Dozymetria promieniowania jonizującego I
Kierunek studiów: Fizyka medyczna
Kod programu: W4-S1FM19.2025

Nazwa modułu: | Dozymetria promieniowania jonizującego I |
---|---|
Kod modułu: | W4-FM-S1-6-23-27 |
Kod programu: | W4-S1FM19.2025 |
Semestr: | semestr letni 2027/2028 |
Język wykładowy: | polski |
Forma zaliczenia: | egzamin |
Punkty ECTS: | 3 |
Cel i opis treści kształcenia: | Na wykładzie student zapoznaje się z następującymi zagadnieniami:
Efekty współoddziaływania promieniowania fotonowego z materią z uwzględnieniem środowiska biologicznego
Wielkości opisujące pochłanianie wiązek promieniowania fotonowego przechodzącego przez materię, w tym: liniowe i masowe współczynniki osłabienia, przekazu energii oraz pochłaniania energii
Oddziaływanie na środowisko biologiczne elektronów powstałych w wyniku absorpcji fotonów lub wytworzonych w liniowym przyspieszaczu
Wielkości i jednostki promieniowania jonizującego
Materiały fantomowe równoważne tkankom
Aparaty terapeutyczne i generowanie przez nie wiązek promieniowania X, elektronów, promieniowania gamma
Współoddziaływanie wiązek fotonów ze środowiskiem rozpraszającym w tym definiowanie następujących wielkości: współczynnik rozproszenia wstecznego, procentowa dawka na głębokości, tissue–air–ratio, tissue–phantom–ratio, profil wiązki, pole wiązki promieniowania, jakość promieniowania fotonowego
Pomiar wydajności wiązek fotonowych i elektronowych wytwarzanych w liniowych przyspieszaczach
Planowanie rozkładu dawek wiązek promieniowania X i gamma na użytek radioterapii
Komory jonizacyjne różnych typów (Farmer, Markus), specyfika ich kalibracji oraz metodyka określania dawek przy ich użyciu
Dozymetria in vivo wraz z zastosowaniem detektorów półprzewodnikowych
Na zajęciach laboratoryjnych student:
Wykonuje pomiary dawek przy użyciu szerokiego wachlarza sprzętów dozymetrycznych, takich jak: komora jonizacyjna z elektrometrem, radiometr z licznikiem G-M, laboratoryjne liczniki aktywności, sonda scyntylacyjna i detektory termoluminescencyjne
Uczy się analizy otrzymanych wyników oraz dostrzegania zależności dawki od rozmaitych czynników fizycznych
Zapoznaje się z ograniczeniami poszczególnych typów aparatury dozymetrycznej oraz analizuje obszary ich przydatności w dozymetrii klinicznej i środowiskowej
Uczy się wykonywania pomiarów w dozymetrii klinicznej oraz analizy wyników pod kątem jakości wiązek, tj.: pomiar dawki DST (wydajność liniowego przyspieszacza), pomiar zależności współczynnika q(S) (wzrost mocy dawki z wielkością pola napromieniowania) dla ustalonej jakości wiązki promieniowania, pomiar procentowej dawki na głębokości – PDG(S)
Zapoznaje się z metodami kontroli działania wybranego sprzętu dozymetrycznego, w tym: wyznaczanie współczynnika kalibracji radiometru z licznikiem Geigera-Muellera w zależności od energii fotonów, wyznaczanie indywidualnego współczynnika czułości detektorów termoluminescencyjnych, a także nabiera umiejętności analizy otrzymanych wyników pod kątem poprawności działania aparatury. |
Lista modułów koniecznych do zaliczenia przed przystąpieniem do tego modułu (o ile to konieczne): | nie dotyczy |
Efekt modułowy | Kody efektów kierunkowych do których odnosi się efekt modułowy [stopień realizacji: skala 1-5] |
---|---|
Rozumie cywilizacyjne znaczenie zastosowań źródeł promieniotwórczych w medycynie (zna podstawowe obszary zastosowań źródeł zamkniętych) oraz potrzebę kontroli warunków narażenia. [E1] |
W01 [5/5] |
Rozumie teorie i procesy fizyczne z zakresu oddziaływania promieniowania jonizującego z materią, zna formalizm matematyczny z zakresu dozymetrii wiązek terapeutycznych. [E2] |
W06 [5/5] |
Zna aspekty budowy i działania liniowych akceleratorów wykorzystywanych terapii medycznej. [E3] |
W03 [3/5] |
Zaznajomiony jest z technikami dozymetrii wiązek terapeutycznych. [E4] |
W03 [3/5] |
Posiada umiejętności praktycznego wykorzystania wiedzy z zakresu fizyki promieniowania jonizującego w obszarze dozymetrii promieniowania jonizującego. [E5] |
U05 [4/5] |
Potrafi przeprowadzić pomiary profili/rozkładów dawek oraz przeanalizować ich wyniki pod kątem narażenia na promieniowanie jonizujące oraz przydatności klinicznej źródeł tych dawek. [E6] |
U04 [5/5] |
Potrafi posługiwać się sprzętem dozymetrycznym (np. komora jonizacyjna, elektrometr, radiometr z licznikiem G-M, liczniki aktywności, detektory scyntylacyjne i termoluminescencyjne). [E7] |
IU03 [5/5] |
Forma prowadzonych zajęć | Liczba godzin | Metody prowadzenia zajęć | Sposób weryfikacji efektów uczenia się | Efekty uczenia się |
---|---|---|---|---|
wykład [FZ1] | 30 |
Wykład problemowy [b01] Wykład konwersatoryjny [b02] Metody aktywizujące: dyskusja/debata [b04] Metody aktywizujące; seminarium/proseminarium [b05] |
egzamin |
E1 |
laboratorium [FZ2] | 30 |
Praca z komputerem [d01] Ćwiczenie laboratoryjne/doświadczenie [e01] |
zaliczenie |
E5 |
Praca studenta poza udziałem w zajęciach obejmuje w szczególności: | ||
---|---|---|
Nazwa | Kategoria | Opis |
Czytanie literatury / analiza materiałów źródłowych [a02] | Przygotowanie do zajęć | czytanie literatury wskazanej w sylabusie; przegląd, porządkowanie, analiza i wybór materiałów źródłowych do wykorzystania w ramach zajęć |
Ćwiczenie praktycznych umiejętności [a03] | Przygotowanie do zajęć | czynności polegające na powtarzaniu, doskonaleniu i utrwalaniu praktycznych umiejętności, w tym ćwiczonych podczas odbytych wcześniej zajęć lub nowych, niezbędnych z punktu widzenia realizacji kolejnych elementów programu (jako przygotowanie się uczestnictwa w zajęciach) |
Zapoznanie się z zapisami sylabusa [b01] | Konsultowanie programu i organizacji zajęć | przeglądanie zawartości sylabusa i zapoznanie się z treścią jego zapisów |
Realizacja indywidualnego lub grupowego zadania zaliczeniowego/egz./etapowego [c03] | Przygotowanie do weryfikacji efektów uczenia się | zbiór czynności zmierzających do wykonania zadania zleconego do realizacji poza zajęciami, jako obligatoryjnego etapu/elementu weryfikacji przypisanych do tych zajęć efektów uczenia się |
Załączniki |
---|
Opis modułu (PDF) |
Sylabusy (USOSweb) | ||
---|---|---|
Semestr | Moduł | Język wykładowy |
(brak danych) |