Wiedza o historycznym rozwoju języka polskiego I
Kierunek studiów: Filologia polska
Kod programu: W1-S1FP19.2024

Nazwa modułu: | Wiedza o historycznym rozwoju języka polskiego I |
---|---|
Kod modułu: | W1-FP-S1-WHRJ.1 |
Kod programu: | W1-S1FP19.2024 |
Semestr: | semestr zimowy 2025/2026 |
Język wykładowy: | polski |
Forma zaliczenia: | egzamin |
Punkty ECTS: | 4 |
Cel i opis treści kształcenia: | Celem przedmiotu jest przedstawienie istotnych zjawisk w dziejach języka polskiego, mających wpływ na jego kształt obecny, przede wszystkim na warstwę ortograficzną oraz fonetyczno-morfonologiczną. Punktem odniesienia są uwarunkowania kulturowe polskiego obszaru etnicznego oraz czynniki polityczno-religijne, które spowodowały włączenie w krąg średniowiecznej kultury łacińskiej, co zdeterminowało kształt polskiej pisowni. Uwzględniając w niezbędnym zakresie odwołania do prasłowiańskiego dziedzictwa, główną uwagę kieruje się na okres historycznej polszczyzny, od jej początków (X w.) do ustabilizowania się obecnej normy ortograficznej (XX w.). W tym celu studenci zapoznają się z najstarszymi tekstami polskimi, na podstawie których można prześledzić rozwój pisowni złożonej oraz późniejsze innowacje przy pomocy znaków diakrytycznych, a także zmiany ortograficzne umotywowane przeobrażeniami fonetycznymi.
Za punkt wyjściowy do opisu rozwoju fonetycznego polszczyzny uznaje się współczesne oboczności morfonologiczne, mające źródło bądź w procesach sięgających okresu prasłowiańskiego, bądź też w zjawiskach zaistniałych na gruncie historycznej polszczyzny. Kurs jest pomyślany jako kompleksowy przegląd najważniejszych etapów rozwojowych języka polskiego w wymiarze fonetyczno-ortograficznym, z wyraźnym sprofilowaniem na interpretację zjawisk współczesnych. |
Lista modułów koniecznych do zaliczenia przed przystąpieniem do tego modułu (o ile to konieczne): | nie dotyczy |
Efekt modułowy | Kody efektów kierunkowych do których odnosi się efekt modułowy [stopień realizacji: skala 1-5] |
---|---|
zna i rozumie podstawową terminologię z zakresu językoznawstwa oraz zna pojęcia i metody właściwe dla oglądu diachronicznego w humanistyce [01] |
K_W02 [4/5] |
zna i rozumie wybrane fakty, procesy i zjawiska stanowiące zaawansowaną wiedzę z zakresu językoznawstwa diachronicznego o profilu słowiańskim [02] |
K_W03 [4/5] |
zna i rozumie terminologię oraz szczegółowe zagadnienia z zakresu fonetyczno-graficznego rozwoju polszczyzny oraz zależności między procesami historycznojęzykowymi a współczesnym kształtem polszczyzny [03] |
K_W05 [4/5] |
zna i rozumie wpływ innych kultur (szczególnie kultury łacińskiej) na rozwój języka polskiego oraz rozumie związki polszczyzny z innymi językami słowiańskimi [04] |
K_W07 [3/5] |
potrafi dokonywać pogłębionej historycznojęzykowej analizy fonetycznej form wyrazowych oraz potrafi objaśniać problemy szczegółowe zjawiskami o charakterze ogólnym [05] |
K_U04 [3/5] |
potrafi objaśnić złożoność polskiej ortografii oraz wymienność morfonologiczną procesami historycznymi [06] |
K_U03 [3/5] |
jest gotów do uznania znaczenia wiedzy eksperckiej w rozwiązywaniu problemów poznawczych właściwych dla językoznawstwa polonistycznego [07] |
K_K01 [4/5] |
jest gotów do propagowania wiedzy na temat przyczyn skomplikowania polskiej ortografii oraz do krzewienia poprawnej polszczyzny [08] |
K_K05 [4/5] |
Forma prowadzonych zajęć | Liczba godzin | Metody prowadzenia zajęć | Sposób weryfikacji efektów uczenia się | Efekty uczenia się |
---|---|---|---|---|
ćwiczenia [C] | 30 |
Objaśnienie/wyjaśnienie [a05] Metody aktywizujące: gry dydaktyczne [b03] |
zaliczenie |
05 |
wykład [W] | 15 |
Wykład informacyjny/kursowy [a01] |
egzamin |
01 |
Praca studenta poza udziałem w zajęciach obejmuje w szczególności: | ||
---|---|---|
Nazwa | Kategoria | Opis |
Czytanie literatury / analiza materiałów źródłowych [a02] | Przygotowanie do zajęć | czytanie literatury wskazanej w sylabusie; przegląd, porządkowanie, analiza i wybór materiałów źródłowych do wykorzystania w ramach zajęć |
Ćwiczenie praktycznych umiejętności [a03] | Przygotowanie do zajęć | czynności polegające na powtarzaniu, doskonaleniu i utrwalaniu praktycznych umiejętności, w tym ćwiczonych podczas odbytych wcześniej zajęć lub nowych, niezbędnych z punktu widzenia realizacji kolejnych elementów programu (jako przygotowanie się uczestnictwa w zajęciach) |
Studiowanie wykorzystanej literatury oraz wytworzonych w ramach zajęć materiałów [c02] | Przygotowanie do weryfikacji efektów uczenia się | wgłębianie się, dociekanie, rozważanie, przyswajanie, interpretacja lub porządkowanie wiedzy pochodzącej z literatury, dokumentacji, instrukcji, scenariuszy, itd., wykorzystanych na zajęciach oraz z notatek lub innych materiałów/wytworów sporządzonych w ich trakcie |
Załączniki |
---|
Opis modułu (PDF) |
Sylabusy (USOSweb) | ||
---|---|---|
Semestr | Moduł | Język wykładowy |
(brak danych) |