Dozymetria promieniowania jonizującego I Kierunek studiów: Fizyka medyczna
Kod programu: 03-S1FM12.2018

Nazwa modułu: Dozymetria promieniowania jonizującego I
Kod modułu: 0305-1FM-17-72.2
Kod programu: 03-S1FM12.2018
Semestr: semestr zimowy 2020/2021
Język wykładowy: polski
Forma zaliczenia: egzamin
Punkty ECTS: 2
Opis:
Przedmiot obowiązkowy dla specjalności: Elektroradiologia. Wykłady zakończone egzaminami w semestrze 5. Na wykładzie student zapoznaje się z następującymi zagadnieniami: • Efekty współoddziaływania promieniowania fotonowego z materią z uwzględnieniem środowiska biologicznego • Wielkości opisujące pochłanianie wiązek promieniowania fotonowego przechodzącego przez materię, w tym: liniowe i masowe współczynniki osłabienia, przekazu energii oraz pochłaniania energii • Oddziaływanie na środowisko biologiczne elektronów powstałych w wyniku absorpcji fotonów lub wytworzonych w liniowym przyspieszaczu • Wielkości i jednostki promieniowania jonizującego • Materiały fantomowe równoważne tkankom • Aparaty terapeutyczne i generowanie przez nie wiązek promieniowania X, elektronów, promieniowania gamma • Współoddziaływanie wiązek fotonów ze środowiskiem rozpraszającym w tym definiowanie następujących wielkości: współczynnik rozproszenia wstecznego, procentowa dawka na głębokości, tissue–air–ratio, tissue–phantom–ratio, profil wiązki, pole wiązki promieniowania, jakość promieniowania fotonowego • Pomiar wydajności wiązek fotonowych i elektronowych wytwarzanych w liniowych przyspieszaczach • Planowanie rozkładu dawek wiązek promieniowania X i gamma na użytek radioterapii • Komory jonizacyjne różnych typów (Farmer, Markus), specyfika ich kalibracji oraz metodyka określania dawek przy ich użyciu • Dozymetria in vivo wraz z zastosowaniem detektorów półprzewodnikowych Na zajęciach laboratoryjnych student: • Wykonuje proste pomiary dawek przy użyciu różnych sprzętów dozymetrycznych, takich jak: radiometr z licznikiem G-M, sonda scyntylacyjna i detektory termoluminescencyjne • Uczy się analizy otrzymanych wyników oraz dostrzegania zależności dawki od rozmaitych czynników fizycznych • Zapoznaje się z ograniczeniami poszczególnych typów aparatury dozymetrycznej oraz analizuje obszary ich przydatności w dozymetrii klinicznej i środowiskowej • Zapoznaje się z metodami kontroli działania wybranego sprzętu dozymetrycznego, tj.: wyznaczanie współczynnika kalibracji radiometru z licznikiem Geigera-Muellera w zależności od energii fotonów, wyznaczanie indywidualnego współczynnika czułości detektorów termoluminescencyjnych, a także nabiera umiejętności analizy otrzymanych wyników pod kątem poprawności działania aparatury • Zapoznaje się z pośrednimi metodami określania dawki (na podstawie pomiaru aktywności źródła lub widma promieniowania gamma) W ramach pracy własnej student: • W oparciu o oraz literaturę uzupełniającą (w tym, podanym przez prowadzącego spisie lektur) dąży do utrwalenia pozyskanej wiedzy. • W oparciu o notatki z wykładów oraz spis bibliografii dołączony do instrukcji ćwiczeń laboratoryjnych przygotowuje się dyskusji w ramach kolokwium wstępnego przed przystąpieniem do części praktycznej zajęć laboratoryjnych. • Podejmuje próby wyciągnięcia wniosków na podstawie wyników eksperymentów przeprowadzonych w ramach zajęć laboratoryjnych.
Wymagania wstępne:
Wiedza z podstaw fizyki ogólnej i jądrowej z elementami radiochemii, podstaw algebry i rachunku różniczkowego, podstaw informatyki i obsługi komputera z typowymi programami do analizy danych (np. Excel).
Literatura podstawowa:
(brak informacji)
Efekt modułowy Kody efektów kierunkowych do których odnosi się efekt modułowy [stopień realizacji: skala 1-5]
Rozumie cywilizacyjne znaczenie zastosowań źródeł promieniotwórczych w medycynie (zna podstawowe obszary zastosowań źródeł otwartych i zamkniętych) oraz potrzebę kontroli warunków narażenia [1FM_72_1]
KFM_W01 [5/5]
Rozumie podstawowe teorie i procesy fizyczne z zakresu oddziaływania promieniowania jonizującego z materią, zna formalizm matematyczny z zakresu dozymetrii wiązek terapeutycznych [1FM_72_2]
KFM_W05 [4/5]
Zna podstawowe aspekty budowy i działania aparatury wykorzystywanej w diagnostyce i terapii medycznej z użyciem źródeł promieniotwórczych [1FM_72_3]
KFM_W10 [3/5]
Zaznajomiony jest z technikami współczesnej medycyny opartymi na wykorzystaniu promieniowania jonizującego [1FM_72_4]
KFM_W16 [3/5]
Potrafi przeprowadzić proste pomiary rozkładu dawki oraz przeanalizować ich wyniki pod kątem narażenia na promieniowanie jonizujące [1FM_72_5]
KFM_U06 [5/5]
Potrafi posługiwać się podstawowym sprzętem dozymetrycznym (np. radiometr z licznikiem G-M, detektory scyntylacyjne i termoluminescencyjne) [1FM_72_6]
KFM_U07 [5/5]
Potrafi wykonywać analizy ilościowe zmierzonych rozkładów dawek oraz formułować na tej podstawie wnioski jakościowe dotyczące warunków narażenia [1FM_72_7]
KFM_U08 [4/5]
Typ Opis Kody efektów modułowych do których odnosi się sposób weryfikacji
egzamin pisemny lub ustny poprzedzony testem [1FM_72_w_1]
Egzamin w semestrze 5 Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia laboratorium. Zakres materiału – wszystkie zagadnienia omawiane na wykładach. Skala ocen: 2 – 5.
1FM_72_1 1FM_72_2 1FM_72_3 1FM_72_4 1FM_72_7
kolokwium [1FM_72_w_2]
Wstępnie – przed przystąpieniem do wykonywania każdego ćwiczenia praktycznego – odpowiedź ustna. Skala ocen: 2 – 5 (ocena 2 jest równoznaczna z niedopuszczeniem studenta do części praktycznej)
1FM_72_2 1FM_72_3
sprawozdanie [1FM_72_w_3]
Pisemne z każdego wykonanego ćwiczenia laboratoryjnego. Skala ocen: 2 – 5 (przy czym ocena 2 oznacza bezwzględną konieczność poprawy sprawozdania). Ocena końcowa jest równa średniej z ocen ze wszystkich sprawozdań.
1FM_72_3 1FM_72_4 1FM_72_5 1FM_72_6 1FM_72_7
Rodzaj prowadzonych zajęć Praca własna studenta Sposoby weryfikacji
Typ Opis (z uwzględnieniem metod dydaktycznych) Liczba godzin Opis Liczba godzin
wykład [1FM_72_fs_1]
Wykład wybranych zagadnień z wykorzystaniem pomocy audiowizualnych
30
Praca z podręcznikiem; lektura uzupełniająca
30 egzamin pisemny lub ustny poprzedzony testem [1FM_72_w_1]
laboratorium [1FM_72_fs_2]
Obsługa aparatury; przeprowadzanie pomiarów; wyprowadzenie niektórych wzorów; dyskusja; możliwość wykorzystania komputera
30
Zastosowanie w praktyce wiedzy z wykładów; praca z instrukcjami urządzeń kontrolno-pomiarowych; obsługa aparatury dozymetrycznej; praca bazami danych
30 kolokwium [1FM_72_w_2] sprawozdanie [1FM_72_w_3]
Załączniki
Opis modułu (PDF)
Informacje o sylabusach mogą ulec zmianie w trakcie trwania studiów.
Sylabusy (USOSweb)
Semestr Moduł Język wykładowy
(brak danych)