Współczesne przejawy kultury magicznej Kierunek studiów: Etnologia
Kod programu: 12-S2ET12.2014

Nazwa modułu: Współczesne przejawy kultury magicznej
Kod modułu: 12-ET-S2-F12-8.4WP
Kod programu: 12-S2ET12.2014
Semestr: semestr zimowy 2015/2016
Język wykładowy: polski
Forma zaliczenia: zaliczenie
Punkty ECTS: 2
Opis:
Celem zajęć jest zapoznanie uczestnika z najważniejszymi koncepcjami magii; prześledzenie wielorakich postaci magicznego myślenia uwarunkowanych czasowo, przestrzennie, kulturowo i społecznie; przedstawienie kognitywnych mechanizmów, na których opiera się myślenie magiczne, gdzie punktem wyjścia będzie teoria metafory i metonimii Romana Jakobsona oraz pojęcie ikonu i indeksu w ujęciu Ch.S. Peirce’a. Istotnym elementem będzie przedstawienie metaforyczno-metonimicznych podstaw symbolu rozumianego jako przypadek znaku umotywowanego. Omówione zostaną kwestie teoriopoznawcze związane z koncepcją myślenia przedsymbolicznego, z koncepcją światopoglądu magiczno-mitycznego czy świadomości nieróżnicującej w rozumieniu J. Tokarskiej-Bakir. Uczestnik kursu zapozna się z problemem utrudnionej zauważalności (obiektywizacji) myślenia magicznego w kulturze współczesnej. Współczesne przejawy magicznego myślenia zaprezentowane zostaną na przykładzie potocznego fatalizmu, niektórych przejawów religijności ludowej oraz niektórych wyobrażeń, przekonań i praktyk mieszczących się w paradygmacie New Age (astrologia, tarot, chiromancja, numerologia, feng shui itp.) Na zajęciach omówione zostaną magiczne podstawy zabiegów retorycznych i praktyk uprawomacniających współczesne instytucje społeczne. Omówione zostaną dylematy etyczne związane ze stosowaniem praktyk legitymizacyjnych oraz z postawą antropologa wobec prześladowań czarownic i czarowników we współczesnym świecie.
Wymagania wstępne:
Elementarna znajomość podstawowych pojęć fenomenologii i semiotyki.
Literatura podstawowa:
(brak informacji)
Efekt modułowy Kody efektów kierunkowych do których odnosi się efekt modułowy [stopień realizacji: skala 1-5]
ma świadomość faktu, że skuteczność zabiegów retorycznych, m.in. legitymizacyjnych, może się opierać na nierozróżnialności słowa (bądź znaku jako takiego) i reprezentowanego przezeń zjawiska, formy i treści słowa (bądź znaku jako takiego), reprezentującego modelu i reprezentowanego zjawiska, przyczyny i następstwa bądź dwu skorelowanych ze sobą zjawisk. Zna i rozumie mechanizmy językowo-symbolicznej manipulacji świadomością. [_K_1]
 K_K01 [3/5] K_K02 [3/5] K_K05 [3/5]
ma świadomość etycznych zagrożeń wynikających ze stosowania figur retorycznych i socjotechniki. [_K_2]
 K_K06 [4/5]
ma świadomość teoriopoznawczych i etycznych dylematów związanych ze stosunkiem antropologa do współczesnych form prześladowania i karania czarostwa. [_K_3]
 K_K07 [3/5]
w historycznych i współczesnych doznaniach, wyobrażeniach, przekonaniach, praktykach społecznych i tekstach kultury (między innymi w światach przedstawionych współczesnego filmu) potrafi dostrzegać formy magii sympatycznej, opartej na utożsamianiu znaczeń czy zjawisk względem siebie ikonicznych (podobnych) oraz związanych ze sobą na zasadzie przyległości przestrzennej i czasowej, czyli na zasadzie korelacyjnego współwystępowania bądź relacji przyczynowo-skutkowych. [_U_1]
 K_U01 [3/5] K_U02 [4/5] K_U03 [3/5] K_U05 [3/5] K_U07 [4/5] K_U10 [4/5]
rozumie mechanizmy stojące u podstaw myślenia życzeniowego albo manipulacji światem za pośrednictwem znaku (i słowa jako specyficznego przypadku znaku) bądź tekstu. Ma świadomość tego, że znak czy tekst oprócz funkcji reprezentowania ma także funkcję pragmatyczną, służąc do działania. [_W_1]
 K_W01 [2/5] K_W04 [4/5] K_W06 [4/5]
dostrzega znaczenie badań nad myśleniem magicznym dla kształtowania się paradygmatów antropologii kulturowej. Rozumie znaczenie myślenia magicznego dla funkcjonowania systemów pokrewieństwa, praktyk religijnych i dla uprawomacniania instytucji społecznych włącznie z nauką. [_W_2]
 K_W02 [3/5] K_W07 [4/5] K_W14 [4/5] K_W16 [4/5]
Typ Opis Kody efektów modułowych do których odnosi się sposób weryfikacji
kolokwium ustne [_w_1]
Sprawdzenie stopnia znajomości treści wykładów
 _W_1 _W_2
praca pisemna [_w_2]
Sprawdzenie praktycznych umiejętności analizowania przejawów magii we współczesnych wyobrażeniach i praktykach społecznych
 _K_1 _K_2 _K_3 _U_1
Rodzaj prowadzonych zajęć Praca własna studenta Sposoby weryfikacji
Typ Opis (z uwzględnieniem metod dydaktycznych) Liczba godzin Opis Liczba godzin
wykład [_fs_1]
Wykład podstawowych zagadnień włącznie z demonstracjami analiz przejawów magicznego myślenia z wykorzystaniem środków audiowizualnych
 30
Analiza tekstów przykładowych, literatura uzupełniająca
 25 kolokwium ustne [_w_1] praca pisemna [_w_2]
Załączniki
Opis modułu (PDF)
Informacje o sylabusach mogą ulec zmianie w trakcie trwania studiów.
Sylabusy (USOSweb)
Semestr Moduł Język wykładowy
(brak danych)