Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo Kod programu: 02-N1BN13.2019

Studia kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo przygotowują do zawodów, w których niezbędne są wiedza, a tak-że zbiór umiejętności z zakresu organizacji i przebiegu komunikacji społecznej za pośrednictwem dokumentów piśmienniczych (tradycyjnych oraz elektronicznych) i niepiśmienniczych (dźwiękowych, graficznych, kartograficznych, audiowizualnych), wspomagających bądź zaspokajających potrzeby edukacyjne, wiedzotwórcze, artystyczne, rozrywkowe, kompensacyjne w sferze życia jednostek oraz społeczeństwa systematycznie dążącego do ogólnego postępu. Pośredniczenie w komunikacji wybranego charakteru (indywidualnej, zbiorowej) wymaga odpowiedniego zorganizowania procesów mediacji (czyli przygotowania komunikatów do ich przekazu, następnie dostarczenia ich zgodnego z potrzebami odbiorców indywidualnych lub zbiorowych). Taką rolę pełnią wydawcy, księgarze, bibliotekarze, infobrokerzy informacji, wśród których dochodzi do coraz węższej specjalizacji na rynku pracy. Podstawa ich kompetencji wywodzi się z mających długą tradycję różnych szczegółowych dyscyplin zaliczanych do nauk humanistycznych, korzystając też z wybranych doświadczeń innych obszarów wiedzy czy dyscyplin. Biblioteka, wydawnictwo, ośrodek informacji - to przede wszystkim instytucja (organizacja), której prawidłowe funkcjonowanie oraz skuteczność działania zależy od opanowania przez adeptów wymienionych grup zawodowych umiejętności stosowania nowo-czesnych technologii informacyjno-bibliotecznych, posiadania wiedzy o źródłach informacji, umiejętności tworzenia baz danych o tychże źródłach i umiejętności komunikowania informacji użytkownikom różnego poziomu intelektualnego czy zawodowego. Z tego powodu program studiów nie tylko dostarcza wiedzy o procesach komunikacji (zwłaszcza za pośrednictwem systemów komputerowych w sieci internetowej), ale także wiedzy o zgodnych z międzynarodowymi normami metodach opisywania zbiorów dokumentów (na potrzeby bibliografii, elektronicznych katalogów bibliotecznych, baz danych), merytorycznego klasyfikowania form oraz treści komunikatów (artystycznych, literackich, naukowych ze wszystkich dziedzin wiedzy bądź publicystyki), a także przystosowania ich do przekazania użytkownikom. Absolwenci, którzy zamierzają pracować w instytucjach oświatowych (szkołach podstawowych lub gimnazjalnych), poznają procesy pracy centrów informacji, aktywizacji czytelnictwa, historycznie zmiennego kanonu lektur oraz doboru książki dydaktycznej i literackiej do celów, jakie wyznacza się lekturze w procesie odbioru (ich walorów poznawczych, estetycznych, terapeutycznych). Tym potrzebom służy blok zajęć poświęconych wiedzy o literaturze oraz interpretacji tekstu. Osoby pragnące pracować w szkole, muszą w trybie fakultatywnym uzupełnić kwalifikacje nauczycielskie (pro-gram studiów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa takie przewiduje wraz z odpowiednią praktyką w placówkach szkolnych, w których absolwenci mogą zostać zatrudnieni na stanowiskach nauczycieli bibliotekarzy i/lub nauczycieli technologii informacyjnych po spełnieniu ustawowych warunków). Absolwenci, którzy trafią do bibliotek publicznych bądź naukowych, znają zasady oraz potrafią zapewnić funkcjonowanie biblio-tek w środowisku lokalnym czy ich udział w sieci ponadlokalnej (regionalnej), krajowej, międzynarodowej, obsługującej różnych użytkowników (w tym pracowników nauki). Temu celowi służy ze-staw umiejętności z zakresu zarządzania zbiorami bibliotecznymi (gromadzenie dokumentów w formie druków bądź wersji cyfrowej oraz ich udostępnianie zgodne z potrzebami obsługiwanego środowiska). Absolwent zna, umie śledzić zmiany w prawie bibliotecznym oraz stosować prawo ochrony własności intelektualnej. Zna pod-stawy i umie podjąć właściwe działania w celu ochrony dóbr kultury narodowej (w ramach prawa autorskiego, a także rozpoznać potrzebę podjęcia decyzji o konserwacji niektórych druków). Umie chronić dorobek społeczeństwa, któremu swoją pracą służy. Umie wspomagać rozwój członków zbiorowości, na rzecz której wykonu-je obowiązki zawodowe. Zna zasady komunikowania się z przedstawicielami grupy zawodowej, do której należy oraz tej w otoczeniu instytucji, której służy (przedstawicielom różnych zawodów, także różnych grup wiekowych, w tym osobom niepełnosprawnym). Podstawowym celem współczesnych placówek pracujących na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego jest wykorzystanie możliwości, jakie daje systematyczny rozwój technologii informatycznych. Absolwent rozumie, że od podnoszenia przez niego kwalifikacji zależy jakość usług świadczonych społeczeństwu, warunkując postęp. Poznane w trakcie studiów bazy danych oraz narzędzia informacyjno-wyszukiwawcze do obsługi katalogów oraz baz będą dalej rozwijane. Absolwent będzie umiał się włączyć do dalszego ich doskonalenia. Temu służy blok treści objętych wspólną nazwą Organizacja dostępu do informacji. Studia pierwszego stopnia przygotowują tak studenta, by mógł uczestniczyć w międzynarodowej wymianie informacji dzięki opanowaniu języka angielskiego na poziomie określanym symbolem B2 oraz specjalistycznej terminologii w systemie informacji naukowej w języku angielskim i w dodatkowo niemieckim lub rosyjskim (do wyboru). W trakcie studiów student przeważającą liczbę godzin zajęć odbywa praktycznie. Zdobywa też doświadczenie uczestnicząc w pracy wybranych bibliotek, praktykując na stanowiskach podstawowych procesów bibliotecznych oraz informacyjnych, w tym w bezpośrednim kontakcie z pracownikami i użytkownikami bibliotek. Podnosi umiejętności występowania publicznego, formułując wypowiedzi słownie oraz pisemnie. Zdobywa też podstawy pisemnej wypowiedzi naukowej, gromadząc źródła informacji, przeprowadzając ich krytykę, interpretując fakty oraz redagując pracę dyplomową licencjacką. Może też następnie dalej podnosić kwalifikacje na studiach drugiego stopnia tego samego lub innego kierunku.

Procedura dyplomowania została określona na poziomie UŚ w Regulaminie Studiów oraz w Zarządzeniu Rektora nr 16/2015 w sprawie procedury składania i archiwizowania pisemnych prac dyplomowych. Ponadto w grudniu 2017 r. zatwierdzony został nowy Regulamin dyplomowania na Wydziale Filologicznym.

Praktyka zawodowa w bibliotekach publicznych lub naukowych. Wymiar: 45 godzin po I i II roku studiów.

Studia kończą się przygotowaniem i złożeniem pracy dyplomowej i złożeniem egzaminu dyplomowego (obroną pracy dyplomowej).

Brak

Za podstawę opracowania strategii przyjęto analizę SWOT dla Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej (dalej: IBiIN) oraz dokumenty ważne dla ustalenia wewnętrznych potrzeb oraz zewnętrznych relacji Instytutu z otoczeniem. IBiIN nawiązuje do wytycznych w następujących opracowaniach: Strategia rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na lata 2012 –2020 (Katowice 2012), Strategie dla kultury. Kultura dla rozwoju. Zarządzanie strategiczne instytucją kultury. Pod red. M. Śliwy (Kraków 2011), Strategia Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich na lata 2010–2021 (Warszawa 2009). Uznając za główny cel rozwój polskiej kultury i gospodarki w interesie Rzeczpospolitej jako kraju należącego do Unii Europejskiej, przyjęto za priorytetowe idee rozwoju kapitału ludzkiego, społeczeństwa informacyjnego i coraz wyższej kreatywności we wszystkich sferach pożądanej twórczości. Wszelkie działania są nastawione na rozwój własnej kadry IBiIN, gdyż jej poziom warunkuje efekty pracy naukowej oraz dydaktycznej. O jakości pracy Instytutu świadczy stale monitorowana obecność publikacji w ogólnopolskim i systematycznie rozszerzanym międzynarodowym obiegu, międzyin-stytucjonalne umowy o współpracy naukowej, kontakty naukowe lub dotyczące kształcenia, a także zainteresowanie środowiska społecznego zatrud-nieniem absolwentów studiów informacji naukowej i bibliotekoznawstwa. Instytut, stanowiąc jednostkę organizacyjną Wydziału Filologicznego, czuje odpowiedzialność za własny prestiż, ma świadomość, iż pozycja Wydziału w Uniwersytecie i Uniwersytetu Śląskiego w nauce oraz w odczuciu ogólnospołecznym powstaje dzięki wysiłkom wszystkich osób zatrudnionych w Uczelni. Kadra Instytutu skupia w dominującej liczbie grono badaczy reprezentujących dyscyplinę bibliologii i informatologii, ale nie traci z pola widzenia różnych interdyscyplinarnych związków z dyscyplinami pokrewnymi, przede wszystkim z filologią, historią, informatyką, a także tymi, które warunkują funkcjonowanie bibliotek, stan czytelnictwa i instytucji książki (statystyka, prawo, biologia, chemia, socjologia, psychologia, pedagogika) oraz innymi, dla których jest nauką pomocniczą, wspomagając proces komunikacji społecznej za pośrednictwem dokumentów i usłu-gowych systemów biblioteczno-informacyjnych. Jako zespół, kadra IBiIN, orientując się w kierun-kach rozwoju kulturalnego społeczeństw lub przodu-jących naukowo krajów oraz dostrzegając potrzeby kulturalne, edukacyjne, naukowe, informacyjne, kompensacyjne społeczeństwa w Polsce oraz w woje-wództwie śląskim, zmierza do rozwijania dyscypliny we współpracy z uniwersytetami, bibliotekami naukowymi, międzynarodową organizacją wiedzy (ISKO) oraz orga-nizacjami normalizacji w bibliografii, bibliotekarstwie i informacji naukowej (ISO, PN), organizacjami bibliotekarskimi międzynarodowymi (IFLA), zagrani-cznymi (ABDOS), krajowymi oraz regionalnymi (Zarządem Głównym oraz regionalnymi kołami SBP, PTB, PTIN, PTCz, ZNP Sekcją Bibliotekarską, radami programowymi bibliotek).