Dzieje czeskiej historiografii w konekście światowym/Dejiny českého dejepisectva vo svetovom kontexte Field of study: Central European Historical Studies
Programme code: 05-S2ES16.2019

Blok 1 Zadaniem kursu jest stworzenie pełnego obrazu rozwoju historiografii od jej początków w starożytnej Grecji do w Oświecenia. Ciągłość ewolucji, którą uzasadnia stwierdzenie Kutnarová że "historia historiografii jest dowodem ciągłości ludzkiego myślenia naukowego, które nigdy nie może bezkarnie przerwać tradycji i zacząć od początku", zostanie zaprezentowany "historiografia jako gatunek literacki, którego celem jest szczerze i uczciwie, w estetyczny elegancki sposób, aby uchwycić minioną rzeczywistość ". Uwaga skupi się na rozwoju europejskiego obiegu historiografii, z którymi był związany również rozwój czeskiej historiografii. Opisane zostaną nie tylko bodźce, które wpłynęły historiografii, ale także jego wpływ na społeczeństwo. Podstawowe tematy: - Wkład starożytnej Grecji i jej historiografii w kształtowaniu podstaw kultury europejskiej - Historia i władza polityczna, proces latenizacji starożytnego dziedzictwa średniowiecza - Aurelius Augustinus i model religijnej koncepcji historii - Początki narodowych historiografii w Europie Środkowej po utworzeniu państw średniowiecznych, - Kosmas i czeska historiograficzna tradycja, dzieło łacińskie jako część kultury narodowej - Sekularyzacja historycznego myślenia w Europie z nadejściem humanistycznego myślenia, postęp laicyzacji kulurowej, druk i rozpowszechnianie literatury historycznej wśród klasy średniej - Zastosowanie nowoczesnych koncepcji naukowych i pomysłów w myślenia historycznym i pracach historycznych; - Nowa metoda interpretacji i periodyzacji historii - Barokowa historiograficzna tradycja, odzwierciedlenie ideologii problemów Nabyte kompetencje: Absolwent będzie rozumieć rozwój historiografii od jego początków w starożytnej Grecji do wczesnego Oświecenia. Absolwent opanuje podstawową terminologię i skupi się w głównych nurtach historiografii europejskiej w omawianych okresach. Blok 2: Zadaniem przedmiotu jest przedstawienie podstawowych tendencji czeskiej historiografii od ukonstytuowania się nowoczesnej czeskiej historiografii w 18. wieku do różnicowania uczniów Gollových w pierwszych dekadach 20 wieku. Okreśłone zostaną podstawowe etapy rozwoju czeskiej historiografii w kontekście europejskim, rola wybitnych osobowości, scharakteryzowane zostaną najważniejsze prace, które wpłynęły na dalszy rozwój tej dziedzinie. Przedstawione zostaną czynniki warunkujące pracę historyczną od momentu utworzenia nowoczesnej czeskiej historiografii. Podstawowe tematy: 1. Początki nowożytnej czeskiej historiografii, środkowoeuropejski horyzont dzieł historycznych Oświecenia; Zasady krytycznej prac Dobnera; szczyt oświeceniowej historiografii w osobie M. F. Pelcla i Josefa Dobrovského. 2. Romantyzm i jego wpływ na historiografię. Idealistyczna filozofia dziejów Hegla i jej wpływ na myślenia historycznego. Kształtowanie koncepcji historii Czech; Filozofia historii F. Palackiego, podstawowe koncepcje jego najważniejszych dzieł. 3. Konserwatywna i liberalna koncepcja czeskiej historiografii po rewolucji 1848 roku. Prace V. V. Tomka, A. Gindely i innych. 4. Spór o Rękopisy i jego znaczenie dla nauki czeskiej, a w szczególności dla historiografii. Historyzm. 5. Pozytywistyczna filozofia i jej konkretne przejawy w myśleniu historycznym. Jaroslav Goll i kształtowanie jego historycznej szkoły; przejawy pozytywizmu w czeskiej historiografii. 6. Pierwsza szkoła generacji szkoły Golla i jej rola w rozwoju czeskiej historiografii - Pekař, Šusta, Novotný, Friedrich, Bidlo. 7. Spór o sens historii Czech. 8. Kryzys klasycznego modelu historycznego dochodzenia i poszukiwanie nowych zasad, nowe trendy w europejskiej historiografii. 9. Podstawy rozwoju historiografii czechosłowackiej międzywojennym; tradycja i nowe trendy w europejskiej historiografii. Nabyte kompetencje: Absolwenci będą rozumieć rozwój historiografii od Oświecenia aż do połowy 20 wieku. Absolwenci opanują podstawową terminologię i skupią się na głównych nurtów współczesnego świata, historiografii europejskiej i czeskiej w wybranym okresie.

Wiedza na temat historiografii Europy Środkowej na poziomie kształcenia w Uczelni macierzystej na studia SSH.

Wykaz podstawowej literatury: Blok 1: Beneš, Z.: Historický text a historická kultura. Praha, 1995. Bláhová, M.:. Staročeská kronika tak řečeného Dalimila (III.) v kontextu středověké historiografie latinského kulturního o kruhu a její pramenná hodnota. Historický komentář. Rejstřík. Praha, 1995. Braudel, F.: Historia i trwanie. Warszawa, 1971. Curtius, E. R.: Evropská literatura a latinský středověk. Praha, 1998. Dokoupil, L.:. Česká a slovenská historiografie I (materiály). Ostrava, 1983. Eliade, M.: Mýtus o věčném návratu. Archetypy a opakování. Praha, 2003. Ginzburg, C.: Mocenské vztahy. Historie, rétorika, důkaz. Praha, 2013. Herold, V. - Müller, I. - Havlíček, A. (vyd.): Dějiny politického myšlení II/1, Politické myšlení raného křesťanství a středověku; II/2, Politické myšlení pozdního středověku a reformace. Praha, 2011. Kutnar, F. - Marek, J.: Přehledné dějiny českého a slovenského dějepisectví. Od počátků národní kultury až do sklonku 30. let 20. století. Praha, 1997. LeGoff, J.: Paměť a dějiny. Praha, 2007. Machovec, M. Svatý Augustin. Praha, 1967. Nechutová, J.: Latinská literatura českého středověku do roku 1400. Praha, 2000. Störig, H. J.: Malé dějiny filosofie. Praha 2001. Šusta, J.: Dějepisectví: jeho vývoj v oblasti vzdělanosti západní ve středověku a době nové. Praha, 1946. Třeštík, D.: Mysliti dějiny. Praha, 1999. Vašíček, Z.: Archeologie, historie, minulost. Praha, 2006. Blok 2: Iggers, G. G.: Dějepisectví ve 20. století. Od vědecké objektivity k postmoderní výzvě. Praha, 2002. Kutnar, F. - Marek, J.: Přehledné dějiny českého a slovenského dějepisectví od počátků národní kultury až do sklonku 30. let 20. století. Praha, 1997. Havelka, M. (ed.): Spor o smysl českých dějin 1895-1938. Praha, 1997. Jiroušek, B.: Antonín Rezek. České Budějovice, 2002. Jiroušek, B.: Jaroslav Goll. Role historika v české společnosti. České Budějovice, 2006. Kalista, Z.: Josef Pekař. Praha, 1994. Kořalka, J.: František Palacký (1798-1876). Životopis. Praha: Argo, 1998. Marek, J.: Jaroslav Goll. Praha, 1991. Nodl, M.: Dějepisectví mezi vědou a politikou. Úvahy o historiografii 19. a 20. století. Brno, 2007. Štaif, J.: František Palacký. Život, dílo, mýtus. Praha, 2009. Štaif, J.: Historici, dějiny a společnost, 1 - 2. Praha, 1997. Štaif, J.: Konceptualizace českých dějin Františka Palackého. ČČH 89. 1991.