Historia średniowieczna Polski Kierunek studiów: Historia
Kod programu: 05-N1HI13.2019

Zajęcia prowadzone w ramach modułu zaznajamiają studenta z zagadnieniami, które – po pierwsze, wynikają bezpośrednio z realizowanego tematu w trakcie wykładu lub ćwiczeń. Po drugie, student powinien zrozumieć proces ukształtowania się państwa polskiego na przełomie IX/X wieku, a następnie jego stopniowego wchodzenia w krąg krajów cywilizacji łacińskiej; po trzecie – powinien rozpoznać i zrozumieć problem funkcjonowania jednolitej monarchii wczesnopiastowskiej, mającej rozbudowane stosunki polityczne ze swoimi sąsiadami, ale też, co jakiś czas, targanej kryzysami społeczno – politycznymi. Po czwarte – student powinien rozpoznać zjawiska, które doprowadziły do rozpadu jedności państwa polskiego, tzw. rozbicia dzielnicowego, oraz skutków tego zjawiska, w tym zmian kulturowych, politycznych i gospodarczych. Po piąte – student powinien poznać i zrozumieć proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV, w tym nowy kształt granic odrodzonego Królestwa Polskiego, wprowadzone zmiany ustrojowe, społeczne i gospodarcze. Po szóste – powinien poznać i zrozumieć proces, jaki w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej zapoczątkowała unia Polski z Litwą, z jej skutkami politycznymi, kulturowymi (w tym religijnymi), gospodarczymi i społecznymi. Po siódme – powinien zapoznać się z głównymi – najbardziej reprezentatywnymi – prądami ideowymi oraz kulturalnymi (w sztuce i architekturze) Polski średniowiecznej na tle innych państw europejskich

Posiadanie „wyjściowej” wiedzy na temat problemów wymienionych w dziale Zakładane efekty kształcenia w trakcie wcześniejszego kształcenia (na przykład w szkole średniej). Pożądane są własne zainteresowania studentów przynajmniej na temat niektórych z zagadnień, które mają być przedmiotem wykładów i ćwiczeń. Pożądana jest również znajomość przynajmniej podstaw języka łacińskiego.

Literatura obowiązkowa (podręczniki do wyboru przez studenta) 1. R. Grodecki, S. Zachorowski, J. Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 1-2, Kraków 1995 i nast. 2. J. Wyrozumski, Historia Polski do roku 1505, Warszawa 1979 i nast. 3. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII w. – 1370), Kraków 1999 4. K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370-1506), Kraków 1999 5. S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002 i nast. 6. T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572, Warszawa 2013 Literatura uzupełniająca: 1. Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, wyd. 3, Poznań 1962 2. Antoniewicz M., Zamki na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Geneza-funklcje-konteksty,Kielce1998 3. Baczkowski K., Walka Jagiellonów z Maciejem Korwinem o koronę czeską w latach 1471-1479, Kraków 1980 4. Bieniak J., Państwo Miecława, Warszawa 1963 5. Biskup M., Labuda G., Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986 6. Biskup M., Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454-1466; Warszawa 1967 7. Biskup M., Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308-1521, Gdańsk 1993 8. Błaszczyk W., Burza Koronacyjna. Polska – Litwa 1429-1430, Poznań 1998 9. Czwojdrak B., Zofia Holszańska. Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce, Warszawa 2012 10. Dalewski Z., Rytuał i polityka. Opowieść Galla Anonima o konflikcie Bolesława Krzywoustego ze Zbigniewem, Warszawa 2005 11. Dąbrowski J., Elżbieta Łokietkówna, Kraków 2008 (II wydanie) 12. Dąbrowski J., Ostatnie lata Ludwika Węgierskiego, Kraków 1918 (wyd. II Kraków 2009) 13. Dąbrowski J., Władysław I Jagiellończyk na Węgrzech, Warszawa 1922 14. Długopolski E., Władysław Łokietek na tle swoich czasów, Wrocław 1951 15. Dworsatschek M., Władysław II Wygnaniec, Wrocław 1998 16. Dzieje narodu i państwa polskiego, t. I, z. 1-19, Warszawa 1987-1999 17. Grudziński T., Bolesław Śmiały-Szczordy i biskup Stanisław. Dzieje konfliktu, Warszawa 1986 18. Grygiel J., Życie i działalność Zygmunta Korybutowicza, Kraków 1988 19. Gzella J., Małopolska elita władzy w okresie rządów Ludwika Węgierskiego w Polsce w latach 1370-1382, Toruń 1994 20. Halecki O., Dzieje unii jagiellońskiej, t. 1, Kraków 1919 21. Heck R., Tabor a kandydatura jagiellońska w Czechach 1438-1444, Wrocław 1964 22. Jóźwiak S., Wywiad i kontrwywiad w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, Malbork 2004 23. Jóźwiak S., Kwiatkowski S., Szweda A., Szybkowski S., Wojna Polski i Litwy z zakonem krzyżackim w latach 1409-1411, Malbork 2010 24. Jurek T., Dziedzic królestwa Polskiego Książę głogowski (1274-1309), Poznań 1993 25. Koczerska M., Rodzina szlachecka w Polsce późnego średniowiecza, Warszawa 1975 26. Korczak L., Monarcha i poddani. System władzy w Wielkim Księstwie Litewskim w okresie wczesnojagiellońskim, Kraków 2009 27. Kras P., Husyci w piętnastowiecznej Polsce, Lublin 1998 28. Krzyżaniakowa J., Ochmański J., Władysław II Jagiełło, Kraków 1990 i nast. 29. Kuczyński K. M.; Wielka Wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409-1411, kilka wydań 30. Kurtyka J., Odrodzone Królestwo. Monarchia Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego w świetle nowszych badań, Kraków 2001. 31. Labuda G., Mieszko I, Wrocław 2002 32. Labuda G., Mieszko II król Polski, Kraków 1992 33. Labuda G., Studia nad początkami państwa polskiego, t. 1-2, Poznań 1987-1988 34. Lewicki A., Powstanie Świdrygiełły, Kraków 1892 35. Łowmiański H., Początki Polski, t. V-VI, Warszawa 1973-1985 36. Maleczyński K., Bolesław III Krzywousty, Wrocław 1975 37. Mciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180-1320, Kraków 2003 38. Modzelewski K., Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X-XIII w., Poznań 2000 39. Możejko B., Szybkowski S., Śliwiński B., Zawisza Czarny z Garbowa herbu Sulima, Gdańsk 2003 40. Nadolski A., Grunwald 1410, Warszawa 1993 41. Nowacki B., Przemysł II, Poznań 1995 42. Nowak Z., Polityka Północna Zygmunta Luksemburskiego do roku 1411, Toruń 1964 43. Ożóg K., Uczeni w monarchii Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły (1384-1434), Kraków 2004 44. Paszkiewicz H., Polityka ruska Kazimierza Wielkiego, Warszawa 1925 (wyd II - Kraków 2002) 45. Pietras T., Krwawy wilk z pastorałem. Biskup krakowski Jan zwany Muskatą, Warszawa 2001 46. Piwowarczyk D., Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV-XV w.), Warszawa 1998 47. Przybył M., Władysław Laskonogi, Poznań 1998 48. Radzimiński A., Duchowieństwo kapituł katedralnych w Polsce XIV i XV wieku na tle porównawczym, Toruń 1995 49. Rajman J., Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kraków 1998 50. Samsonowicz H. , Konrad Mazowiecki, Warszawa 2009 51. Sieradzan W., Świadomość historyczna świadków w procesach polsko-krzyżackich w XIV-XV wieku, Toruń 1993 52. Silnicki T., Arcybiskup Mikołaj Trąba, Warszawa 1954 53. Smolka S., Mieszko Stary i jego wiek, kilka wydań 54. Sochacka A., Jan z Czyżowa, namiestnik Władysława Warneńczyka, Lublin 1993 55. Sochacki J. Stosunki publicznoprawne między państwem polskim a Cesarstwem Rzymskim w latach 963-1102, Słupsk 2003 56. Sperka J., Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski, Kraków 2012 57. Sperka J., Wojny Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem (1391-1396), Cieszyn 2003, wyd. II, Wodzisław 2011 58. Sroka S. A., Polacy na Węgrzech za panowania Zygmunta Luksemburskiego 1387-1437; Kraków 2001 59. Strzelczyk J., Bolesław Chrobry, Poznań 1999 60. Strzelczyk J., Mieszko Pierwszy, Poznań 1992 61. Strzelczyk J., Zjazd gnieźnieński, Wrocław 2000 62. Swieżawski A., Mazowsze i Ruś Czerwona w średniowieczu, Częstochowa 1997. 63. Szczur S., Papież Urban V i powstanie Uniwersytetu w Krakowie w 1364 r., Kraków 1999. 64. Węcowski P., Mazowsze w Koronie. Propaganda i legitymizacja władzy Kazimierza Jagiellończyka na Mazowszu, Kraków 2004 65. Wiśniowski E., Parafie w średniowiecznej Polsce. Struktura i funkcje społeczne, Lublin 2004 66. Włodarski B., Polska i Ruś 1194-1340, Warszawa 1966 67. Wroniszewski J., Szlachta ziemi sandomierskiej w średniowieczu. Zagadnienia społeczne i gospodarcze, Poznań-Wrocław 2001 68. Wyrozumski J., Kazimierz Wielki, Kraków 1982 69. Zientara B., Henryk Brodaty i jego czasy, Warszawa 1975.