Pedagogika Kod programu: W6-S1PE19.2024

Kierunek studiów pedagogika realizuje profil ogólnoakademicki i został zmodyfikowany oraz dostosowany do założeń nowej koncepcji studiów w Uniwersytecie Śląskim zakładającej, iż student powinien oprócz wykształcenia kierunkowego posiadać również szerszą wiedzę ogólną pozwalającą mu na swobodne poruszanie się z różnych obszarach życia. Program studiów zakłada realizację modułów kierunkowych, modułów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela (organizowanych na poziomie kierunku), modułów ogólnouczelnianych, modułów obszarowych wspierających kształcenie kierunkowe oraz modułów dziedzinowych. Pedagogika jako nauka o wymiarze teoretycznym i praktycznym zarówno w obszarze nauk społecznych i humanistycznych jest realizowana w zakresie studiów pierwszego i drugiego stopnia na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji w ramach działań dydaktycznych, naukowych, społecznych na rzecz środowiska lokalnego, ogólnopolskiego i międzynarodowego. Realizuje przyjęte i wytyczone przez Uniwersytet Śląski zadania rozwojowe. Przedmiot badań pedagogiki obejmuje zarówno zakres idei w odniesieniu do ideałów, norm i powinności, jak i praktyki społecznej. Treści pedagogiki w obszarze nauk humanistycznych obejmują teorię i praktykę wychowania, nauczania i uczenia się oraz w obszarze nauk społecznych teorii i praktyki funkcjonowania, środowisk wychowawczych, systemów i instytucji oświatowych, opiekuńczych, ich roli i wartości w rozwoju człowieka. Pedagogika bada i tworzy teorie w zakresie rozwoju i uczenia się człowieka w ciągu całego życia w wymiarze jednostkowym i społecznym. Wiedza i praktyka w pedagogice poddawana jest krytycznej analizie pod kątem zmian procesów edukacyjnych w odniesieniu do kulturowych, społecznych, politycznych, historycznych i ekonomicznych kontekstów. Treści i badania na kierunku studiów pedagogika są realizowane integralnie w zakresie poziomu wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Na kierunku pedagogika student w zakresie efektów uczenia się z wiedzy poznaje pedagogikę jako naukę, jej związki z innymi subdyscyplinami naukowymi. Zna elementarną terminologię pedagogiczną, teorie wychowania, uczenia się i nauczania. Zna teorie rozwoju człowieka w toku życia. Ma podstawową wiedzę o strukturze i i funkcjach systemu edukacji i jego uczestnikach Ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad i norm etycznych. W zakresie efektów uczenia się w obszarze umiejętności absolwent potrafi obserwować, badać i wyciągać wnioski z różnych obszarów działalności pedagogicznej. Potrafi badać środowisko szkolne i społeczne ucznia. Ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji. Potrafi rozwijać swoje umiejętności profesjonalne. W obszarze efektów uczenia się w zakresie kompetencji społecznych jest świadomy etycznego wymiaru badań naukowych, realizacji praktyki pedagogicznej. Na kierunku pedagogika są realizowane treści zgodnie z przyjętymi efektami uczenia się, a) na studiach 1 stopnia student poznaje, doświadcza, realizuje w praktyce i kształtuje relacje ze środowiskiem społecznym na bazie głównych założeń teoretycznych i praktycznych (metodycznych w tym nauczycielskich) z zakresu modułów ogólnopedagogicznych i specjalnościowych, b) na studiach 2 stopnia student poznaje, doświadcza, realizuje w praktyce i w relacjach ze środowiskiem społecznym pogłębione treści w zakresie modułów ogólnopedagogicznych i specjalnościowych oraz rozwija umiejętności zgodnie z założeniami merytorycznymi i metodycznymi w zakresie przygotowania do wykonywania zawodu nauczyciela, wychowawcy, pedagoga specjalnego. Założone efekty uczenia się na kierunku pedagogika odnoszą się do dwóch obszarów kształcenia (nauk społecznych i humanistycznych). Dotyczą programu studiów pierwszego i drugiego stopnia o profilu ogólnoakademickim i zostały sformułowane w zgodzie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie charakterystyk drugiego stopnia efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomach 6–8 Polskiej Ramy Kwalifikacji z dnia 14 listopada 2018 roku. Podzielone są na trzy grupy obejmując efekty odnoszące się do wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz zawierają zestaw efektów uczenia się przewidziany dla specjalności przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z dnia 2 sierpnia 2019r., poz. 1450; Dz. U. z 2021 r. poz. 890 ze zm. oraz z 2022 r. poz. 1872 ze zm.). Przewidziane dla kierunku studiów efekty uczenia się studenci uzyskują w ramach realizacji modułów teoretycznych i praktycznych. Stosunek modułów teoretycznych do praktycznych wykazuje wyraźną przewagę modułów zaliczanych do pierwszej grupy (zgodnie z ogólnoakademickim profilem kształcenia). Efekty uczenia się na kierunku pedagogika są monitorowane w oparciu o procedury Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia dla kierunków studiów organizowanych przez Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji. W programie kształcenia na kierunku pedagogika przewidziano praktyki studenckie oraz określono wymiar, zasady i formy ich odbywania w zależności od specjalności. Praktyki na kierunku Pedagogika (studia I stopnia) organizowane są zgodnie z wymogami określonymi przez obowiązujące Zarządzenie Rektora Uniwersytetu Śląskiego w sprawie organizowania studenckich praktyk zawodowych i określenia obowiązków opiekunów praktyk (wskazane w regulaminie odbywania studenckich praktyk zawodowych na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach), Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z dnia 2 sierpnia 2019r., poz. 1450; Dz. U. z 2021 r. poz. 890 ze zm. oraz z 2022 r. poz. 1872 ze zm.), Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli, jak również w oparciu o Regulamin Studiów w Uniwersytecie Śląskim oraz Procedury Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia dla kierunków studiów organizowanych przez Wydział Sztuki i Nauk o Edukacji. Program studiów pierwszego stopnia obejmuje 6 semestrów, w tym 180 pkt ECTS. W ramach studiów pierwszego stopnia na kierunku pedagogika są przygotowane następujące specjalności: 1. pedagogika opiekuńczo-wychowawcza i wychowanie do życia w rodzinie 2. pedagogika korekcyjna i opiekuńczo-wychowawcza 3. pedagogika resocjalizacyjna i socjoterapia. Program studiów pedagogicznych realizowany jest z uwzględnieniem Europejskiego Systemu Transferu Punktów (ECTS). Okres zajęć dydaktycznych podzielony jest na 2 semestry – semestr zimowy i semestr letni. Warunkiem zaliczenia semestru jest uzyskanie zaliczeń wszystkich modułów przewidzianych planem studiów i uzyskanie łącznie co najmniej 30 punktów ECTS. Okresy weryfikacji efektów uczenia się (sesje egzaminacyjne) trwają od 14 do 21 dni. Studenci na każdym poziomie studiów, bez względu na formę ich realizacji uzyskują 30 punktów ECTS w każdym semestrze studiów. Program kształcenia zapewnia studentom kierunku wybór modułów kształcenia. Zarówno na studiach pierwszego i drugiego stopnia zwraca się szczególną uwagę na indywidualny rozwój studenta, co przejawia się: - zabezpieczeniem w modułach i sylabusach odpowiedniej liczby godzin na samodzielną pracę studenta, - umożliwieniem studentom aktywnego, naukowego i praktycznego uczestnictwa i prac w ramach organizacji studenckich, kół naukowych, AZS, - prowadzeniem działalności społecznej na rzecz środowiska lokalnego i uczelnianego (wolontariaty w instytucjach oświatowo-wychowawczych, jako wartościowe uzupełnienie programu praktyk).

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.

Strategia rozwoju kierunku pedagogika ściśle wiąże się z wizją Uniwersytetu Śląskiego. Obszary rozwoju pedagogiki uwzględniają główne zadania kluczowe, cele operacyjne, określone przez dokument Strategia rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020-2025, co przyczyni się do zrównoważonego rozwoju kierunku na Wydziale w Uczelni. Uniwersytet Śląski akcentuje znaczenie badań naukowych i równie dużą wagę przywiązuje do kształcenia. Dydaktyka stanowi o istocie uniwersytetu jako miejscu przekazywania wiedzy, umiejętności i wartości akademickich kolejnym pokoleniom studentów i doktorantów. W uniwersytecie badawczym kształcenie na najwyższym poziomie jest powiązane z prowadzonymi badaniami. Służy temu między innymi angażowanie studentów w prace zespołów badawczych oraz indywidualizacja kształcenia, zwłaszcza na wyższych latach studiów, także lokowanie prac dyplomowych studentów i słuchaczy studiów podyplomowych w nurcie badań prowadzonych w uniwersytecie. Zadania kluczowe na kierunku wiążą się z dbałością o poziom prowadzonych badań naukowych i mocne zespoły badawcze, o zwiększenie form kształcenia i doskonalenie, modyfikowanie oferty dydaktycznej, o zintensyfikowanie i poszerzenie współpracy z otoczeniem, współpracy międzynarodowej (z uczelniami zagranicznymi). Program kształcenia na kierunku pedagogika odpowiada następującym celom operacyjnym w zakresie obszaru: KSZTAŁCENIE, określonym w Strategii rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020-2025: - kształcenie, cel 1.1. Optymalizacja kierunków i programów studiów, - kształcenie, cel 1.3: Opracowanie założeń kształcenia nauczycieli, - kształcenie, cel 1.6: Zwiększenie powiązania programów studiów z badaniami naukowymi stosowanymi poprzez współpracę z pracodawcami, w tym umożliwienie praktyk u tych pracodawców, - kształcenie, cel 1.8: Powiązanie oferty kształcenia z otoczeniem społeczno-gospodarczym, włączanie ekspertów zewnętrznych w realizację kształcenia, - kształcenie, cel 1.9: Zwiększenie umiejętności informatycznych studentów na wszystkich kierunkach studiów, - kształcenie, cel 2.2: Przygotowanie oferty kształcenia w językach obcych - (studia drugiego stopnia) - kształcenie, cel 4.3: Umożliwienie studentom nabywania umiejętności i doświadczenia poprzez rozwiązywanie problemów badawczych. - kształcenie, cel 4.4: Systematyczny przegląd innowacyjnych metod dydaktycznych na świecie. Realizacja tych celów na kierunku pedagogika pozwala na wyzwalanie kreatywności pracowników i studentów, stworzenie jak najlepszych warunków studiowania i prowadzenia badań naukowych, otwartość na potrzeby Uczelni i współpracujących jednostek zewnętrznych. Obszary działań na kierunku pedagogika opierają się na zasadach: otwartości, nowoczesności i kreatywności. Przyczynia się to do kształtowania u absolwentów postaw obywatelskich, prospołecznych, które znacząco oddziałują na szeroko rozumiane otoczenie społeczno-gospodarcze.