Współczesne przejawy kultury magicznej Field of study: Ethnology
Programme code: 12-S2ET12.2015

Module name: Współczesne przejawy kultury magicznej
Module code: 12-ET-S2-F12-8.4WP
Programme code: 12-S2ET12.2015
Semester: winter semester 2016/2017
Language of instruction: Polish
Form of verification: course work
ECTS credits: 2
Description:
Celem zajęć jest zapoznanie uczestnika z najważniejszymi koncepcjami magii; prześledzenie wielorakich postaci magicznego myślenia uwarunkowanych czasowo, przestrzennie, kulturowo i społecznie; przedstawienie kognitywnych mechanizmów, na których opiera się myślenie magiczne, gdzie punktem wyjścia będzie teoria metafory i metonimii Romana Jakobsona oraz pojęcie ikonu i indeksu w ujęciu Ch.S. Peirce’a. Istotnym elementem będzie przedstawienie metaforyczno-metonimicznych podstaw symbolu rozumianego jako przypadek znaku umotywowanego. Omówione zostaną kwestie teoriopoznawcze związane z koncepcją myślenia przedsymbolicznego, z koncepcją światopoglądu magiczno-mitycznego czy świadomości nieróżnicującej w rozumieniu J. Tokarskiej-Bakir. Uczestnik kursu zapozna się z problemem utrudnionej zauważalności (obiektywizacji) myślenia magicznego w kulturze współczesnej. Współczesne przejawy magicznego myślenia zaprezentowane zostaną na przykładzie potocznego fatalizmu, niektórych przejawów religijności ludowej oraz niektórych wyobrażeń, przekonań i praktyk mieszczących się w paradygmacie New Age (astrologia, tarot, chiromancja, numerologia, feng shui itp.) Na zajęciach omówione zostaną magiczne podstawy zabiegów retorycznych i praktyk uprawomacniających współczesne instytucje społeczne. Omówione zostaną dylematy etyczne związane ze stosowaniem praktyk legitymizacyjnych oraz z postawą antropologa wobec prześladowań czarownic i czarowników we współczesnym świecie.
Prerequisites:
Elementarna znajomość podstawowych pojęć fenomenologii i semiotyki.
Key reading:
(no information given)
Learning outcome of the module Codes of the learning outcomes of the programme to which the learning outcome of the module is related [level of competence: scale 1-5]
ma świadomość faktu, że skuteczność zabiegów retorycznych, m.in. legitymizacyjnych, może się opierać na nierozróżnialności słowa (bądź znaku jako takiego) i reprezentowanego przezeń zjawiska, formy i treści słowa (bądź znaku jako takiego), reprezentującego modelu i reprezentowanego zjawiska, przyczyny i następstwa bądź dwu skorelowanych ze sobą zjawisk. Zna i rozumie mechanizmy językowo-symbolicznej manipulacji świadomością. [_K_1]
 K_K01 [3/5] K_K02 [3/5] K_K05 [3/5]
ma świadomość etycznych zagrożeń wynikających ze stosowania figur retorycznych i socjotechniki. [_K_2]
 K_K06 [4/5]
ma świadomość teoriopoznawczych i etycznych dylematów związanych ze stosunkiem antropologa do współczesnych form prześladowania i karania czarostwa. [_K_3]
 K_K07 [3/5]
w historycznych i współczesnych doznaniach, wyobrażeniach, przekonaniach, praktykach społecznych i tekstach kultury (między innymi w światach przedstawionych współczesnego filmu) potrafi dostrzegać formy magii sympatycznej, opartej na utożsamianiu znaczeń czy zjawisk względem siebie ikonicznych (podobnych) oraz związanych ze sobą na zasadzie przyległości przestrzennej i czasowej, czyli na zasadzie korelacyjnego współwystępowania bądź relacji przyczynowo-skutkowych. [_U_1]
 K_U01 [3/5] K_U02 [4/5] K_U03 [3/5] K_U05 [3/5] K_U07 [4/5] K_U10 [4/5]
rozumie mechanizmy stojące u podstaw myślenia życzeniowego albo manipulacji światem za pośrednictwem znaku (i słowa jako specyficznego przypadku znaku) bądź tekstu. Ma świadomość tego, że znak czy tekst oprócz funkcji reprezentowania ma także funkcję pragmatyczną, służąc do działania. [_W_1]
 K_W01 [2/5] K_W04 [4/5] K_W06 [4/5]
dostrzega znaczenie badań nad myśleniem magicznym dla kształtowania się paradygmatów antropologii kulturowej. Rozumie znaczenie myślenia magicznego dla funkcjonowania systemów pokrewieństwa, praktyk religijnych i dla uprawomacniania instytucji społecznych włącznie z nauką. [_W_2]
 K_W02 [3/5] K_W07 [4/5] K_W14 [4/5] K_W16 [4/5]
Type Description Codes of the learning outcomes of the module to which assessment is related
kolokwium ustne [_w_1]
Sprawdzenie stopnia znajomości treści wykładów
 _W_1 _W_2
praca pisemna [_w_2]
Sprawdzenie praktycznych umiejętności analizowania przejawów magii we współczesnych wyobrażeniach i praktykach społecznych
 _K_1 _K_2 _K_3 _U_1
Form of teaching Student's own work Assessment of the learning outcomes
Type Description (including teaching methods) Number of hours Description Number of hours
lecture [_fs_1]
Wykład podstawowych zagadnień włącznie z demonstracjami analiz przejawów magicznego myślenia z wykorzystaniem środków audiowizualnych
 15
Analiza tekstów przykładowych, literatura uzupełniająca
 15 kolokwium ustne [_w_1]
practical classes [_fs_2]
analiza tekstów z literatury przedmiotu, analiza tekstów współczesnej kultury popularnej pod kątem elementów magii, krytyka, dyskusja
 15
Przygotowanie wniosków i pytań w oparciu o opracowane teksty i materiały multimedialne, uczestnictwo w dyskusji
 15 praca pisemna [_w_2]
Attachments
Module description (PDF)
Information concerning module syllabuses might be changed during studies.
Syllabuses (USOSweb)
Semester Module Language of instruction
(no information given)