Aquamatyka - interdyscyplinarne gospodarowanie środowiskami wodnymi Kod programu: W2-S2AQA24.2024

Kierunek studiów: aquamatyka - interdyscyplinarne gospodarowanie środowiskami wodnymi
Kod programu: W2-S2AQA24.2024
Kod programu (USOS): W2-S2AQA24
Jednostka prowadząca studia: Wydział Nauk Przyrodniczych
Język studiów: angielski
Semestr rozpoczęcia studiów: semestr zimowy 2025/2026
Poziom kształcenia: studia drugiego stopnia
Forma prowadzenia studiów: studia stacjonarne
Profil kształcenia: ogólnoakademicki
Liczba semestrów: 4
Tytuł zawodowy: magister
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów: 120
Dyscyplina wiodąca: nauki o Ziemi i środowisku (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych)
Kod ISCED: 0712
Numer i data uchwały Senatu UŚ z programem studiów: 574/2024 (04.07.2024)
Ogólna charakterystyka kierunku i założonej koncepcji kształcenia:
Interdyscyplinarny kierunek studiów „Aqamatyka - interdyscyplinarne zarządzanie środowiskiem wodnym” (Aqamatyka) w języku angielskim, z możliwością uzyskania podwójnego dyplomu zarówno Uniwersytetu Śląskiego jak i Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie, jest odpowiedzią na potrzeby rynku pracy na absolwentów mających wiedzę i kompetencje z szeroko pojętego zarządzania środowiskiem wodnym. Celem studiów jest wykształcenie kompetentnych menedżerów środowiska wodnego, którzy w swoich miejscach pracy będą pełnić rolę członka lub lidera grupy zadaniowej, charakteryzującej się samodzielnym myśleniem i działaniem, opartym na prymacie wiedzy nad emocjami. Woda jest podstawowym elementem ekosystemów, surowcem do bezpośredniej konsumpcji i wykorzystania przemysłowego. Do ważnych wyzwań, z jakimi musi zmierzyć się społeczeństwo w dobie zmian klimatycznych, należą: wprowadzenie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi; racjonalne zarządzanie środowiskiem wodnym; ochrona siedlisk wodnych; tworzenie przyjaznych człowiekowi śródmiejskich ekosystemów wodnych, czyli błękitno-zielonej infrastruktury. Takie działania wymagają wysoko wykwalifikowanej kadry, która poradzi sobie z tymi problemami. Zarządzanie zasobami wodnymi i ekosystemami wodnymi wymaga wszechstronnej wiedzy z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych, społecznych oraz inżynieryjno-technicznych. Kwalifikacje te powinny obejmować: podstawy matematyki, fizyki, chemii, a także podstawy meteorologii i klimatologii, hydrologii, hydrobiologii i hydrogeologii, w zakresie umożliwiającym wykorzystanie tej wiedzy do zarządzania środowiskiem wodnym. Obserwowany obecnie niedobór specjalistów gotowych do podjęcia wyzwań związanych z gospodarką wodną potwierdza potrzebę przygotowania kompetentnych pracowników, którzy będą pełnić rolę zarządców wód i środowisk z nimi związanych. Instytucje odpowiedzialne za zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce i na Litwie, przedsiębiorstwa wodociągowe, zarządcy zbiorników wodnych, jednostki administracji samorządowej oraz organizacje pozarządowe wskazują na poważny problem z rekrutacją nowych kompetentnych pracowników. Odpowiedzią na zgłaszane problemy jest interdyscyplinarny kierunek studiów „Aquamatyka - interdyscyplinarne zarządzanie środowiskiem wodnym” (Aquamatyka). Celem studiów jest wykształcenie kompetentnych menedżerów środowiska wodnego, którzy w swoich miejscach pracy będą pełnić rolę członka lub lidera grupy zadaniowej, charakteryzującej się samodzielnym myśleniem i działaniem, opartym na prymacie wiedzy nad emocjami. Kształcenie będzie oparte na następujących zasadach: 1. wzajemnym uzupełnianiu się dziedzin naukowych w rozwiązywaniu problemów, 2. nauczanie studentów poprzez bezpośrednie zaangażowanie w działania praktyczne i badania naukowe, 3. tworzenie wspólnych zespołów badawczych studentów i pracowników naukowych. Program studiów będzie realizowany w języku angielskim zarówno w Uniwersytecie Śląskim jak i Uniwersytecie w Kownie. W drugim semestrze osoby studenckie rozpoczynające studia w Kownie będą uczestniczyć w zajęciach oferowanych przez specjalistów w Katowicach, z kolei w semestrze 3 wszyscy studenci będą pogłębiać swoją wiedzę i kompetencje, wypełniając efekty uczenia w Uniwersytecie w Kownie. Dodatkowym atutem są oferowane moduły fakultatywne, które będą prowadzone przez specjalistów z Włoch z Uniwersytetu w Trieście. Absolwent będzie nie tylko rozumiał problematykę zagrożeń wynikających ze zmian klimatycznych i związanych z nimi zmian hydrologicznych i hydrobiologicznych, ale będzie przygotowany do poszukiwania rozwiązań poprzez określanie przyczyn zmian środowiskowych oraz racjonalną ocenę/przewidywanie ekologicznych/ekotoksykologicznych skutków tych zmian. Będzie potrafił zaproponować skuteczne rozwiązania usuwające/ograniczające skutki takich działań poprzez: inwentaryzację wód powierzchniowych i podziemnych oraz środowisk związanych z wodą; wprowadzanie skutecznych metod monitoringu tych obszarów, proponowanie i weryfikację skuteczności działań naprawczych poprzez wykorzystanie metod modelowania statystycznego i matematycznego, projektowanie działań związanych z ochroną i rekultywacją środowisk wodnych, wprowadzanie nowoczesnych, zweryfikowanych rozwiązań związanych z ochroną zasobów wodnych poprzez projektowanie obszarów małej/dużej retencji, tworzenie miejskich obszarów zielonej i błękitnej infrastruktury oraz racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi, szczególnie w dobie zmian klimatycznych. W trakcie zajęć duży nacisk zostanie położony na umiejętność posługiwania się podstawowymi narzędziami informatycznymi pozwalającymi na pracę w środowisku GIS i CAD, korzystanie z baz danych, tworzenie map i grafik ilustrujących zagadnienia wodne. Student nabędzie również umiejętność analizy dokumentów związanych z gospodarką wodną, takich jak: projekty hydrotechniczne, dokumentacje budowlane, raporty, ekspertyzy, decyzje. Będzie potrafił prawidłowo ocenić rolę ekosystemów wodnych, rozpoznawać najważniejsze gatunki roślin i zwierząt związanych ze środowiskami wodnymi oraz rozumieć zależności między nimi.
Wymogi związane z ukończeniem studiów:
Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.
Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk:
nie dotyczy
Informacje o związku studiów ze strategią uczelni oraz o potrzebach społeczno-gospodarczych warunkujących prowadzenie studiów i zgodności efektów uczenia się z tymi potrzebami:
Kierunek wpisuje się w trzy ważne cele Strategii rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2020–2025 w obszarze „Kształcenie”. Są to: Cel 1: Modyfikacja oferty kształcenia w celu ściślejszego powiązania jej z działalnością badawczą z uwzględnieniem kierunków rozwoju szkolnictwa wyższego, przedstawionych w Agendzie modernizacji szkolnictwa wyższego: Europa – Nowa wizja rozwoju do 2025; Cel 3: Indywidualizacja kształcenia i kształcenie projektowo-problemowe; Cel 4: Podniesienie jakości kształcenia w szczególności poprzez upowszechnienie nowoczesnych metod kształcenia, wykorzystujących nowe technologie bazujące na interaktywności. W ramach kierunku prowadzone będą między innymi zajęcia w formie projektowej. Celem tych zajęć będzie przygotowanie studentów do rozwiązywania problemów badawczych poprzez interdyscyplinarne grupy badawcze, przygotowane do realizacji wyznaczonych zadań. Realizacja projektów badawczych będzie wymagała od studenta nabycia wiedzy teoretycznej i praktycznej z przedmiotów stanowiących podstawę programową, a ponad to umożliwi to wykształcenie w studentach umiejętności pracy zespołowej i zarządzania projektami z uwzględnieniem implikacji prawnych. Kryteria kwalifikacji na kierunek Aquamatyka wyrównują szanse i umiejętności studentów, będących absolwentami studiów licencjackich/inżynierskich różnych kierunków pokrewnych, absolwentów zarówno polskich jak i zagranicznych Uczelni. Wprowadzenie Aquamatyki jako kierunku pozwoli na realizację następujących wskaźników Strategii Rozwoju Uniwersytetu w latach 2020–2025: 1. Przygotowanie nowych kierunków studiów, prowadzonych w językach obcych we współpracy międzynarodowej. Powołanie kierunku aquamatyka - interdyscyplinarne gospodarowanie środowiskami wodnymi w języku angielskim z możliwością uzyskania podwójnego dyplomu . 2. Zwiększenie odsetka kierunków studiów, w tym interdyscyplinarnych lub specjalności ściśle związanych z badaniami prowadzonymi w Uniwersytecie. 3. Zwiększenie liczby zespołów badawczych, w skład których wchodzą studenci. 4. Uzyskanie w ocenach programowych PKA wyłącznie ocen pozytywnych. 5. Włączenie ekspertów zewnętrznych do prowadzenia zajęć na tych kierunkach, na których istnieje taka potrzeba. Kierunek Aquamatyka jest zgodny z Priorytetowymi obszarami badawczymi (POB). Są to: POB 1: Harmonijny rozwój człowieka – troska o ochronę zdrowia i jakość życia; poprzez nauczanie studentów stosowania w praktyce nowoczesnych rozwiązań środowiskowych, w tym odtwarzanie środowisk naturalnych i zarządzania nimi w celu odtwarzania środowisk przyjaznych ludziom. POB 2: Nowoczesne materiały i technologie oraz ich społeczno-kulturowe implikacje; POB 3: Zmiany środowiska i klimatu wraz z towarzyszącymi im wyzwaniami; poprzez udział studentów w projektach wykorzystujących zaawansowane narzędzia analizy środowiska takie jak modelowanie matematyczne, systemy predykcji stanu oraz wprowadzanie zasad dobrych praktyk środowiskowych. POB 5: Badanie fundamentalnych właściwości natury; poprzez udział studentów w badaniach podstawowych realizowany w ramach badań prowadzonych w zespołach badawczych
Dyscypliny naukowe lub artystyczne i ich procentowy udział liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS:
  • nauki o Ziemi i środowisku (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych): 51%
  • nauki biologiczne (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych): 24%
  • inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka (dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych): 15%
  • nauki chemiczne (dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych): 10%
WIEDZA
Po ukończeniu studiów absolwent:
posiada pogłębioną wiedzę z zakresu nauk ścisłych i przyrodniczych oraz inżynierii środowiska, umożliwiającą pogłębianie wiedzy z zakresu nauk o wodzie [AQ2_W01]
dostrzega globalne wyzwania cywilizacyjne, związane z eksploatacją zasobów wodnych i rozumie związane z tym zagrożenia [AQ2_W03]
ma pogłębioną wiedzę dotyczącą zasad gospodarowania wodami przez pryzmat uwarunkowań przyrodniczych, gospodarczych, administracyjnych, etycznych oraz prawnych [AQ2_W04]
zna i rozumie pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej, intelektualnej oraz prawa autorskiego [AQ2_W05]
ma pogłębioną wiedzę na temat wybranych metod naukowych oraz zna zagadnienia charakterystyczne dla wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_W01]

UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu studiów absolwent:
wykorzystuje posiadaną wiedzę do formułowania tez, planowania złożonych i nietypowych eksperymentów, kalibracji i walidacji uzyskanych wyników, z uwzględnieniem aspektów etycznych [AQ2_U01]
samodzielnie dokonuje wyboru właściwych metod i narzędzi, niezbędnych do rozwiązywania problemów w kontekście gospodarki wodnej [AQ2_U02]
wybiera odpowiednie źródła informacji, potrafi posługiwać się dużymi zasobami danych, porządkuje je i analizuje oraz formułuje na ich podstawie prawidłowe wnioski [AQ2_U03]
potrafi zinterpretować i zaprezentować wyniki swoich badań oraz prowadzić dyskusję naukową [AQ2_U04]
dokonuje krytycznej analizy sposobu funkcjonowania istniejących zaawansowanych rozwiązań hydrotechnicznych i przyrodniczych w gospodarce wodnej [AQ2_U06]
komunikuje się ze specjalistami, otoczeniem społeczno-gospodarczym, z użyciem nowoczesnych technik komunikacji, stosując terminologię właściwą naukom o wodzie [AQ2_U08]
komunikuje się z otoczeniem jasno i zrozumiale w języku obcym na poziomie B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego wykorzystując posiadaną wiedzę oraz terminologię specjalistyczną [AQ2_U09]
potrafi kierować pracą zespołów interdyscyplinarnych, w tym projektować logistykę w warunkach terenowych, z dbałością o bezpieczeństwo i ergonomię działań [AQ2_U10]
umiejętnie pogłębia specjalistyczną wiedzę z zakresu nauk o wodzie i jednocześnie motywuje zespół do ustawicznego kształcenia [AQ2_U11]
ma zaawansowane umiejętności stawiania pytań badawczych i analizowania problemów lub ich praktycznego rozwiązywania na podstawie pozyskanych treści oraz zdobytych doświadczeń praktycznych i umiejętności z zakresu wybranej dyscypliny nauki niezwiązanej z wiodącą dyscypliną kierunku studiów [OOD.2024_U01]

KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Po ukończeniu studiów absolwent:
wykazuje ostrożność i krytycyzm w ocenie posiadanej wiedzy z zakresu nauk o wodzie i odbieranych treści, a w przypadku trudności potrafi zorganizować zespół ekspertów, umożliwiających rozwiązanie problemu [AQ2_K01]
rozumie znaczenia wiedzy o wodzie w rozwiązywaniu skomplikowanych problemów poznawczych i praktycznych związanych z gospodarką wodną, w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju [AQ2_K02]
inicjuje działalność na rzecz środowiska biotycznego, abiotycznego i społecznego oraz kieruje inicjatywami w interesie publicznym [AQ2_K03]
planuje działalność zespołu w sposób przedsiębiorczy, w perspektywie bieżącej i w odległych horyzontach czasowych [AQ2_K04]
przestrzega i rozwija zasady etyczne postępowania w życiu i pracy zawodowej [AQ2_K05]
rozumie potrzebę interdyscyplinarnego podejścia do rozwiązywanych problemów, integrowania wiedzy lub wykorzystywania umiejętności z różnych dyscyplin oraz praktykowania samokształcenia służącego pogłębianiu zdobytej wiedzy [OOD.2024_KS01]
WIEDZA
Po ukończeniu studiów absolwent:
zna zaawansowane metody i techniki monitoringu zasobów wodnych oraz eksploatacji i dystrybucji wody [AQ2_W02]
posiada pogłębioną wiedzę dotyczącą zasad tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości, związanych z szeroką rozumianą gospodarką wodną [AQ2_W06]
zna i rozumie zaawansowane techniki obliczeniowe i informatyczne oraz narzędzia, wspomagające działalność badawczą w aspekcie nauk o wodzie i środowisku, mając świadomość zakresu i ograniczeń ich stosowania [AQ2_W07]

UMIEJĘTNOŚCI
Po ukończeniu studiów absolwent:
potrafi przeprowadzić analizę ekonomiczną zaawansowanych rozwiązań hydrotechnicznych i przyrodniczych z uwzględnieniem kosztów i zysków środowiskowych [AQ2_U05]
potrafi projektować zaawansowane procesy hydrotechniczne i przyrodnicze oraz przeprowadzić ich kalibrację i walidację z uwzględnieniem aspektów etycznych [AQ2_U07]
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Programme modules
Elective modules for the first semester wykład: 30
w zależności od wyboru: 30
6
GIS in aquamatics [AQ_002] angielski zaliczenie laboratorium: 60 6
Hydrogeology and hydrology [AQ_004] angielski egzamin wykład: 15
laboratorium: 45
6
Research management and methods [AQ_001] angielski zaliczenie seminarium: 30
laboratorium: 30
6
Water management and modelling [AQ_003] angielski zaliczenie laboratorium: 60 6
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Programme modules
Biology in aquamatics [AQ_007] angielski egzamin wykład: 15
laboratorium: 45
6
Climate change crisis management [AQ_008] angielski egzamin wykład: 15
laboratorium: 45
6
Elective modules for the second semester wykład: 10
w zależności od wyboru: 45
6
Field practical classes [AQ_006] angielski zaliczenie ćwiczenia terenowe: 60 6
Research work 1 [AQ_005] angielski zaliczenie laboratorium: 60 6
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Programme modules
Elective modules for the third semester wykład: 30
w zależności od wyboru: 30
6
Fish resources, fishing and aquaculture [AQ_010] angielski egzamin wykład: 30
laboratorium: 30
6
Hydraulic structures and hydropower [AQ_012] angielski egzamin wykład: 30
seminarium: 15
laboratorium: 15
6
Research work 2 [AQ_009] angielski zaliczenie laboratorium: 60 6
Technologies of wastewater treatment [AQ_011] angielski egzamin wykład: 30
laboratorium: 30
6
Moduł Język wykładowy Forma zaliczenia Liczba godzin Punkty ECTS
Programme modules
Final work of master studies [AQ_013] angielski zaliczenie laboratorium: 120 24
Open access modules
Moduł ogólnoakademicki (humanistyczny) [OOD_2024_SS_MOH] zaliczenie w zależności od wyboru: 30 3
Moduł ogólnoakademicki (społeczny) [OOD_2024_SS_MOS] zaliczenie w zależności od wyboru: 30 3