako miejscu przekazywania wiedzy, umiejętności i wartości akademickich kolejnym pokoleniom studentów i doktorantów. Program kształcenia na kierunku prawo jest zgodny ze Strategią Rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, w której wskazano wartości, jakim hołduje społeczność Uniwersytetu, tj. 1. kształcenie oraz kształtowanie cnót intelektualnych i obywatelskich, w tym rzetelności, krytycyzmu, szacunku dla innych, poszanowania wolności i praw człowieka i obywatela; 2. wpływ na otoczenie Uniwersytetu, krzewienie wiedzy i wartości humanistycznych, przyczynianie się do rozwoju tego otoczenia z wykorzystaniem osiągnięć naukowych, dydaktycznych i artystycznych, a także współpracę z gospodarką, instytucjami publicznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Wartości te na kierunku prawo przekładają się na następujące działania: • Obszar – Kształcenie: 1. optymalizacja oferty dydaktycznej, w tym oferty skierowanej do studentów zagranicznych; 2. zaangażowanie studentów w projekty badawcze; 3. elastyczne zarzadzanie przydziałem zajęć dydaktycznych; 4. oferta dydaktyczna spójna z priorytetowymi obszarami badawczymi; 5. wprowadzenie narzędzi mających wpływ na innowacyjność́ metod dydaktycznych; 6. tworzenie atrakcyjnej oferty dydaktycznej dla studentów i szkoleniowej dla pracowników; 7. tworzenie bazy instytucji i ekspertów zagranicznych współpracujących z kierunkiem prawo; 8. powiazanie oferty kształcenia z otoczeniem społeczno-gospodarczym, włączanie ekspertów zewnętrznych w realizację kształcenia; 9. wprowadzenie wykładów wybitnych profesorów wizytujących z renomowanych ośrodków naukowych; 10. zwiększenie udziału w programach wymiany studentów i nauczycieli akademickich (Erasmus+ i inne); 11. indywidualizacja kształcenia i kształcenie projektowo-problemowe; 12. zwiększenie liczby zajęć realizowanych z wykorzystaniem materiałów zamieszczanych na uczelnianej platformie kształcenia na odległość lub innych nowoczesnych platformach edukacyjnych. • Obszar – Kadra: 1. stworzenie warunków dla rozwoju zawodowego pracowników, zapewnianie poszerzania kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich; 2. szkolenie pracowników w ramach procedur postepowania w trudnych sytuacjach dydaktycznych; 3. zwiększenie liczby nowych pracowników o najwyższych kwalifikacjach; • Obszar – Nauka: 1. zaangażowanie studentów w projekty badawcze; 2. przygotowanie bazy ogólnodostępnych informacji wspomagających proces kształcenia. • Obszar – Infrastruktura: 1. wprowadzanie dodatkowych możliwości sprzętowych i aplikacyjnych ułatwiających osobom z niepełnosprawnościami dostęp do wszystkich obszarów działalności Uczelni; 2. zwiększenie liczby sal dydaktycznych posiadających odpowiednie wyposażenie (rzutnik, dostęp do Wi-Fi, aktualne oprogramowanie, właściwe materiały, odpowiednia infrastruktura itp.). • Obszar – Współpraca z otoczeniem: 1. stworzenie możliwości wykorzystania potencjału eksperckiego kierunku na potrzeby podmiotów zewnętrznych; 2. rozszerzenie bazy partnerów biznesowych; 3. rozszerzenie bazy kontaktów międzynarodowych; 4. udoskonalenie programu monitorowania losów absolwentów i wykorzystanie go do modyfikacji oferty dydaktycznej. • Obszar – Widzialność: 1. wykorzystanie różnych kanałów komunikacji (przede wszystkim za pośrednictwem Internetu) do popularyzacji kierunku prawo; 2. rozszerzenie zakresu działań popularyzatorskich jako sposobu poprawy widzialności kierunku. Koncepcja, jak i program kształcenia na kierunku prawo powstały w oparciu o konsultacje z interesariuszami zewnętrznymi. W tym celu wykorzystano potencjał członków Rady Eksperckiej – ciała opiniodawczo-doradczego dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, składającego się z przedstawicieli kluczowych interesariuszy zewnętrznych – organów administracji rządowej i samorządowej, wymiaru sprawiedliwości, organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarczych. W prace nad nowym programem włączono również interesariuszy wewnętrznych – nauczycieli akademickich oraz przedstawicieli samorządu studenckiego Wydziału. Uwzględniając oczekiwania interesariuszy zewnętrznych i wewnętrznych w programie studiów na kierunku prawo zawarto wszystkie najważniejsze z punktu widzenia sylwetki prawnika moduły. Szczególny nacisk położono na powiązanie tematyczne modułów prowadzonych w poszczególnych semestrach, zakładający wzajemne uzupełnianie się treści stanowiących przedmiot kształcenia. Dodatkowo wprowadzono nową koncepcję modułów wybieralnych, które uzupełniają proces kształcenia o wiedzę, a także umiejętności i kompetencje o aspekty w zakresie cyfryzacji, działań sieciowych czy kompetencji miękkich. Program studiów na kierunku prawo pozostaje w ścisłym związku z jednej strony z działalnością naukową prowadzoną na Wydziale, natomiast z drugiej z doświadczeniem praktycznym pracowników. W tym miejscu wymaga podkreślenia fakt, że pracownicy Wydziale Prawa i Administracji w zdecydowanej większości przypadków wykonują wolne zawody prawnicze, są przedsiębiorcami lub współpracują z nimi, pracują w organach administracji. Pracownicy Wydziału prowadzą szeroko zakrojone badania naukowe, o czym świadczą w szczególności publikacje naukowe, udział w programach i konferencjach o zasięgu krajowym i zagranicznym. Badania naukowe przyczyniają się też do zmian i rozwoju programu kształcenia oraz wpływają na zdobywanie przez studentów kompetencji badawczych. Wyniki badań naukowych wykorzystywane są w procesie dydaktycznym, zaś dorobek pracowników Wydziału pozwala na uznanie w krajowym i międzynarodowym środowisku naukowym prawników. Celem Wydziału jest także włączenie studentów w prowadzone badania naukowe. Wszyscy pracownicy mają duże doświadczenie dydaktyczne, studenci pod opieką pracowników naukowych osiągają sukcesy w ogólnopolskich i międzynarodowych konkursach oraz aktywnie uczestniczą w badaniach naukowych poprzez uczestnictwo w kołach naukowych. Kolejnym celem strategii rozwoju jest innowacyjne kształcenie i nowoczesna oferta dydaktyczna. Wydział Prawa i Administracji podejmuje wszelkie działania zmierzające do tego, aby absolwenci Wydziału legitymowali się nie tylko specjalistyczną wiedzą, ale także umiejętnościami i kompetencjami społecznymi, praktycznymi, niezbędnymi do wykonywania zawodu prawnika. Innowacyjne kształcenie na kierunku prawo umożliwia nabycie wiedzy, a także umiejętności i kompetencji, pozwalających na przygotowanie do egzaminów wstępnych na aplikacje prawnicze, z którymi znaczna część absolwentów kierunku wiąże swoją dalszą karierę zawodową. Celem kształcenia jest jednocześnie umożliwienie stworzenia perspektywy do wejścia na rynek pracy czy też rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej. Innowacyjność programu studiów polega na odpowiedniej sekwencji treści obligatoryjnych w ramach planu studiów. Obok modułów stanowiących podstawę kształcenia kierunkowego, plan studiów zawiera również moduły pozwalające kształtować elastycznie zainteresowania osób studiujących, zgodnie z planowaną ścieżką rozwoju zawodowego. Program studiów ma przygotowywać studentów pod kątem indywidualnych potrzeb, jakie zamierzają osiągnąć po zakończeniu edukacji: nie tylko do kontynuowania kształcenia na aplikacjach prawniczych, do zatrudnienia w administracji państwowej lub samorządowej, działalności w organizacjach pozarządowych, ale także do prowadzenia własnej działalności gospodarczej oraz wyboru indywidualnej ścieżki kariery. W procesie dydaktycznym wykorzystywane są nowoczesne metody kształcenia, mające na celu przygotowanie osób studiujących do zmieniających się warunków rynku pracy i pozwalające na adaptację w nowych, wynikających z potrzeb zmieniającego się świata, okoliczności. Nabyta i utrwalona w czasie nauki umiejętność logicznego myślenia, wielowymiarowego postrzegania złożonej rzeczywistości w połączeniu ze zdolnością szybkiego przyswajania wiedzy wyróżnia absolwentów kierunku. Cechy te są kształtowane także na poziomie merytorycznym, poprzez stworzenie osobom studiującym szerokich możliwości poznania całego spektrum regulacji prawnych, z którymi mogą się spotkać w przyszłej pracy lub których znajomość będzie niezbędna w ramach wybranej ścieżki kariery zawodowej. Wskazane w modułach efekty uczenia się w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji odzwierciedlają wagę, jaką Wydział przykłada do poważnego i odpowiedzialnego, a zarazem efektywnego realizowania strategii Uniwersytetu. Wydział stale udoskonala swoją ofertę edukacyjną, proponując osobom studiującym moduły do wyboru ze zmiennej listy modułów obieralnych. W ramach modułów obieralnych osoby studiujące mają możliwość uczestniczenia w zajęciach prowadzonych w językach obcych, co zapewnia studentom dostęp do międzynarodowych prawniczych baz danych, publikacji w językach obcych i czasopism zagranicznych. Ponadto stwarza to możliwość posługiwania się specjalistyczną terminologią właściwą zawodowi prawnika na poziomie B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Wydział prowadzi również szeroko zakrojoną współpracę międzynarodową z innymi ośrodkami akademickimi. Znajduje ona odzwierciedlenie w sferze kształcenia. Osoby studiujące na Wydziale mają możliwość nie tylko uczestniczenia w programie Erasmus w innych ośrodkach, ale także mają możliwość uczestniczenia w zajęciach prowadzonych przez wykładowców z innych ośrodków wizytujących na naszej uczelni. Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach aktywnie współpracuje z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Wśród podmiotów współdziałających z wydziałem należy wskazać organizacje zrzeszające przedsiębiorców, przedsiębiorców oraz organy administracji państwowej i samorządowej. Działalność ta obejmuje organizacje konferencji, szkolenia i seminaria oraz prowadzenie wspólnych badań naukowych, których wyniki szerzej rozpowszechniane są w postaci publikacji. Połączenie tych dwóch wymiarów: nauki i wiedzy w zakresie prawa na płaszczyźnie teorii i praktyki wykorzystywane jest w pracy ze studentami, co przygotowuje osoby studiujące do pełnienia roli prawnika w społeczeństwie. Dobrze wykształceni i przygotowani do wykonywania zawodu absolwenci, wzbogacają rynek rzetelną wiedzą i umiejętnościami. Równie istotne w procesie kształcenia przyszłych prawników jest wykorzystanie zdobywanych w toku prowadzonych badań i realizowanych projektów badawczych doświadczeń, a także wniosków z nich płynących. Nie bez znaczenia jest również praktyczne doświadczenie pracowników Wydziału, którzy w zdecydowanej większości, równolegle z prowadzeniem zajęć dydaktycznych, wykonują czynnie zawody prawnicze. Dzielą się oni z osobami studiującymi swoimi doświadczeniami dotyczącymi współpracy z przedsiębiorcami, organach administracji (począwszy od samorządowych, poprzez krajowe, a skończywszy na europejskich), a także uczestniczenia w obrocie gospodarczym. Kształcąc młodych prawników, jako specjaliści i praktycy mają możliwość przekazywania im nie tylko treści dogmatycznych, ale również ukierunkowanych na aspekty społeczne, ekonomiczne czy etyczne. Realizacja programu studiów na kierunku prawo pozwala odpowiedzieć na rynkowe zapotrzebowanie profesjonalnej obsługi przedsiębiorców, a prowadzone zajęcia odpowiadają nowoczesnym wyzwaniom w zakresie metod dydaktycznych. Bogaty program i zajęcia fakultatywne uzupełniane są powiązaniem teorii z praktyką, dając absolwentom kierunku wykształcenie, pozwalające wykonywać różne zawody w przyszłości. Renoma Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach znana jest nie tylko w regionie, ale także w kraju, a w ostatnich czasach także poza jego granicami. Jest to wynikiem przede wszystkim aktywności naukowej i zawodowej pracowników Wydziału oraz kształcenia młodych prawników na najwyższym poziomie, czego dowodem są osiągnięcia naszych absolwentów oraz wysokie miejsca, jakie zajmuje wydział w rankingach krajowych wydziałów prawa.