Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo Kod programu: W1-S2BN19.2.2025

Studia drugiego stopnia na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo realizowane są w obszarze nauk humanistycznych – przede wszystkim w dyscyplinie nauki o kulturze i religii, z uwzględnieniem elementów nauk o komunikacji społecznej i mediach. Prowadzony na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, kierunek integruje wiedzę o kulturze i dziedzictwie kulturowym z wiedzą o książce i informacji naukowej oraz przygotowaniem do pracy we współczesnych instytucjach kultury. Instytucje te realizują zadania związane z profesjonalnym, odpowiedzialnym i zrównoważonym gromadzeniem, ochroną i upowszechnianiem dóbr kultury – zarówno cyfrowych, jak i tradycyjnych. Założenia koncepcji kształcenia Koncepcja kształcenia oparta jest na solidnych podstawach humanistycznych i uwzględnia interdyscyplinarne powiązania nauk o kulturze. Szczególny nacisk położony jest na: • rozumienie materialnych i symbolicznych wartości książki i jej miejsca w obiegu kulturowym, • znajomość systemów ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, • znajomość roli biblioteki we współczesnym społeczeństwie wiedzy, • role w budowaniu tożsamości społecznej. Misją kierunku jest kształcenie specjalistów zaangażowanych w zrównoważony rozwój kultury i społeczeństwa wiedzy, wykonujących swoją pracę zgodnie z zasadami etyki oraz odpowiedzialności społecznej. Program studiów realizowany jest zgodnie z wymogami 7 poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK). Wiedza, kompetencje i umiejętności Studenci zdobywają: - osiągają pogłębioną wiedzę i umiejętności w zakresie planowania oraz prowadzenia badań nad kulturą ze szczególnym uwzględnieniem książki i mediów, a także rozwiązywania złożonych problemów badawczych i zawodowych oraz podejmowania odpowiedzialnych decyzji w instytucjach kultury, ośrodkach informacji i edukacji; - profesjonalną wiedzę o zagadnieniach prawnych i etycznych dotyczących funkcjonowania bibliotek i innych instytucji kultury oraz ośrodków informacji. - profesjonalne praktyczne umiejętności posługiwania się zaawansowanymi i nowoczesnymi narzędziami informacyjnymi, między innymi w zakresie digitalizacji zbiorów, projektowania graficznego, redagowania tekstów naukowych, dostarczania odpowiedzi na zapytania informacyjne użytkowników GLAM; - kompetencje kulturowe i umiejętności, niezbędne do pracy z różnorodnymi zasobami dziedzictwa kulturowego w instytucjach GLAM, w tym rękopisami, starodrukami, ikonografią i dokumentami o znaczeniu kulturowym. Bloki tematyczne Program studiów umożliwia wybór jednego z dwóch bloków tematycznych: Design i dziedzictwo książki – dla osób zainteresowanych książką jako obiektem kultury materialnej, jej historią, współczesnymi zagadnieniami edytorstwa, sztuką książki oraz kulturowym wymiarem tekstu. Nowoczesna biblioteka – dla studentów zainteresowanych aktualnymi wyzwaniami bibliotek, ich funkcją społeczną, organizacją przestrzeni, dostępnością zasobów oraz promocją kultury czytelniczej i praktyk lekturowych w kontekście kultury cyfrowej i edukacji. Sylwetka absolwenta Absolwenci kierunku są przygotowani do pracy w: • bibliotekach różnego typu, • instytucjach GLAM (galerie, biblioteki, archiwa, muzea), • antykwariatach i księgarniach, • wydawnictwach, • instytucjach naukowych i edukacyjnych, • sektorze kultury cyfrowej. Absolwenci łączą gruntowną wiedzę humanistyczną z praktycznymi umiejętnościami niezbędnymi w nowoczesnym środowisku informacyjnym i kulturowym. Ponadto potrafią samodzielnie analizować i interpretować zjawiska związane z kulturą czy komunikacją społeczną.

Warunkiem dopuszczenia do egzaminu dyplomowego jest osiągnięcie efektów uczenia się przewidzianych w programie studiów, uzyskanie poświadczenia odpowiedniego poziomu biegłości językowej w zakresie języka obcego oraz uzyskanie pozytywnych ocen pracy dyplomowej. Warunkiem ukończenia studiów jest złożenie egzaminu dyplomowego z wynikiem co najmniej dostatecznym. Absolwent otrzymuje dyplom ukończenia studiów wyższych potwierdzający uzyskanie kwalifikacji odpowiedniego stopnia. Szczegółowe zasady procesu dyplomowania oraz wymogi dla pracy dyplomowej określa Regulamin Studiów oraz regulamin dyplomowania.

Praktyki zawodowe są integralną częścią programu studiów, realizowanego przez studentów na poszczególnych kierunkach, poziomach, profilach i formach studiów. Praktyki mają pomóc w skonfrontowaniu wiedzy zdobytej w trakcie studiów z wymaganiami rynku pracy, zdobyciu umiejętności przydatnych w zawodzie, poznaniu praktycznych zagadnień związanych z pracą na stanowiskach, do których student jest przygotowywany w trakcie trwania studiów. Praktyki mają oswoić studenta z profesjolektami właściwymi dla konkretnej branży oraz kulturą pracy. Zasady organizacji praktyk określa zarządzenie Rektora. Szczegółowe zasady odbywania praktyk z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych kierunków określa kierunkowy regulamin praktyk zawodowych, w szczególności: efekty uczenia się założone do osiągnięcia przez studenta podczas realizacji praktyki zawodowej, ramowy program praktyk zawierający opis zagadnień, wymiar praktyki (liczba tygodni godzin); formę praktyki (ciągła, śródroczna), kryteria wyboru miejsca odbywania praktyki, obowiązki studenta przebywającego na praktyce, obowiązki opiekuna akademickiego praktyki, warunki zaliczenia praktyki zawodowej przez studenta oraz warunki zwolnienia w całości lub części z obowiązku odbycia praktyk. Liczbę ECTS i liczbę godzin określa plan studiów.

Program studiów drugiego stopnia na kierunku Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo jest ściśle powiązany ze strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz odpowiada na aktualne potrzeby społeczno-gospodarcze otoczenia uczelni. Kształcenie na kierunku wpisuje się w misję uczelni poprzez łączenie tradycji z nowoczesnością oraz przygotowanie specjalistów zdolnych sprostać wyzwaniom współczesnego społeczeństwa informacyjnego. Program studiów jest systematycznie dostosowywany do zmieniających się standardów i potrzeb, co znajduje odzwierciedlenie w oferowanych modułach kształcenia obejmujących zarówno tradycyjne aspekty bibliotekarstwa, dokonujące się w nim zmiany, szczególnie za sprawą nowoczesnych technologii, w tym narzędzi sztucznej inteligencji. Kadra Instytutu, współpracując z organizacjami międzynarodowymi (ISKO, OPERAS), krajowymi oraz regionalnymi (Zarządem Głównym oraz regionalnymi kołami SBP, PTB, PTIN, PTCz, ZNP Sekcją Bibliotekarską, radami programowymi bibliotek), bibliotekami naukowymi, muzeami, wydawnictwami, archiwami, zapewnia zgodność programu z aktualnymi trendami rozwoju dyscypliny i potrzebami rynku pracy. Studia odpowiadają na potrzeby społeczno-gospodarcze m.in. przez: - rozwijanie kompetencji w zakresie ochrony i digitalizacji dziedzictwa kulturowego - przygotowanie do projektowania nowoczesnych usług informacyjnych i bibliotecznych - budowanie kompetencji w zakresie etycznego, prawnego i społecznego wymiaru działalności instytucji kultury Program studiów jest zgodny z najnowszymi standardami kompetencji bibliotekarskich określonymi przez polskie i światowe stowarzyszenia bibliotekarskie, obejmując kluczowe obszary takie jak etyka zawodowa, zarządzanie zasobami informacji, organizacja wiedzy i zbiorów, technologie informacyjne oraz usługi biblioteczne i informacyjne.