Nauki o rodzinie Kod programu: 11-N1NR13.2019

W ramach studiów na kierunku nauki o rodzinie student zdobywa wszechstronną, interdyscyplinarną wiedzę na temat rodziny. Wykształcenie na tym kierunku, charakteryzuje się znaczącym akcentem aksjologicznym. Bazą dla zapoznania się z tego typu wiedzą jest integralna koncepcja antropologiczna. Student zdobywa zatem wiedzę z zakresu biologicznych podstaw rozwoju człowieka oraz wiedzę na temat jego psychospołecznego funkcjonowania. Z racji tego, iż studia odwołują się do światopoglądu chrześcijańskiego, wiedza o człowieku i o rodzinie, pogłębiona jest o wymiar duchowo-religijny. Spośród wielu obszarów funkcjonowania rodziny student ma możliwość zdobyć pogłębioną wiedzę z zakresu ludzkiej seksualności, prokreacji, w tym szczególnie metod naturalnego planowania rodziny. Student zapoznaje się z miejscem nauk o rodzinie w systemie nauk. Zdobywa uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu pedagogicznych, psychologicznych i socjologicznych uwarunkowań funkcjonowania rodziny oraz szczegółową wiedzę z dziedziny prawa cywilnego i kanonicznego w zakresie instytucjonalno-prawnych aspektów funkcjonowania rodziny. Student osiąga podstawową wiedzę o różnych rodzajach struktur i instytucji społecznych oraz o relacjach między nimi. Dzięki wiedzy zdobytej na kierunku nauki o rodzinie student potrafi analizować konkretne procesy i zjawiska społeczne oraz posługiwać się systemem normatywnym, wynikającymi z nauki Kościoła katolickiego, w celu rozwiązania konkretnego zadania wiążącego się z funkcjonowaniem rodziny. Student realizuje specjalność poradnictwo małżeńskie i rodzinne.

1. Student dokonuje wyboru seminarium i promotora, z listy zgłoszonych seminariów dyplomowych w danym roku akademickim. 2. Student wraz z promotorem ustala temat pracy dyplomowej. 3. Student składa podanie do Rady Wydziału o zatwierdzenie tematu pracy dyplomowej, po zaaprobowaniu go przez promotora. 4. Student składa pracę dyplomową, wraz z wersję elektroniczną pracy oraz z kompletem dokumentów, nie później niż do 25 września. 5. Procedura składania i archiwizowania pisemnych prac dyplomowych w formie elektronicznej w bazie USOS jest przeprowadzana zgodnie z Zarządzeniem nr 16 Rektora UŚ z dnia 28 stycznia 2015 r.. 6. Dziekan kieruje do recenzji pracę dyplomową, po przyjęciu jej przez promotora zgodnie ze statusem w Archiwum Prac Dyplomowych. 7. Dziekan przyjmuje recenzje pracy dyplomowej i ewentualnie wyznacza drugiego recenzenta (jeśli drugi recenzent oceni pracę negatywnie, nie może ona być podstawą ukończenia studiów). 8. Dziekan dopuszcza studenta do egzaminu dyplomowego po zrealizowaniu planu studiów i programu nauczania oraz uzyskaniu pozytywnych ocen pracy dyplomowej co znajduje odzwierciedlenie w statusie elektronicznego Archiwum Prac Dyplomowych. 9. Dziekan wyznacza komisję przeprowadzającą egzamin dyplomowy. 10. Dziekan ustala przewidywany terminu egzaminu dyplomowego, nie później niż w terminie 6 miesięcy od daty, o której mowa w pkt. 4. 11. Komisja przeprowadza ustny egzamin dyplomowy. 12. Dziekan ustala ewentualny termin poprawkowego egzaminu dyplomowego, nie wcześniej niż przed upływem 1 miesiąca i nie później niż po upływie 3 miesięcy, od daty pierwszego egzaminu (dziekan może wyznaczyć ostateczny, dodatkowy termin egzaminu, w przypadku uzyskania przez studenta oceny niedostatecznej w drugim, poprawkowym terminie egzaminu, w przypadku uzyskania oceny niedostatecznej z tego egzaminu, dziekan wydaje decyzję o skreśleniu z listy studentów). 13. Komisja egzaminacyjna ustala końcową ocenę na dyplomie, na podstawie protokołu egzaminu dyplomowego. 14. Dziekanat wystawia dyplom ukończenia studiów.

Wydział Teologiczny UŚ kieruje się Misją, która w swych podstawowych założeniach współbrzmi z Misją Uniwersytetu Śląskiego oraz pozostaje w swojej działalności naukowo-dydaktycznej w zgodzie z przyjętą 24 stycznia 2012 roku przez Senat UŚ „Strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego na lata 2012–2020”. W Misję Uniwersytetu Śląskiego oraz Misję Wydziału Teologicznego UŚ wpisuje się kierunek nauki o rodzinie. Zarówno w Misji Uniwersytetu, jak i w Misji Wydziału jest podkreślone, iż podstawowym zadaniem i przeznaczeniem Uczelni jest dobro i rozwój osoby ludzkiej. Kierunek nauki o rodzinie służy integralnie rozumianemu rozwojowi człowieka, postrzeganego w perspektywie jego życia w rodzinie. Dzięki stałemu rozwojowi kierunku możliwe jest podejmowanie pogłębionych, interdyscyplinarnych badań naukowych nad rodziną oraz stałe doskonalenie kształcenia, umożliwiającego przekazywanie wiedzy na temat rodziny studentom, a także społecznościom lokalnym. W Misji Wydziału Teologicznego zaznacza się, iż pogłębianie wiedzy nad rodziną oraz jej przekazywanie przyczynia się do umocnienia samej rodziny i wpisuje się w ten sposób w zadania Państwa Polskiego, wypływające m.in. z art. 18 Konstytucji RP, który stanowi, iż „małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej”. Tak rozumiane umacnianie rodziny, realizowane w ramach rozwoju kierunku nauki o rodzinie, wpisuje się także w ten aspekt Misji Uniwersytetu Śląskiego, w którym określa się, iż zadaniem uczelni jest wkład w tworzenie przyszłości Śląska. Umacnianie wartości rodziny jest przecież równocześnie jednym z istotnych sposobów umacniania Regionu, przechodzącego trudny proces restrukturyzacji. Misja Uniwersytetu Śląskiego podkreśla, iż zadaniem uczelni jest rozwój wszystkich dyscyplin naukowych uprawianych na jej terenie. Same nauki o rodzinie zostały uznane za odrębną dyscyplinę naukową rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 8.08.2011. Kierunek nauki o rodzinie służy zatem rozwojowi tej nowej dyscypliny naukowej. Poprzez fakt, iż kierunek nauki o rodzinie przyporządkowany jest do dwóch obszarów wiedzy (obszaru nauk humanistycznych oraz obszaru nauk społecznych), działalność Wydziału Teologicznego zyskuje coraz szerszy kontekst humanistyczno-społeczny. Współistnienie w Wydziale Teologicznym dwóch kierunków (teologia i nauki o rodzinie): 1) pogłębia dialog między dziedziną nauk teologicznych a dziedzinami nauk humanistycznych oraz społecznych, 2) umożliwia empirycznym naukom, badającym rzeczywistość rodziny, czerpanie inspiracji z wypracowywanej w ramach badań teologicznych integralnej koncepcji antropologicznej, tak bardzo potrzebnej do realizacji zadania, wynikającego z art. 18 Konstytucji RP, 3) sprawia, iż teologia zyskuje dla swoich badań naukowych jeszcze wyrazistszy kontekst społeczny oraz umacnia swój pastoralny charakter. Równocześnie kierunek nauki o rodzinie pozostaje w swojej działalności naukowo-dydaktycznej w zgodzie z przyjętą 24 stycznia 2012 roku przez Senat UŚ „Strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego na lata 2012–2020”, wpisując się w realizację czterech jej głównych celów strategicznych. Cel strategiczny 1: Zespołowa praca badawcza i badania naukowe na wysokim poziomie Kierunek nauki o rodzinie funkcjonuje w ramach Wydziału Teologicznego. Rozwój kierunku nauki o rodzinie sprawia, iż intensyfikowane są wielorakie badania naukowe nad problematyką rodziny. Realizowane są one przede wszystkim przez pracowników Zakładu Nauk o Rodzinie, a także przez innych pracowników Wydziału Teologicznego, przede wszystkim tych, którzy przynależą do minimum kadrowego kierunku nauki o rodzinie. Cel strategiczny 2: Innowacyjne kształcenie i konkurencyjna oferta dydaktyczna Kształcenie studentów na kierunku nauki o rodzinie odbywało się od 2009 roku w ramach studiów pierwszego stopnia, a od 2012 roku także w ramach studiów drugiego stopnia. Wprowadzana w życie reforma szkolnictwa wyższego mobilizuje do zmiany profilu patrzenia na proces edukacyjny. Zasadniczym aspektem innowacyjnego charakteru kształcenia na Wydziale Teologicznym, w tym na kierunku nauki o rodzinie, staje się podporządkowanie dydaktyki realizacji efektów kształcenia. Ważne staje się miejsce i rodzaj zawodowego absolwentów, co powinno w dużej mierze determinować wcielane w życie programy studiów. Ukończenie studiów na kierunku nauki o rodzinie przygotowuje absolwentów do pracy w ośrodkach i placówkach, wielorako służących rodzinie; umożliwia m.in. podjęcie funkcji asystenta rodziny oraz zdobycie uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela. Dzięki studiom na kierunku nauki o rodzinie absolwent może wypracowywać w sobie postawy prospołeczne oraz przygotowywać się do działalności edukacyjnej, kulturalnej oraz samorządowej, wszechstronnie promującej i umacniającej wartość rodziny. Warto też podkreślić, iż w ramach kierunku nauki o rodzinie obecny jest – tak mocno dziś ceniony – aspekt interdyscyplinarności studiów. Niełatwa sytuacja demograficzna kraju i znaczny spadek kandydatów na studia każe z nadzieją patrzeć na dotychczasową strategię Wydziału otwierania się na młodzież gimnazjalną oraz ponadgimnazjalną. Wiele w kwestii pozyskiwania kandydatów zależy od organizacji naboru na studia oraz stosownej działalności informacyjnej o Wydziale i możliwościach studiowania na nim. Cenna jest w tym względzie szeroka i utrwalona już współpraca z Archidiecezjalnym Wydziałem Katechetycznym, czy bezpośrednio z katechetami, którzy mają żywy kontakt z młodzieżą, dzięki szkole lub parafialnemu duszpasterstwu młodzieżowemu. Dla kierunku nauki o rodzinie szczególne cennym będzie pogłębienie współpracy z nauczycielami przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”. Cel strategiczny 3: Aktywne współdziałanie Wydziału Teologicznego z otoczeniem Kierunek nauki o rodzinie jest w sposób naturalny związany ze środowiskiem lokalnym, w którym zaistniał i któremu pragnie służyć. Kierunek nauki o rodzinie otwarty jest na –zbudowaną na fundamencie integralnej antropologii – współpracę z samorządami, ośrodkami pomocy społecznej, placówkami Caritas oraz wszelkimi innymi jednostkami promującymi rodzinę, wspierającymi ją i jej służącymi. Współpraca kierunku nauki o rodzinie z otoczeniem obejmuje też współdziałanie z innymi ośrodkami naukowo-dydaktycznymi, podejmującymi problematykę rodziny zarówno w kraju, jak i za granicą. Potrzebne jest dalsze doskonalenie istniejących już form współpracy z instytucjami archidiecezjalnymi, a także poszukiwanie nowych, w celu zapewnienia transferu wyników badań naukowych do działalności duszpasterstwa rodzin. Dla zabezpieczenia względnej stabilności naboru kandydatów na kierunek nauki o rodzinie zakłada się nawiązywanie rozmaitych form współpracy ze szkołami gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi, pracującymi w nich katechetami oraz nauczycielami przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”. Istotnym zadaniem jest nawiązywanie i zacieśnianie kontaktów z przyszłymi pracodawcami absolwentów kierunku. Cel strategiczny 4: Systemowe Zarządzanie Wydziałem Teologicznym W mówieniu o zarządzaniu Wydziałem Teologicznym, w tym kierunkiem nauki o rodzinie, ma się na myśli wszystkie jego zasoby, zachodzące w nim procesy, zgłębianą w nim i przekazywaną wiedzę, jak też finanse. W planie strategii rozwoju Wydziału na przestrzeni najbliższych lat chodzi o zarządzanie strategiczne i systemowe. Przez strategiczne rozumie się zogniskowane na wybranej grupie celów, których osiągnięcie gwarantuje wyższą jakość i dynamiczny rozwój, połączony z zapewnieniem elementu konkurencyjności. W zmierzaniu ku takim celom pomocna jest identyfikacja kluczowych dla Wydziału czynników wpływu i procesów zmian, jak też zaznajomienie się z dynamiką ich zachodzenia. Metodą na strategiczny system zarządzania jest koordynacja i integracja działań w różnych obszarach funkcjonowania Wydziału. Stąd ważnym elementem omawianego typu zarządzania jest planowanie – średnio i długookresowe. Kierowanie Wydziałem w oparciu o zarządzanie systemowe stwarza realną szansę na zabezpieczenie się przed intuicyjnością czy uznaniowością w podejmowaniu decyzji, jak też na równomierne traktowanie każdej ze składowych części Wydziału. W tym względzie nabiera znaczenia koordynująca rola administracji wydziałowej. Omawiany system zarządzania wymusza pozytywny stosunek do kwestii wewnętrznej organizacji Wydziału i zatrudnienia w nim, a także uproszczenie procesu decyzyjnego. Monitoring wszystkich ważnych strategicznie działań Wydziału zapewni wdrażany System Kontroli Zarządczej. Ważną funkcję integracyjną spełnia w środowisku WTL czynnik informatyczny, bo dzięki niemu łatwiejsza jest wzajemna komunikacja i dostępność, poprawia się jakość przekazu informacji i zwiększa stopień samoobsługi kandydatów na studia, studentów, doktorantów oraz pracowników, którzy mogą korzystać z usług dostępnych w Internecie.