Dozymetria promieniowania jonizującego I
Kierunek studiów: Fizyka medyczna
Kod programu: 03-S1FM12.2018

Nazwa modułu: | Dozymetria promieniowania jonizującego I |
---|---|
Kod modułu: | 0305-1FM-17-72.2 |
Kod programu: | 03-S1FM12.2018 |
Semestr: | semestr zimowy 2020/2021 |
Język wykładowy: | polski |
Forma zaliczenia: | egzamin |
Punkty ECTS: | 2 |
Opis: | Przedmiot obowiązkowy dla specjalności: Elektroradiologia. Wykłady zakończone egzaminami w semestrze 5.
Na wykładzie student zapoznaje się z następującymi zagadnieniami:
• Efekty współoddziaływania promieniowania fotonowego z materią z uwzględnieniem środowiska biologicznego
• Wielkości opisujące pochłanianie wiązek promieniowania fotonowego przechodzącego przez materię, w tym: liniowe i masowe współczynniki osłabienia, przekazu energii oraz pochłaniania energii
• Oddziaływanie na środowisko biologiczne elektronów powstałych w wyniku absorpcji fotonów lub wytworzonych w liniowym przyspieszaczu
• Wielkości i jednostki promieniowania jonizującego
• Materiały fantomowe równoważne tkankom
• Aparaty terapeutyczne i generowanie przez nie wiązek promieniowania X, elektronów, promieniowania gamma
• Współoddziaływanie wiązek fotonów ze środowiskiem rozpraszającym w tym definiowanie następujących wielkości: współczynnik rozproszenia wstecznego, procentowa dawka na głębokości, tissue–air–ratio, tissue–phantom–ratio, profil wiązki, pole wiązki promieniowania, jakość promieniowania fotonowego
• Pomiar wydajności wiązek fotonowych i elektronowych wytwarzanych w liniowych przyspieszaczach
• Planowanie rozkładu dawek wiązek promieniowania X i gamma na użytek radioterapii
• Komory jonizacyjne różnych typów (Farmer, Markus), specyfika ich kalibracji oraz metodyka określania dawek przy ich użyciu
• Dozymetria in vivo wraz z zastosowaniem detektorów półprzewodnikowych
Na zajęciach laboratoryjnych student:
• Wykonuje proste pomiary dawek przy użyciu różnych sprzętów dozymetrycznych, takich jak: radiometr z licznikiem G-M, sonda scyntylacyjna i detektory termoluminescencyjne
• Uczy się analizy otrzymanych wyników oraz dostrzegania zależności dawki od rozmaitych czynników fizycznych
• Zapoznaje się z ograniczeniami poszczególnych typów aparatury dozymetrycznej oraz analizuje obszary ich przydatności w dozymetrii klinicznej i środowiskowej
• Zapoznaje się z metodami kontroli działania wybranego sprzętu dozymetrycznego, tj.: wyznaczanie współczynnika kalibracji radiometru z licznikiem Geigera-Muellera w zależności od energii fotonów, wyznaczanie indywidualnego współczynnika czułości detektorów termoluminescencyjnych, a także nabiera umiejętności analizy otrzymanych wyników pod kątem poprawności działania aparatury
• Zapoznaje się z pośrednimi metodami określania dawki (na podstawie pomiaru aktywności źródła lub widma promieniowania gamma)
W ramach pracy własnej student:
• W oparciu o oraz literaturę uzupełniającą (w tym, podanym przez prowadzącego spisie lektur) dąży do utrwalenia pozyskanej wiedzy.
• W oparciu o notatki z wykładów oraz spis bibliografii dołączony do instrukcji ćwiczeń laboratoryjnych przygotowuje się dyskusji w ramach kolokwium wstępnego przed przystąpieniem do części praktycznej zajęć laboratoryjnych.
• Podejmuje próby wyciągnięcia wniosków na podstawie wyników eksperymentów przeprowadzonych w ramach zajęć laboratoryjnych.
|
Wymagania wstępne: | Wiedza z podstaw fizyki ogólnej i jądrowej z elementami radiochemii, podstaw algebry i rachunku różniczkowego, podstaw informatyki i obsługi komputera z typowymi programami do analizy danych (np. Excel). |
Literatura podstawowa: | (brak informacji) |
Efekt modułowy | Kody efektów kierunkowych do których odnosi się efekt modułowy [stopień realizacji: skala 1-5] |
---|---|
Rozumie cywilizacyjne znaczenie zastosowań źródeł promieniotwórczych w medycynie (zna podstawowe obszary zastosowań źródeł otwartych i zamkniętych) oraz potrzebę kontroli warunków narażenia [1FM_72_1] |
KFM_W01 [5/5] |
Rozumie podstawowe teorie i procesy fizyczne z zakresu oddziaływania promieniowania jonizującego z materią, zna formalizm matematyczny z zakresu dozymetrii wiązek terapeutycznych [1FM_72_2] |
KFM_W05 [4/5] |
Zna podstawowe aspekty budowy i działania aparatury wykorzystywanej w diagnostyce i terapii medycznej z użyciem źródeł promieniotwórczych [1FM_72_3] |
KFM_W10 [3/5] |
Zaznajomiony jest z technikami współczesnej medycyny opartymi na wykorzystaniu promieniowania jonizującego [1FM_72_4] |
KFM_W16 [3/5] |
Potrafi przeprowadzić proste pomiary rozkładu dawki oraz przeanalizować ich wyniki pod kątem narażenia na promieniowanie jonizujące [1FM_72_5] |
KFM_U06 [5/5] |
Potrafi posługiwać się podstawowym sprzętem dozymetrycznym (np. radiometr z licznikiem G-M, detektory scyntylacyjne i termoluminescencyjne) [1FM_72_6] |
KFM_U07 [5/5] |
Potrafi wykonywać analizy ilościowe zmierzonych rozkładów dawek oraz formułować na tej podstawie wnioski jakościowe dotyczące warunków narażenia [1FM_72_7] |
KFM_U08 [4/5] |
Typ | Opis | Kody efektów modułowych do których odnosi się sposób weryfikacji |
---|---|---|
egzamin pisemny lub ustny poprzedzony testem [1FM_72_w_1] | Egzamin w semestrze 5
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia laboratorium. Zakres materiału – wszystkie zagadnienia omawiane na wykładach. Skala ocen: 2 – 5.
|
1FM_72_1 |
kolokwium [1FM_72_w_2] | Wstępnie – przed przystąpieniem do wykonywania każdego ćwiczenia praktycznego – odpowiedź ustna. Skala ocen: 2 – 5 (ocena 2 jest równoznaczna z niedopuszczeniem studenta do części praktycznej) |
1FM_72_2 |
sprawozdanie [1FM_72_w_3] | Pisemne z każdego wykonanego ćwiczenia laboratoryjnego. Skala ocen: 2 – 5 (przy czym ocena 2 oznacza bezwzględną konieczność poprawy sprawozdania). Ocena końcowa jest równa średniej z ocen ze wszystkich sprawozdań. |
1FM_72_3 |
Rodzaj prowadzonych zajęć | Praca własna studenta | Sposoby weryfikacji | |||
---|---|---|---|---|---|
Typ | Opis (z uwzględnieniem metod dydaktycznych) | Liczba godzin | Opis | Liczba godzin | |
wykład [1FM_72_fs_1] | Wykład wybranych zagadnień z wykorzystaniem pomocy audiowizualnych |
30 | Praca z podręcznikiem; lektura uzupełniająca |
30 |
egzamin pisemny lub ustny poprzedzony testem [1FM_72_w_1] |
laboratorium [1FM_72_fs_2] | Obsługa aparatury; przeprowadzanie pomiarów; wyprowadzenie niektórych wzorów; dyskusja; możliwość wykorzystania komputera |
30 | Zastosowanie w praktyce wiedzy z wykładów; praca z instrukcjami urządzeń kontrolno-pomiarowych; obsługa aparatury dozymetrycznej; praca bazami danych |
30 |
kolokwium [1FM_72_w_2] |
Załączniki |
---|
Opis modułu (PDF) |
Sylabusy (USOSweb) | ||
---|---|---|
Semestr | Moduł | Język wykładowy |
(brak danych) |